Slide bài giảng ngữ văn 10 chân trời bài 5: Đọc mở rộng theo thể loại - Chọn văn bản chèo: xã trưởng – Mẹ đốp (trích quan âm thị kính)

Tóm lược nội dung

BÀI 5: NGHỆ THUẬT TRUYỀN THỐNG

ĐỌC HIỂU: XÃ TRƯỞNG – MẸ ĐỐP

HƯỚNG DẪN ĐỌC

Câu 1: 

Liệt kê theo bảng sau những từ ngữ, hình ảnh trong lời thoại của hai nhân vật khi họ nói về công việc thường ngày của mình và của người còn lại:

Từ bảng trên, hãy nêu nhận xét về thái độ, quan điểm của hai nhân vật.

Trả lời:

- Xã trưởng

+ Xã trưởng: tự hào mà nói mình được chọn làm lý trưởng là do người dân đều đồng ý chọn.

+ Mẹ Đốp: đả kích, châm chọc chức xã trưởng.

Mẹ Đốp và chồng

+ Xã trưởng: khinh bỉ ra mặt, coi thường những người thấp kém hơn mình.

+ Mẹ Đốp: ca ngợi nghề của mình cũng được trân trọng, cũng được dân bầu, thẳng thắn khi nói về chồng.

Câu 2: Yếu tố hài hước trong đoạn trích trên được tạo nên từ những thủ pháp nào? Thử hình dung khi diễn viên chèo nhập vai mẹ Đốp, họ sẽ sử dụng những cử chỉ, hành động như thế nào?

Trả lời:

+ Thủ pháp nghệ thuật chơi chữ: Từ đồng âm ''bằng'' 

+ Từ ngữ đặc trưng của làng quê: đốp chát, bố cháu, chửa, con mẹ Đốp, tốt nái

+ Khi diễn viên chèo nhập vai mẹ Đốp, họ sẽ sử dụng cử chỉ chân chất, nhanh nhạy, tinh nghịch.

Câu 3: Mẹ Đốp thuộc kiểu nhân vật nào trong các kiểu nhân vật chính yếu của chèo cổ? Theo bạn, sự xuất hiện của mẹ Đốp nói riêng và kiểu nhân vật này nói chung trong kịch bản chèo có tác dụng như thế nào đối với việc chuyển tải tư tưởng, triết lí dân gian?

Trả lời:

- Mẹ Đốp thuộc kiểu hề - nhân vật hài hước, gây cười. 

- Sự xuất hiện của mẹ Đốp nói riêng và kiểu nhân vật này nói chung trong kịch bản chèo có tác dụng hình tượng hóa các quan điểm, triết lý dân gian giúp việc truyền tải dễ dàng hơn, dễ hiểu hơn.