VĂN BẢN. TÌNH SÔNG NÚI

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

TRẢ LỜI CÂU HỎI

CH1: Nhan đề Tình sông núi có thể cho biết điều gì về cảm hứng sáng tác bài thơ của tác giả Trần Mai Ninh?

CH2. Nêu nội dung cụ thể của từng đoạn trong bài thơ và khái quát mạch cảm xúc xuyên suốt tác phẩm.

CH3: Các địa danh xuất hiện ở đoạn đầu bài thơ gắn với vùng miền nào của đất nước? Phát biểu suy nghĩ của em về mối quan hệ giữa tình yêu dành cho một miền đất cụ thể với tình yêu Tổ quốc nói chung qua những gì được bài thơ gợi lên.

CH4: Trong bài thơ, tác giả đã chú ý làm nổi bật những đặc điểm gì của sông núi quê hương? Những đặc điểm đó được phát hiện từ góc nhìn nào?

CH5: Phân tích cách tác giả tự bộc lộ mình trong bài thơ. Tác giả đã xác lập chỗ đứng của mình như thế nào giữa cộng đồng dân tộc?

CH6: Khi nói về những người con của đất nước, đối tượng nào được tác giả đặt vào vị trí trung tâm? Điều này có ý nghĩa gì?

CH7: Phân tích những nét độc đáo của bài thơ trên phương diện nghệ thuật (chú ý nhịp điệu, cách sử dụng động từ, sự phối hợp giữa miêu tả cụ thể và nêu mệnh đề khái quát, sự xuất hiện của những câu hỏi tu từ,...).

PHẦN II: 5 PHÚT TRONG SGK

TRẢ LỜI CÂU HỎI

CH1:

- Tình yêu quê hương đất nước nồng nàn, mãnh liệt và niềm tự hào dân tộc.

CH2. 

Bố cục:

- Phần 1: Từ đầu đến bốn bể cần lao: Bức tranh sông núi của quê hương

- Phần 2: Còn lại: Tình yêu nồng nàn và cháy bỏng với quê hương, đất nước

Mạch cảm xúc: đi từ vẻ đẹp thiên nhiên đến niềm tự hào dân tộc.

CH3:

- Các địa danh xuất hiện trong bài thơ "Trên đường đi" của Bùi Minh Quốc thuộc vùng Nam Trung Bộ của Việt Nam

- Danh sách các địa danh và vị trí:

Sông Trà Khúc: Quảng Ngãi

Tam Quan, Bồng Sơn, Bình Định, Phú Phong, Phù Cát: Bình Định

An Khê: Gia Lai

Sông CH , Vũng Lấm: Phú Yên

Nha Trang, Diên Khánh: Khánh Hòa

=> Mối quan hệ giữa tình yêu dành cho một miền đất cụ thể với tình yêu Tổ quốc nói chung là một mối quan hệ mật thiết, không thể tách rời. 

CH4:

Những đặc điểm của sông núi quê hương được làm nổi bật trong bài thơ:

- Dòng sông Trà Khúc êm đềm, cây dừa Tam Quan cao vút, cánh đồng lúa Bồng Sơn bát ngát, núi An Khê cao vun vút,...

- Hình ảnh tạo nên khung cảnh thơ mộng, trữ tình.

- Mỗi địa danh mang một vẻ đẹp riêng

- Bức tranh quê hương được tô điểm bởi những hình ảnh

- …

Góc nhìn của tác giả:

- Tác giả quan sát và miêu tả quê hương từ góc nhìn của một người con yêu quê hương.

- Tác giả trải nghiệm nhiều cung bậc cảm xúc và có những cảm nhận riêng về quê hương.

- Tác giả sử dụng ngôn ngữ thơ mượt mà, hình ảnh gợi cảm để thể hiện tình yêu quê hương.

CH5: 

Phân tích cách tác giả tự bộc lộ mình trong bài thơ

- Tác giả dành nhiều dòng viết để miêu tả vẻ đẹp của quê hương Nam Trung Bộ.

Tác giả sử dụng những hình ảnh thơ mượt mà, giàu sức gợi

- Tác giả thể hiện niềm tự hào về truyền thống lao động của dân tộc,

- Tác giả thể hiện tình yêu Tổ quốc 

Tác giả xác lập chỗ đứng của mình như thế nào giữa cộng đồng dân tộc:

- Tác giả sử dụng ngôn ngữ thơ mượt mà, hình ảnh gợi cảm để thể hiện tình cảm của mình.

- Tác giả bày tỏ quan điểm, suy nghĩ của mình về quê hương, đất nước và con người.

- Tác giả hòa mình vào cuộc sống chung của cộng đồng, chia sẻ những niềm vui, nỗi buồn với mọi người.

CH6: 

Đối tượng được tác giả đặt vào vị trí trung tâm khi nói về những người con của đất nước là người lao động. 

Ý nghĩa:

• Tác giả khẳng định vai trò của người dân trong công cuộc xây dựng đất nước, 

• thể hiện quan điểm của tác giả về giá trị của con người và gợi nhắc ý thức trách nhiệm của mỗi người đối với cộng đồng.

CH7: 

- Nhịp điệu: Bài thơ sử dụng nhịp điệu tự do, không gò bó theo khuôn khổ nhất định. 

- Cách sử dụng động từ: Tác giả sử dụng nhiều động từ mạnh, thể hiện sức sống mãnh liệt của con người và thiên nhiên. 

- Phối hợp giữa miêu tả cụ thể và nêu mệnh đề khái quát: Tác giả sử dụng nhiều hình ảnh thơ cụ thể để miêu tả cảnh đẹp quê hương: 

- Sử dụng câu hỏi tu từ: Tác giả sử dụng nhiều câu hỏi tu từ để thể hiện sự cảm thán, ngợi ca vẻ đẹp quê hương

- Hình ảnh thơ: Hình ảnh thơ giàu sức gợi cảm

-  Giọng điệu: Giọng điệu bài thơ thay đổi linh hoạt theo nội dung

- Ngôn ngữ: Ngôn ngữ thơ giản dị, mộc mạc, gần gũi với đời sống.