BÀI 6: THẠCH QUYỂN, NỘI LỰC

I. Khái niệm thạch quyển

Câu 1: Dựa vào hình 6.1 và thông tin trong bài học, em hãy:

- Cho biết thạch quyển là gì.

- Phân biệt được thạch quyển với vỏ Trái Đất.

Giải rút gọn:

Thạch quyển là một phần của lớp vỏ Trái Đất, bao gồm cả vỏ Trái đất và một phần móng trên đó, có độ dày khoảng 100km 

Vỏ Trái Đất là lớp ngoài cùng của Trái Đất, trong khi thạch quyển gồm cả vỏ Trái Đất và một phần móng của manti trên đó.

II. Nội lực và tác động của nội lực đến sự hình thành địa hình bề mặt Trái Đất

1. Nội lực

Câu 2: Dựa vào thông tin trong bài học, em hãy cho biết:

- Thế nào là nội lực.

- Nguyên nhân sinh ra nội lực

Giải rút gọn:

Nội lực là lực sinh từ bên trong Trái Đất. Nguyên nhân: sự phân hủy các chất phóng xạ, năng lượng của các phản ứng hóa học.

2. Tác động của nội lực đến sự hình thành địa hình bề mặt Trái Đất

Câu 3: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy cho biết vận động theo phương thẳng đứng bao gồm các vận động nào và hệ quả của các vận động đó đối với sự hình thành bé mặt Trái Đất.

Giải rút gọn:

Bao gồm: vận động nâng lên, hạ xuống => làm mở rộng hoặc thu hẹp diện tích của một khu, tạo ra hiện tượng biển tiến và biển thoái.

Câu 4: Dựa vào hình 6.2, hình 6.3 và thông tin trong bài, em hãy:

- Cho biết nguyên nhân và biểu hiện của hiện tượng uốn nếp.

- Mô tả địa hình bề mặt Trái Đất trước và sau khi diễn ra hiện tượng uốn nếp.

Giải rút gọn:

 - Nguyên nhân: áp lực từ lõi trái đất, lực kéo từ mặt đất

 -  Biểu hiện: xuất hiện ở những nơi đá có độ dẻo cao, điển hình nhất là các đá trầm tích.

- Địa hình bề mặt Trái Đất: bằng phẳng => bị cắt xẻ thành miền núi uốn nếp. 

Câu 5: Dựa vào hình 6.4, hình 6.5 và thông tin, em hãy cho biết hiện tượng đứt gãy diễn ra như thế nào. Nguyên nhân xảy ra hiện tượng đó.

Hình 6.5 Biển Đỏ - Địa hình hào bị ngập nước

Giải rút gọn:

Hiện tượng đứt gãy các lớp đất đá bị gãy, đứt ra rồi dịch chuyển ngược hướng nhau theo phương gần như thẳng đứng hay nằm ngang, tạo ra các hẻm vực, thung lũng,... 

Nguyên nhân: sự vận động theo phương nằm ngang, những vùng đá cứng sẽ làm cho các lớp đất đá bị gãy, đứt ra rồi dịch chuyển ngược hướng nhau 

Luyện tập

Câu 1: Dựa vào hình 6.6, em hãy xác định các vành đai động đất và núi lửa trên Trái Đất.

Giải rút gọn::

Vành đai động đất: phía tây lục địa châu Mĩ, giữa Đại Tây Dương, từ Địa Trung Hải qua Nam Á đến quần đảo In-đô-nê-xi-a, bờ tây Thái Bình Dương từ eo Bê-rinh, qua Nhật Bản, Đài Loan đến Phi-lip-pin.

Vành đai núi lửa: phía tây lục địa Bắm Mĩ và Nam Mĩ, giữa Đại Tây Dương, từ Địa Trung Hải, qua Nam Á đến quần đảo In-đô-nê-xi-a, bờ Tây Thái Bình Dương từ eo Bê-rinh, qua Nhật Bản, Đài Loan đến Phi-lip-pin.

Câu 2: Dựa vào hình 4.4 và hình 6.6, em hãy trình bày mối liên quan giữa sự phân bố các vành đai động đất, núi lửa với sự dịch chuyển các mảng kiến tạo của thạch quyển Giải thích sự phân bố đó.

Giải rút gọn:

Sự phân bố các đai động đất và núi lửa trên Trái đất có mối liên hệ chặt chẽ với sự dịch chuyển các mảng kiến ​​tạo thạch quyển. Sự tương tác giữa các mảng kiến ​tạo ra các tương tác 

Vận dụng

Em hãy sưu tầm thông tin mô tả về một dạng địa hình được hình thành dưới tác động của nội lực.

Giải rút gọn:

Dãy Himalaya do hiện tượng uốn nếp