BÀI 3. HỒN NƯỚC NẰM TRONG TIẾNG MẸ CHA

CỦNG CỐ, MỞ RỘNG

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

CH 1: So sánh và nêu nhận xét về cách miêu tả nhân vật của Nguyễn Du trong đoạn trích Kim - Kiều gặp gỡ (từ câu Bóng hồng nhác thấy nẻo xa đến câu Bên cầu tơ liễu bóng chiều thướt tha) với đoạn trích sau:

“Hai nàng tránh không được, phải cùng bước ra chào. Kim Trọng chắp tay cúi lễ rồi lui ra thì thấy Thuý Kiều mày nhỏ mà dài, mắt trong mà sáng, mạo như trăng thu, sắc tựa hoa đào; còn Thuý Vân thì tinh thần tĩnh chính, dung mạo đoan trang, có một phong thái riêng, khó mô tả.

Bị sắc đẹp quyến rũ, Kim Trọng bất giác thần hồn phiêu bạt, nghĩ thầm: “Nọc tương tư này tai hại lắm đây". Lại âm thầm phát thệ: “Mình mà không được hai nàng làm vợ thì suốt đời sẽ chẳng lấy ai". Nhưng vì ngại có Vương Quan, không tiện đứng lâu,đành cùng nhau từ biệt. Đồng thời, Vương Viên ngoại cũng sai người đem kiệu đến đón. Hai nàng lên kiệu về nhà.

(Thanh Tâm Tài Nhân – Kim Vân kiều Truyện

Nguyễn Đức Vân - Nguyễn Khắc Hanh dịch, Nguyễn Đăng Na giới thiệu và hiệu đính,

NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội, 2008, tr. 17 - 18)

CH 2:  Kẻ bảng vào vở theo mẫu dưới đây và điền thông tin phù hợp về các văn bản đọc trong bài:

CH 3: Tự chọn một đoạn thơ (tối thiểu 12 câu) trong Truyện Kiều (Nguyễn Du) hoặc Truyện Lục Vân Tiên (Nguyễn Đình Chiểu) và thực hiện các yêu cầu sau:

a. Xác định bố cục của đoạn trích và nêu ý chính của từng phần.

b. Phân tích hình tượng thiên nhiên hoặc con người trong đoạn trích.

c. Chỉ ra những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của đoạn trích.

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

CH 1: 

• Cả hai đoạn trích đều miêu tả khung cảnh gặp gỡ lần đầu của Thúy Kiều và Kim Trọng.

• Tuy vậy, đối với đoạn trích Kim Kiều gặp gỡ, ta thấy được không chỉ vẻ đẹp bên ngoài mà cả phẩm chất bên trong của hai nhân vật chính. 

CH 2: 

CH 3: 

Lựa chọn đoạn trích “Kiều ở lầu Ngưng Bích” – trích Truyện Kiều của Nguyễn Du.

1. Bố cục :

6 câu đầu: Hoàn cảnh cô đơn tội nghiệp của Thúy Kiều

8 câu tiếp: Nỗi nhớ thương Kim Trọng và nhớ thương cha mẹ của Kiều

 8 câu cuối: Tâm trạng đau buồn và dự cảm trước tương lai sóng gió

     b. Đoạn thơ

Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung

Bốn bề bát ngát xa trông

Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia

Bẽ bàng mây sớm đèn khuya

Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.

1. Không gian bao la, rộng lớn:Bốn bề bát ngát, non xa, trăng gần. Cảnh vật rộng lớn, mênh mông, gợi cảm giác cô đơn, trơ trọi.

2. Cảnh đẹp nhưng đượm buồn: Sóng lượn, bãi cát dài phẳng lặng, ánh nắng chiều tà. Cảnh đẹp nhưng vắng lặng, không có bóng người, càng tô đậm nỗi buồn của Kiều.

3. Tâm trạng hiu hắt, cô đơn: Xa trông. Thiên nhiên hoang vu, vắng vẻ khiến con người thêm cô đơn, hiu hắt.

    c. 

• Đoạn trích "Kiều ở lầu Ngưng Bích" dựng lên cảnh ngộ cô đơn, buồn tủi và tấm lòng thủy chung, hiếu thảo của Thúy Kiều 

• Qua đoạn trích, người đọc thấy được bút pháp "tả cảnh ngụ tình" độc đáo, đạt tới trình độ điêu luyện bậc thầy của thiên tài văn học Nguyễn Du.