THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT 

BIỆN PHÁP TU TỪ

CH1. Nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong các trường hợp sau:

a. Em đứng bên đường           

như quê hương.

                                          (Nguyễn Đình Thi, Lá đỏ)

b. Con đường nhựa ban đêm, sau cơn mưa mùa hạ rộng ra, dài ra, lấp loáng ánh đèn, trong như một con sông nước đen. Những ngọn điện trên quảng trường lung linh như những ngôi sao trong câu chuyện cổ tích nói về những xứ sở thần tiên

                                                                 (Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi)

c. Cao điểm bây giờ thật vắng. Chỉ có Nho và chị Thao. Và bom. Và tôi ngồi đây. Và cao xa đặt bên kia quả đồi. Cao xạ đang bắn

                                                                 (Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi)

d. Nho vẫn thì thầm. Nó cũng đang ở trạng thái như tôi. Yêu tất cả. Tình yêu của những con người trong khói lửa. Tình yêu độ lượng, tha thiết, vô tư mà kẻ độc quyền có nó trong tim là những người chiến sĩ

                                                       (Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi)

e. Máy bay trinh sát vẫn nạo vét sự yên lặng của núi rừng

                                                             (Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi)

Trả lởi rút gọn:

a. so sánh => nhấn mạnh sự quen thuộc về quê hương và nói về nỗi nhớ quê nhà

b. so sánh => nhấn mạnh tới màn đêm và khung cảnh đẹp đẽ nơi đây như một đẹp tuyệt trần.

c. liệt kê => nói đến sự vắng vẻ nơi đây.

d. so sánh, liệt kê => nói tới tình yêu bùng cháy và da diết của tình yêu đôi lứa.

e. nhân hóa => muốn nói đến sự càn quét của máy bay trên ngọn núi.

NGHĨA CỦA TỪ NGỮ

CH2. Thử thay thế những từ ngữ in đậm trong các trường hợp sau bằng từ ngữ đồng nghĩa từ đó nhận xét về giá trị biểu đạt của những từ ngữ được tác giả sử dụng

a. Gặp em trên cao lộng gió

Rừng lạ ào ào lá đỏ

                                   (Nguyễn Đình Thi, Lá đỏ)

b. Đoàn quân vẫn đi vội vã

Bụi Trường Sơn nhòa trời lửa

                                           (Nguyễn Đình Thi, Lá đỏ)

c. Cười thì hàm răng trắng loáng trên khuôn mặt nhem nhuốc

                                            ( Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi)

Trả lởi rút gọn:

a. lộng gió -> ngàn gió

ào ào -> xào xạc

Từ ngữ thay thế đơn giản hơn nhưng không mang đến hàm nghĩa và giá trị như từ ban 

b. vội vã -> hấp tấp

nhòa -> mờ

Giá trị biểu cảm giảm xuống, diễn đạt dài dòng không xúc tích.

c. trắng lóa -> trắng xóa

Giá trị biểu cảm giảm xuống, diễn đạt dài dòng không xúc tích.

LỰA CHỌN CẤU TRÚC CÂU

CH3. Hãy kẻ bảng vào vở theo mẫu sau và điền các thông tin theo yêu cầu:

Trả lởi rút gọn: