BÀI 1.THẾ GIỚI KỲ ẢO

VĂN BẢN 2. DẾ CHỌI ( BỒ TÙNG LINH) 

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

CHUẨN BỊ ĐỌC

Câu hỏi: 

CH 1:  Em đã chơi hay quan sát trò chọi dế bao giờ chưa? Em hiểu gì về trò chơi này?

CH 2. Em suy nghĩ thế nào về hậu quả của việc một ông vua lại mê chơi trò chọi dế?

ĐỌC VĂN BẢN

CH 1: Thời gian, không gian và sự việc liên quan đến nhan đề của truyện.

CH 2: Hoàn cảnh của nhân vật chính trong truyện.

CH 3: Bà đồng bói toán có liên quan đến những sự việc nào trong truyện?

CH 4: Điều gì sẽ xảy ra sau khi con Thành sống lại nhưng “thần thái ngây ngốc như người gỗ, cứ ngủ mê mệt"?

CH 5: Con dế mới bắt được có gì kì lạ?

CH 6: Điều em dự đoán ở trên có chính xác không?

SAU KHI ĐỌC TRẢ LỜI CÂU HỎI

CH 1: Nêu các sự kiện tạo nên cốt truyện và nhận xét ngắn gọn về không gian, thời gian, nhân vật chính trong truyện.

CH 2. Vì dế chọi mà gia đình Thành lâm vào cảnh ngộ như thế nào? Cũng nhờ dế chọi mà sau đó gia đình Thành được hưởng những gì? Phân tích ý nghĩa của sự đối lập giữa hai tình huống.

CH 3:  Truyện có những yếu tố kì ảo nào? Các yếu tố kì ảo đó có ý nghĩa, vai trò gì trong truyện?

CH 4: Tính chất hiện thực của truyện được thể hiện qua những chi tiết, sự việc nào? Em có suy nghĩ gì về thái độ của tác giả khi miêu tả các chi tiết, sự việc đó?

CH 5: Phân tích lời người kể trong đoạn văn từ “Thành giở đi giở lại” đến “kì hạn nộp quan”. 

CH 6: Những đặc điểm nào của truyện truyền kì được thể hiện trong truyện Dế chọi?

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC

Viết đoạn văn (khoảng 7 - 9 câu) nêu nhận xét của em về tính chất kì ảo của truyện Dế chọi.

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

CHUẨN BỊ ĐỌC

Câu hỏi: 

CH 1:  Em đã từng quan sát trò chơi chọi dế. Dế được cho vào sân đấu, nơi chúng sẽ chống càng, cắn, ghì, đá hậu để hạ gục đối thủ. Dế nào bỏ chạy, lăn ngửa, hoặc chết là thua. 

CH 2. Vua mê chơi chọi dế là điều tai hại cho bản thân vua, triều đình và đất nước.

ĐỌC VĂN BẢN

CH 1: 

• Về thời gian: Đời Tuyên Đức nhà Minh

• Không gian: huyện Hoa Âm, tỉnh Thiểm Tây. 

• Các sự việc liên quan: 

+)  Nhà vua vô cùng thích việc chọi dế, quan lại dù tỉnh mình không phải nộp nhưng cũng muốn túm lại bắt dế nhằm nịnh hót lấy lòng vua.

+) Thành hiền lành nên không dám sách nhiễu dân chúng, lo lắng quá nên phải tự đi tìm dế.

+) Sau cùng đi xem bói, biết được nơi bắt dế chọi, cuối cùng Thành cũng có con dế nộp quan. 

+) Sau khi con trai tỉnh dậy, Thành cũng bắt được một con dế chọi khác.

+) Con dế chọi chọi với thanh niên cùng thôn, con dế thắng.

+) Con dế được cống vua, vua vô cùng vui mừng và thích thú thưởng hậu hĩnh cho Thành.

CH 2:Thành bị bọn lí dịch gian giảo ép làm chức lí chính, tìm đủ cách chối từ mà không được, chưa đầy một năm thì chút ít gia sản đã cạn kiệt.

CH 3: Bà đồng bói toán liên quan đến việc vợ Thành đến xem và được cô đồng chỉ dẫn bằng một bức vẽ có liên quan đến việc bắt con dế đầu tiên.

