BÀI 14. SINH SẢN CỦA CÁ VÀ TÔM

Khởi động: Cá và tôm thường sinh sản vào mùa nào trong năm? Hoạt động sinh sản của cá (Hình 14.1) và tôm có những điểm gì giống và khác nhau.

Đáp án chuẩn:

Mùa sinh sản:

• Cá: Cuối xuân, đầu hè miền Bắc; đầu mùa mưa miền Nam.

• Tôm: Quanh năm.

So sánh:

• Giống nhau: Đều lưỡng tính, sinh sản bằng thụ tinh ngoài và đẻ trứng.

• Khác nhau: Cá đẻ nhiều trứng hơn nhưng kích thước nhỏ hơn; ấu trùng cá phát triển nhanh hơn; cá chăm sóc con non, tôm không.

I. ĐẶC ĐIỂM SINH SẢN CỦA CÁ

Khám phá: Giải thích vì sao mùa sinh sản chủ yếu của cá ở miền Bắc và miền Nam nước ta lại khác nhau?

Đáp án chuẩn:

Do có sự khác nhau về thời tiết và lượng thức ăn theo mùa cũng như đặc điểm sinh học của các loài thủy sản sống ở từng miền.

Khám phá: Vì sao sức sinh sản của cá cao hơn so với đa số các loài động vật có xương khác?

Đáp án chuẩn:

Vì trứng cá thường nhỏ hơn nên cần ít năng lượng hơn để sản xuất. Cá thường có tuổi thọ ngắn hơn nên cần sinh sản nhiều hơn để duy trì nòi giống.

Kết nối năng lực: Tìm hiểu tuổi thành thục sinh dục và mùa sinh sản của một số loài tôm phổ biến. Theo em, việc xác định mùa sinh sản có ý nghĩa gì đối với sản xuất?

Đáp án chuẩn:

• Tôm sú:

• Tuổi thành thục: 6 - 12 tháng

• Mùa sinh sản: quanh năm, cao điểm vào tháng 4 - 6 và tháng 9 - 11

• Việc xác định mùa sinh sản có ý nghĩa gì đối với sản xuất vì giúp cho việc chọn thời điểm thả giống phù hợp, thuận lợi cho việc quản lý và thu hoạch, bảo vệ nguồn lợi thủy sản.

II. KĨ THUẬT ƯƠNG, NUÔI CÁ, TÔM GIỐNG

Kết nối năng lực: Tìm hiểu vì sao tời vụ ương cá giống ở miền Bắc và miên Nam khác nhau?

Đáp án chuẩn:

Do có sự khác nhau về thời tiết và lượng thức ăn theo mùa cũng như đặc điểm sinh học của các loài thủy sản sống ở từng miền.

Kết nối năng lực: Vì sao trước khi thu hoạch cần cho cá ngừng ăn 1 đến 2 ngày?

Đáp án chuẩn:

Vì khi cá ngừng ăn, hệ tiêu hóa của chúng sẽ có thời gian để tiêu hóa hết thức ăn còn sót lại trong đường ruột → thịt cá có vị ngon hơn, không bị tanh và dai. 

III. LUYỆN TẬP

Câu 1: Phân tích đặc điểm sinh sản của các và tôm

Đáp án chuẩn:

Câu 2: Mô tả kĩ thuật ương, nuôi một loài cá giống hoặc tôm giống đang được nuôi ở địa phương em.

Đáp án chuẩn:

Kỹ thuật ương, nuôi cá giống rô phi đơn tính tại Đồng Tháp:

• Chuẩn bị ao: Rửa sạch, bón vôi, cấp nước sâu 1 - 1,5 m.

• Chọn giống: Bố mẹ khỏe mạnh, kích thước đồng đều.

• Xử lý hormone: Dùng hormone MT để chuyển giới tính sang đực.

• Ương cá bột: Mật độ 100 - 200 con/m², cho ăn thức ăn tự nhiên, chuyển ao sau 15 - 20 ngày.

• Nuôi cá giống: Mật độ 10 - 20 con/m², cho ăn thức ăn công nghiệp.

• Thu hoạch: Sau 45 - 60 ngày, kích thước đạt 1 - 2 cm/con.

IV. VẬN DỤNG

Lựa chọn kĩ thuật ương, nuôi một loài cá giống hoặc tôm giống phù hợp với thực tiễn địa phương em.

Đáp án chuẩn:

Kỹ thuật ương, nuôi cá giống rô phi đơn tính tại Đồng Tháp:

• Chuẩn bị ao: Rửa sạch, bón vôi, cấp nước sâu 1 - 1,5 m.

• Chọn giống: Bố mẹ khỏe mạnh, kích thước đồng đều.

• Xử lý hormone: Dùng hormone MT để chuyển giới tính sang đực.

• Ương cá bột: Mật độ 100 - 200 con/m², cho ăn thức ăn tự nhiên, chuyển ao sau 15 - 20 ngày.

• Nuôi cá giống: Mật độ 10 - 20 con/m², cho ăn thức ăn công nghiệp.

• Thu hoạch: Sau 45 - 60 ngày, kích thước đạt 1 - 2 cm/con.