Video giảng Ngữ văn 10 cánh diều bài 7: Đi trong hương tràm

Tóm lược nội dung

VĂN BẢN 3: ĐI TRONG HƯƠNG TRÀM

Chào các em, hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau bước vào một hành trình mới, nơi mà mỗi trang sách, mỗi câu chuyện sẽ mở ra những góc nhìn đầy màu sắc về cuộc sống và con người.

Thông qua video này, các em sẽ nắm được các kiến thức và kĩ năng như sau:

• Nhận biết được một số yếu tố (nhân vật trữ tình, hình ảnh, từ ngữ, cảm hứng chủ đạo, chủ đề…) trong thơ tự do.
• Phân tích, đánh giá được giá trị thẩm mĩ của các yếu tố hình thức và nội dung trong bài thơ trữ tình (thể tự do) viết về đề tài quê hương, đất nước.

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG:

Trước khi vào bài, các em hãy cùng lắng nghe bài hát Đi trong hương tràm của nhạc sĩ Thuận Yến và chia sẻ cảm xúc của mình về những loài cây gắn bó với con người ở mỗi vùng đất.

HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ

Nội dung 1: Tìm hiểu chung

Hãy bắt đầu bài học hôm nay bằng việc tìm hiểu về tác giả và tác phẩm! 

Em hãy giới thiệu vài nét về tác giả Hoài Vũ và tác phẩm Đi trong hương tràm.

Video trình bày nội dung:

1. Tác giả

- Hoài Vũ tên khai sinh là Nguyễn Đình Vọng sinh năm 1935

- Quê: Quảng Ngãi

- Con người: ấm áp, thân thiện, hiền hòa, dễ mến, gắn bó với Sài Gòn trên 40 năm. Là tác giả của nhiều tác phẩm nổi tiếng được phổ nhạc: Vàm Cỏ Đông, Đi trong hương tràm, Miền Hạ, Hoàng hôn lặng lẽ…

- Sáng tác: 6 tập thơ, 5 tập truyện, 6 tập truyện dịch từ tác phẩm văn học Trung Quốc.

- Phong cách thơ: dịu dàng, sâu lắng, lãng mạn, chân thật.

2. Văn bản

- Xuất xứ: In trong Tuyển tập thơ Việt Nam (giai đoạn chống Mỹ cứu nước), NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, 1999)

- Hoàn cảnh sáng tác: Theo lời kể của tác giả: Năm 1968, khi theo đại quân vào Sài Gòn, không may bị sốt rét, đành phải nằm lại Trạm giao liên Đồng Tháp Mười. Tại đây, tôi đã gặp 5-6 nữ giao liên. Tôi đặc biệt có cảm tình với một cô tên là Lan. Đến năm 1971, khi quay lại thì cả rừng tràm đã bị bom đạn tàn phá xác xơ và hay tin Lan đã hi sinh. Một đêm, cảm xúc đau xót và mất mát ùa ra, tôi viết ngay được bài thơ “Đi trong hương tràm”.

Nội dung 2: Đọc văn bản

Cô mời 2-3 em đứng lên đọc văn bản. Các em hãy chú ý đọc đọc to, rõ ràng, lưu loát nhé!

Các em hãy trả lời cho cô một số câu hỏi sau đây:

+ Xác định thể thơ, PTBĐ của bài thơ.

+ Nhân vật trữ tình trong bài thơ là ai? Vì sao em xác định như vậy?

Video trình bày nội dung:

- Thể thơ: thơ tự do

- PTBĐ: biểu cảm

- Nhân vật trữ tình: chàng trai, người xưng “anh” về tình yêu rất đỗi thủy chung, sâu nặng dành cho “em”

- Cảm xúc tâm trạng ấy luôn gắn bó với hình ảnh của lá tràm, hương tràm, loài cây thân thuộc, gắn bó với thiên nhiên và con người đồng bằng sông Cửu Long.

Nội dung 3: Tìm hiểu khung cảnh thiên nhiên rừng tràm

Rừng tràm, với vẻ đẹp hoang sơ và trữ tình, là một phần không thể thiếu trong bức tranh thiên nhiên Việt Nam. Hãy cùng nhau tìm hiểu về khung cảnh nơi đây và cảm nhận những điều thú vị mà thiên nhiên mang đến cho cuộc sống của chúng ta.

Em hãy theo dõi lại văn bản và và trả lời:

+ Khung cảnh thiên nhiên được miêu tả vào thời gian, không gian như thế nào? Từ đó hình ảnh hoa tràm có ý nghĩa gì trong việc thể hiện tâm trạng của nhân vật trữ tình?

+ Chỉ ra hình ảnh thiên nhiên trong bài thơ. 

Video trình bày nội dung:

1. Khung cảnh thiên nhiên rừng  tràm

* Khổ 1

- Không gian: Vàm Cỏ Tây

- Thời gian: sáng nay

- Hình ảnh hoa tràm: e ấp, hương tỏa bay cũng chính là hình bóng em gửi lại còn vương vấn, ngây ngất, nồng nàn trong không gian khiến anh nhớ thương, say đắm.

- Câu hỏi tu từ: Em gửi gì… 

- Nghệ thuật nhân hóa: mây trời tỏa bay

=> Khung cảnh nên thơ trữ tình. Cái đắm say ấy cũng mới chỉ là bước khởi đầu của một chuỗi diễn biến tâm trạng của “anh”. Nó mới chỉ là cái đắm say của cảnh, của lá tràm, bóng tràm thực tại.

* Khổ 3:

- Các hình ảnh thiên nhiên: gió, gió Tháp Mười, mây, bầu trời, cánh đồng, hương tràm

=> thiên nhiên mang đậm hương vị ĐBSCL.

- Biện pháp liệt kê các hình ảnh thiên nhiên nhấn mạnh vào nỗi nhớ thương da diết của nhân vật trữ tình.

…………………………

Nội dung video Bài 7: Văn bản 3: Đi trong hương tràm còn nhiều phần rất hấp dẫn và thú vị. Hãy cùng đăng kí để tham gia học bài và củng cố kiến thức thông qua hoạt động luyện tập và vận dụng trong video.