CH 4: Thành sẽ tìm được một con dế khác, con dế tuy nhỏ nhưng vô cùng mạnh mẽ, có thể chọi thắng tất cả các con dế khác.

CH 5: Con dế vừa nhỏ vừa ngắn màu tía, hình dáng như con chó, cánh hoa mai, đầu vuông chân dài.

CH 6: Điều em dự đoán phía bên trên là chính xác. 

SAU KHI ĐỌC TRẢ LỜI CÂU HỎI

CH 1: 

• Trong cung, vua rất mê trò chọi dế khiến quan lại thi nhau bắt dế lấy lòng.

• Thành bị ép giữ chức nhỏ trong làng không kiếm được dế, bị đánh đòn.

• Theo sự chỉ dẫn của bà đồng gù làm nghề bói toán, Thành đã bắt được một con dế quý.

• Con trai của Thành làm mất dế.

• Thành nổi giận với con trai, con trai sợ quá gặp tai nạn chết.

• Thành tình cờ bắt được con dế mới.

• Thành mừng rỡ đưa dế lên nộp quan, con dế thắng và rất được vua coi trọng.

• Các quan sau khi được vua trọng thưởng đã nâng đỡ để Thành đỗ được tú tài 

• Hơn một năm sau, con trai Thành bình phục, kể rằng chính mình đã hoá thành con dế.

Nhận xét về không gian và thời gian: 

+ Không gian trong truyện là không gian gắn với sinh hoạt của các nhân vật, có xác thực

+ Thời gian cũng có sự tương ứng với đặc điểm của không gian. 

+ Nhân vật của truyện là con người, với những thành phần khác nhau. Truyện không có loại nhân vật thần tiên, ma quỷ. Đây là những yếu tố làm nên giá trị riêng của truyện Dế chọi.

CH 2. - Vì dế chọi mà Thành bị đánh đòn, nhưng cũng nhờ dế mà nhà Thành trở nên giàu có,

- Hai tình huống đối lập trên đã thể hiện sự phi lý, cho thấy sự vô lối của những kẻ cầm quyền khi chỉ biết ăn chơi hưởng lạc.

CH 3: 

Trong truyện xuất hiện 2 sự việc mang yếu tố kỳ ảo: 

• Với sự việc đầu tiên chính là sự kiện bà đồng chỉ dẫn vợ chồng Thành nơi có thể bắt con dế. 

• Sự việc thứ hai: Con trai Thành hóa thành dế.

Ý nghĩa, vai trò của yếu tố kỳ ảo trong truyện: Các yếu tố kỳ ảo có tác dụng móc nối, tháo gỡ các sự kiện lại với nhau, đồng thời cũng thể hiện sự đồng cảm cũng như lên án xã hội phong kiến khắc nghiệt.

CH 4:

Tính hiện thực thể hiện:

• Thời gian địa điểm có tồn tại

• Cách ứng xử của nhà cầm quyền phản ánh đúng xã hội.

Tác giả đã cho ta thấy được sự phê phán nghiêm khắc của một chế độ phong kiến tiền – quyền làm chủ cùng thái độ châm biếm, mỉa mai sâu cay.

CH 5:Tác giả với ngôi kể thứ 3, ngoài cuộc, khách quan khi vừa dẫn lời nhân vật, vừa miêu tả cảnh vật nhưng cũng vừa kể lại diễn biến của sự việc. 

CH 6: Có sự kết hợp độc đáo giữa hiện thực và kỳ ảo, các yếu tố kỳ ảo gắn liền với những bước ngoặt cuộc đời của nhân vật.

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC

• Yếu tố kỳ ảo gắn liền với Thành – một người liêm khiết nhưng bị chế độ chèn ép, chà đạp.

• Hai yếu tố kỳ ảo được xuất hiện trong câu chuyện chính là khi Thành đến gặp bà đồng và khi con dế là con trai Thành hóa thân đã khiến cho câu truyện trở nên hấp dẫn

• Dế chọi đã cho thấy hiện thực về một xã hội tàn bạo, đè nén cũng như tiếng nói đồng cảm với người dân.