BÀI 20: CƠ CẤU DÂN SỐ

I. Cơ cấu sinh học

1. Cơ cấu dân số theo giới

Câu 1: Dựa vào bảng 20.1 và thông tin trong bài, em hãy:

- Trình bày quan niệm cơ cấu dân số theo giới.

- Nhận xét tỉ lệ nam và nữ trong tổng số đân của các châu lục, năm 1950 và 2020.

Giải rút gọn:

Quan niệm cơ cấu dân số theo giới là sự phân chia dân số thành các nhóm khác nhau dựa trên giới tính.

Nhận xét: Châu Á – Châu Đại Dương có nam nhiều hơn nữ, châu Phi – châu Âu – châu Mỹ có nam ít hơn nữ

2. Cơ cấu dân số theo tuổi

Câu 2: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy:

- Cho biết thế nào là cơ cấu dân số theo tuổi.

- Trình bày các cách phân chia cơ cấu dân số theo tuổi.

Giải rút gọn:

Cơ cấu dân số theo tuổi là sự phân chia dân số thành các nhóm khác nhau dựa trên độ tuổi của cá nhân.

Cách phân chia cơ cấu dân số theo tuổi: nhóm tuổi trẻ (0-14 tuổi), nhóm tuổi lao động (15-59 tuổi), nhóm tuổi cao niên (60 tuổi trở lên)

II. Cơ cấu xã hội

1. Cơ cấu dân số theo lao động

Câu 3: Dựa vào bảng 20.2 và thông tin trong bài, em hãy trình bày cơ cấu dân số theo lao động. Lấy ví dụ minh họa.

Giải rút gọn:

Khu vực I (nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản)

Khu vực II (công nghiệp và xây dựng)

Khu vực III (dịch vụ). 

Ví dụ: Các nước phát triển có tỉ lệ dân số theo khu vực III lớn nhất và vượt trội so với hai khu vực còn lại (74,1%) và khu vực I thấp nhất (3%), còn lại là khu vực II chiếm 22,9%.

II. Cơ cấu xã hội

2. Cơ cấu dân số theo trình độ văn hóa

Câu 4: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy trình bày cơ cấu dân số theo trình độ văn hóa. Lấy ví dụ minh họa.

Giải rút gọn:

Cơ sở dân số theo trình độ văn hóa là chia thành các nhóm khác nhau dựa trên trình độ học vấn, trình độ giáo dục hoặc trình độ văn hóa của cá nhân.

Ví dụ: Khi nghiên cứu về cơ cấu dân số theo trình độ văn hóa có thể phân chia dân số thành các nhóm nhỏ hơn như không có học vấn, học vấn cơ bản, học vấn trung cấp và học vấn cao.

Luyện tập

Dựa vào bảng 20.2, em hãy vẽ biểu đồ thể hiện cơ cấu lao động phân theo khu vực kinh tế của Bu-run-đi, Ấn Độ và Anh, năm 2019. 

Giải rút gọn:

Vận dụng

Nhiệm vụ: Em hãy thu thập thông tin về cơ cấu dân số theo lao động ở Việt Nam. Nhận xét và giải thích những thay đổi trong cơ cấu dân số theo lao động ở nước ta những năm gần đây.

Giải rút gọn:

Cơ cấu dân số theo lao động ở Việt Nam đã có những thay đổi đáng chú ý trong những năm gần đây: tăng số lượng lao động trẻ (15-59 tuổi) => tiềm năng phát triển kinh tế. Phụ nữ đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, được công nhận ở trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Tỉ lệ lao động trong ngành nông nghiệp giảm, dịch vụ tăng, tăng cường lao động có trình độ cao