BÀI 28. TRAO ĐỔI KHÍ Ở SINH VẬT 

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Hình bên thể hiện sự trao đổi khí ở người. Trao đổi khí là gì? Quá trình trao đổi khí diễn ra như thế nào ở cơ thể động vật và thực vật?

Giải rút gọn:

- Là quá trình trao đổi, lấy O₂ hoặc CO₂, đồng thời thải ra O₂ hoặc CO₂ diễn ra theo cơ chế khuếch tán.

- Động vật qua quá trình hô hấp.

- Thực vật cả quá trình quang hợp và hô hấp

I. TRAO ĐỔI KHÍ Ở SINH VẬT

Câu 1: Đọc thông tin trên rồi hoàn thành nội dung theo mẫu Bảng 28.1

Giải rút gọn:

Câu 2: Trao đổi khí có liên quan gì với hô hấp tế bào?

Giải rút gọn:

Trao đổi khí được thực hiện ở hô hấp tế bào.

II. TRAO ĐỔI KHÍ Ở THỰC VẬT

Câu 1: Cấu tạo tế bào khí khổng phù hợp với chức năng trao đổi khí ở thực vật như thế nào?

Giải rút gọn:

Gồm hai tế bào hình hạt đậu nằm áp sát nhau, thành ngoài mỏng, thành trong dày. Khi mở, tạo điều kiện cho khí khuếch tán vào bên trong lá, cung cấp nguyên liệu cho quá trình trao đổi khí.

Câu 2: Quan sát Hình 28.1, cho biết sự khác nhau giữa quá trình trao đổi khí qua khí khổng trong hô hấp và quang hợp.

Giải rút gọn:

Quang hợp: khí khổng mở cho CO₂ vào lá và O₂ từ lá ra môi trường

Hô hấp: ngược lại, lấy O₂ thải CO₂

Câu 3: Quá trình trao đổi khí chịu ảnh hưởng của những yếu tố nào? Cây bị thiếu nước ảnh hưởng như thế nào đến quá trình trao đổi khí?

Giải rút gọn:

Yếu tố: ánh sáng, nước.

Thành mỏng hết căng và thành dày duỗi thẳng, khí khổng đóng lại 

III. TRAO ĐỔI KHÍ Ở ĐỘNG VẬT

Câu 1: Quan sát Hình 28.2, cho biết tên cơ quan trao đổi khí ở giun đất, cá, châu chấu và mèo.

Giải rút gọn:

Giun đất: da

Cá: mang

Châu chấu: hệ thống ống khí

Mèo: phổi

Câu 2: Quan sát Hình 28.3, mô tả đường đi của khí qua cơ quan trao đổi khí ở động vật.

Giải rút gọn:

Khí O₂ đi vào cơ thể nhờ cơ quan trao đổi khí, được đưa đến tất cả các tế bào trong cơ thể. Sau đó khí CO₂ được thải ra từ các tế bào đi qua cơ quan trao đổi khí và đi ra môi trường bên ngoài.

Câu 3: Quan sát Hình 28.4, mô tả đường đi của khí O₂ và CO₂ qua các cơ quan của hệ hô hấp ở người.

Giải rút gọn:

Khi hít vào, O₂ đi qua khoang mũi tới hầu, khí quản, phế quản (đường dẫn khí) vào phổi. Tại phổi, O₂ khuếch tán từ phế nang vào máu đến các tế bào trong cơ thể. 

Khí CO₂ được chuyển vào máu đến phổi, sau đó sẽ khuếch tán vào phế nang và được đưa ra ngoài môi trường qua động tác thở ra

Câu 4: Điều gì sẽ xảy ra nếu đường dẫn khí bị tắc nghẽn? Nêu những việc làm có lợi cho quá trình trao đổi khí ở người.

Giải rút gọn:

Quá trình trao đổi khí sẽ gặp khó khăn và gây nguy hiểm đến sự sống. 

Những việc làm có lợi:

Uống đủ nước

Tập thể dục thường xuyên

Tập hít thở đúng cách

Trồng nhiều cây xanh quanh khu vực sống