BÀI 33. CẢM ỨNG Ở SINH VẬT VÀ TẬP TÍNH Ở ĐỘNG VẬT 

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Khi ta chạm tay vào lá cây trinh nữ (xấu hổ), lá cây sẽ cụp lại (hình dưới đây). Đây là hiện tượng gì? Hiện tượng này có ý nghĩa như thế nào đối với sinh vật?

Giải rút gọn:

- Là hiện tượng ứng động (vận động cảm ứng) gọi chung là cảm ứng ở sinh vật.

-Ý nghĩa: Giúp cây thích nghi đa dạng đối với sự biến đổi (tác động) của môi trường, đảm bảo cho cây tồn tại và phát triển.

I. Cảm ứng và vai trò của cảm ứng ở sinh vật

1. Cảm ứng ở sinh vật là gì?

Câu 1: Quan sát hình 33.1 và hoàn thành theo mẫu bảng 33.1

Giải rút gọn:

Câu 2: Nêu thêm một số ví dụ về hiện tượng cảm ứng ở thực vật và động vật. Chỉ rõ tác nhân kích thích và phản ứng của sinh vật

Giải rút gọn:

Nổi da gà khi trời lạnh

Gà chạy đến khi nghe người gọi cho ăn

Chó sủa khi gặp người lạ

Cây hoa quỳnh nở vào ban đêm

2. Vai trò của cảm ứng ở sinh vật

Câu hỏi: Nếu các sinh vật không có phản ứng đối với các kích thích đến từ môi trường ( ví dụ cây ở hình 33.1.a) không có phản ứng hướng về phía có ánh sáng) thì điều gì sẽ xảy ra? Từ đó cho biết vai trò của cảm ứng đối với sinh

Giải rút gọn:

Thì sinh vật sẽ không thích ứng được những thay đổi của môi trường sống

Cảm ứng giúp sinh vật thích ứng với những thay đổi của môi trường để tồn tại và phát triển

II. TẬP TÍNH Ở ĐỘNG VẬT

1. Tập tính là gì?

Câu 1: Đặt tên tập tính của các động vật thể hiện trong hình 33.2a,b,c,d

Giải rút gọn:

a. Tập tính di cư của chim

b. Tập tính sống bày đàn của trâu rừng

c. Tập tính kiếm ăn của mèo

d. Tập tính chăm sóc con non của chim

Câu 2: Lấy thêm ví dụ về tập tính ở người và động vật

Giải rút gọn:

Ở người: dừng xe khi gặp đèn đỏ, tập thể dục buổi sáng, thờ cúng,...

Ở động vật: ve sầu kêu vào mùa hè, chó thức canh nhà ban đêm, ếch kêu tìm bạn đời, chó vẫy đuôi khi chủ gọi,…

2. Vai trò của tập tính:

Câu hỏi: Hoàn thành nội dung bảng sau:

Giải rút gọn: