BÀI 30: ĐỊA LÍ CÁC NGÀNH CÔNG NGHIỆP

I. Công nghiệp khai thác than, dầu khí

Câu 1: Dựa vào bảng 30, hình 30.1, thông tin trong bài và hiểu biết của bản thân, em hãy:

- Trình bày vai trò và đặc điểm cơ bản của công nghiệp khai thác than, dầu khí.

- Nhận xét sự phân bố công nghiệp khai thác than, dầu khí trên thế giới.

Giải rút gọn:

Vai trò: Cung cấp nguyên liệu, nhiên liệu cho các ngành kinh tế và đời sống xã hội, sản xuất ra nhiều loại hoá phẩm, dược phẩm, nguồn thu ngoại tệ chủ yếu của nhiều quốc gia.

Đặc điểm: Khai thác than xuất hiện từ rất sớm, gây tác động lớn đến môi trường. Khai thác dầu khí cung cấp nguồn nhiên liệu dễ sử dụng, gây tác động lớn đến môi trường.

Phân bố: trên toàn thế giới

II. Công nghiệp khai thác quặng kim loại

Câu 2: Dựa vào hình 30.1, thông tin trong bài và hiểu biết của bản thân, em hãy:

- Trình bày vai trò và đặc điểm của công nghiệp khai thác quặng kim loại.

- Nhận xét sự phân bố công nghiệp khai thác quặng kim loại trên thế giới.

Giải rút gọn:

Vai trò: Cung cấp nguyên liệu chủ yếu cho ngành công nghiệp luyện kim, nguồn hàng xuất khẩu ở một số quốc gia.

Đặc điểm: đa dạng, khai thác tập trung ở một số loại quặng như bô-xít, đồng, sắt, vàng, gây ô nhiễm môi trường

Phân bố: Úc, Braixin, Trung Quốc, Nga

III. Công nghiệp điện lực

Câu 3: Dựa vào thông tin trong bài kết hợp quan sát hình 30.2, hình 30.3 và hiểu biết của bản thân, em hãy:

- Trình bày vai trò và đặc điểm của công nghiệp điện lực.

- Nhận xét sự phân bố công nghiệp điện lực trên thế giới.

Giải rút gọn:

Vai trò: cơ sở năng lượng thiết yếu để phát triển các ngành kinh tế, góp phần vào sự thành công của công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở các quốc gia, nâng cao đời sống văn hoá, củng cố an ninh quốc phòng.

Đặc điểm: Điện sản xuất từ than, thuỷ điện, dẫu mỏ, điện nguyên tử có xu hướng giảm tỉ trọng. Điện sản xuất từ khí tự nhiên và các nguồn năng lượng tái tạo có xu hướng tăng tỉ trọng.

Phân bố: Sản lượng điện toàn thế giới không ngừng tăng:

IV. Công nghiệp điện tử - tin học

Câu 4: Dựa vào hình 30.4, thông tin trong bài và hiểu biết của bản thân, em hãy:

- Trình bày vai trò và đặc điểm của công nghiệp điện tử - tin học.

- Nhận xét sự phân bố công nghiệp điện tử - tin học trên thế giới.

Giải rút gọn:

Vai trò: Sản phẩm của công nghiệp điện tử - tin học đã trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp, thúc đẩy sự xuất hiện của nhiều ngành có hàm lượng khoa học - kĩ thuật cao, thay đổi cơ bản cơ cấu lao động và trình độ lao động trên thế giới.

Đặc điểm: ngành công nghiệp trẻ, đa dạng, yêu cầu nguồn lao động có trình độ chuyên môn kĩ thuật cao, hoạt động sản xuất ít gây ô nhiễm môi trường.

Nhận xét:  Phân bố ở hầu hết các nước phát triển và ở nhiều nước đang phát triển 

V. Công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng

Câu 5: Dựa vào hình 30.5, thông tin trong bài và hiểu biết của bản thân, em hãy:

- Trình bày vai trò và đặc điểm của công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng.

- Giải thích vì sao công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng phân bố rộng rãi ở nhiều quốc gia, kể cả các quốc gia đang phát triển.

Giải rút gọn:

Vai trò: tạo ra các sản phẩm phục vụ nhu cầu tiêu dùng, có giá trị xuất khẩu, giải quyết việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân.

Đặc điểm: Cơ cấu đa dạng, vốn đầu tư thường ít, quy trình sản xuất đơn giản, thời gian sản xuất ngắn

Phân bố rộng rãi ở nhiều quốc gia vì chủ yếu cung cấp vật phẩm tiêu dùng hàng ngày cho con người, nguồn lao động dồi dào và đòi hỏi trình độ lao động không quá cao, thị trương tiêu thụ rộng lớn cả trong và ngoài nước.

VI. Công nghiệp thực phẩm

Câu 6: Dựa vào thông tin trong bài, hình 30.5 và hiểu biết của bản thân, em hãy:

- Trình bày vai trò và đặc điểm của công nghiệp thực phẩm.

- Nhận xét và giải thích đặc điểm phân bố công nghiệp thực phẩm.

Giải rút gọn:

Vai trò: Cung cấp các sản phẩm đáp ứng nhu cầu ăn, uống hằng ngày của con người, thúc đẩy sự phát triển ngành sản xuất nông nghiệp, thuỷ sản, nguyên liệu cho một số ngành công nghiệp khác, nguồn hàng xuất khẩu ở một số quốc gia.

Đặc điểm: đa dạng cơ cấu ngành, vốn ít, thu hồi vốn nhanh, phụ thuộc nhiều vào nguồn lao động, thị trường tiêu thụ, nguồn nguyên liệu.

Phân bố ngành công nghiệp thực phẩm phát triển mạnh và phân bố rộng rãi trên thế giới => chủ yếu cung cấp vật phẩm tiêu dùng hàng ngày cho con người

Luyện tập

Câu 1: Hãy vẽ sơ đồ thể hiện cơ cấu sản phẩm công nghiệp điện tử - tin học.

Giải rút gọn:

Câu 2: Cho ví dụ về một số sản phẩm của ngành công nghiệp thực phẩm.

Giải rút gọn:

Ví dụ: Bia Hà Nội, Pepsi, Sữa TH True Milk, đồ hộp Hạ Long

Vận dụng

Nhiệm vụ: Em hãy tìm hiểu tư liệu về tình hình phát triển và phân bố công nghiệp may ở Việt Nam.

Giải rút gọn:

Tình hình phát triển: ngành tiên phong xuất khẩu hàng hóa ra thị trường thế giới, giúp thu về một lượng lớn ngoại tệ, tốc độ tăng trưởng cao, kim ngạch xuất khẩu cao nhất. Phân bố nhiều nhưng không đồng đều.