Slide bài giảng ngữ văn 10 chân trời bài 4: Nói và nghe - Trình bày báo cáo kết quả nghiên cứu

Tóm lược nội dung

BÀI 4: NHỮNG DI SẢN VĂN HÓA

TRÌNH BÀY BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

Học sinh tham khảo báo cáo sau: 

GIỮ GÌN VÀ PHÁT HUY BẢN SẮC VĂN HÓA DÂN TỘC MƯỜNG TRONG QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ THỜI KỲ HỘI NHẬP QUỐC TẾ

Tóm tắt:

     Theo nghĩa Hán - Việt cốt là xương, cách là tiêu chuẩn, phạm vi, quy định. Nói tới cốt cách của con người là nói đến nét đặc sắc, đặc trưng về tính cách của một con người hoặc của một tầng lớp xã hội. Cốt cách của một dân tộc không chỉ nói tới tính cách mà còn thông qua toàn bộ đời sống vật chất và tinh thần của dân tộc. Thể hiện rõ cốt cách dân tộc, bản sắc văn hóa dân tộc tồn tại qua bao thăng trầm của lịch sử. Giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc cũng chính là giữ gìn cốt cách dân tộc. Cốt cách dân tộc được coi là "chất", là "bộ gen" của mỗi dân tộc. Một nền văn hóa giữ được cốt cách dân tộc sẽ chống lại sự "ô nhiễm văn hóa" hay "xâm lăng văn hóa" trước sự tác động nhiều chiều, phức tạp của khách quan.

I. Một số vấn đề về bản sắc văn hóa dân tộc, bản sắc văn hóa dân tộc Mường

Để hiểu được khái niệm bản sắc văn hóa dân tộc, trước tiên chúng ta phải tìm hiểu khái niệm văn hóa là gì?

Văn hóa được định nghĩa bởi nhiều tác giả với nhiều khái niệm khác nhau, nhưng về bản chất, chúng ta có thể hiểu rằng: Bản sắc văn hóa dân tộc là tổng thể những giá trị bền vững, những tinh hoa văn hóa vật chất và tinh thần làm nên sắc thái riêng của một dân tộc trong lịch sử trong phát triển mà qua đó chúng ta biết được dân tộc này với dân tộc khác trong đời sống cộng đồng.

     Người Mường sinh sống chủ yếu tại tỉnh Hòa Bình - một tỉnh miền núi nằm trong vùng Tây Bắc Việt Nam. Người Mường còn có những tên gọi khác nhau Mol, Mual, Mon. Bản sắc văn hóa Mường là những nét riêng độc đáo biểu hiện trong các giá trị văn hóa vật chất và tinh thần mà cộng đồng người Mường đã sáng tạo và tích lũy trong lịch sử của mình và theo thời gian, văn hóa tộc người cũng gắn liền với sự phát triển chung của văn hóa dân tộc.

II. Thực trạng của việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Mường ở Hòa Bình hiện nay

Ngày nay, hội nhập quốc tế và toàn cầu hóa thúc đẩy sự gắn kết, phát triển nhưng mặt khác khiến đặt các dân tộc trước nguy cơ đánh mất bản sắc văn hóa dân tộc, đồng thời còn ẩn chứa nguy cơ làm suy giảm tính sáng tạo của các dân tộc trong quá trình phát triển. Hiểu rằng giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc là hướng tới một nền văn hóa dân tộc đa dạng, phong phú về sắc thái chứ không phải là một nền văn hóa nghèo nàn, giống nhau, cùng khuôn mẫu, Hòa Bình đã tổ chức những công tác hữu hiệu trong việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Mường ở Hòa Bình như Công tác xây dựng đời sống văn hóa; Tổ chức tốt các cuộc vận động xây dựng “Gia đình văn hóa”, “Thôn, bản, khối văn hóa”, “Cơ quan văn hóa”; Công tác tổ chức các hoạt động văn hóa, giao lưu văn hóa.

     Kết quả đạt được trong năm 2013 có 1400/1364 làng bản đạt tiêu chuẩn văn hóa, đạt 102,6%; 155000/146838 gia đình đạt tiêu chuẩn văn hóa đạt 105,05%; 570/548 cơ quan đơn vị đạt tiêu chuẩn văn hóa đạt 104%.

III. Tầm quan trọng của việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Mường ở nước ta

Con người là sản phẩm của quá trình phát triển lâu dài của thế giới tự nhiên và là một bộ phận không thể tách rời thế giới đó. Trong quá trình tồn tại và phát triển, con người ngày càng ý thức rõ rệt về mối quan hệ hòa hợp giữa con người với thiên nhiên, con người với con người. "Thiên thời, địa lợi, nhân hòa" đã trở thành triết lý sống của con người trong mọi thời đại. Ngày nay, cuộc sống ngày càng hiện đại và đầy đủ hơn nhắc nhở con người chúng ta phải giữ gìn bản sắc văn hóa, phát huy đời sống tinh thần của dân tộc.

     Giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc thể hiện tinh thần hướng về cội nguồn, thể hiện lòng tự tôn dân tộc. Từ những tình cảm tích cực, con người sẽ nhận thức được đâu là cổ hủ, không phù hợp, loại bỏ những hủ tục còn tồn tại. Vì vậy, việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, trong đó có dân tộc Mường là một việc vô cùng quan trọng và cần thiết trong giai đoạn hiện nay.

     Đối với dân tộc Mường nói riêng, việc giữ gìn bản sắc văn hóa nhằm củng cố và phát triển ý thức dân tộc, nâng cao tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc; góp phần tạo nền tảng cho hội nhập hợp tác phát triển bền vững; thực hiện tốt mục tiêu xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

III. Kết luận

     Vấn đề giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Mường ở tỉnh thị trường trong nền kinh tế thị trường hiện nay đòi hỏi nhiều giải pháp tích cực, đặc biệt nhấn mạnh vai trò của nhân dân. Nhiệm vụ của thế hệ trẻ là tiếp nối, giữ gìn và phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp đó.