Soạn giáo án Lịch sử 9 chân trời sáng tạo Bài 2: Châu Âu và nước Mỹ từ năm 1918 đến năm 1945

- GV trình chiếu cho cả lớp quan sát tư liệu 2.1 SGK tr.12, video và dẫn dắt:

Đứng trước cổng nhà máy đã bị khóa, người thợ tuyệt vọng nhìn và tự hỏi: “Khi nào cuộc khủng hoảng sẽ kết thúc?”. Hình ảnh này phản ánh tâm trạng chung của người dân Âu Mỹ.

https://www.youtube.com/watch?v=nBwjk28wJ7M

- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi và cho biết: Theo em, biến động nào của lịch sử diễn ra dồn dập trong thập niên 1930 đã có tác động lớn đến tâm trạng chung của người dân Âu Mỹ?

2.1. “Khi nào cuộc khủng hoảng sẽ kết thúc?”, hình minh họa đăng trên một tạp chí của Pháp tháng 10/1931

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân, khai thác tư liệu 2.2, thông tin mục 1 SGK tr.12, 13, tìm hiểu về phong trào cách mạng (1918 – 1923) và sự thành lập Quốc tế Cộng sản (1919).

- GV tổ chức cho HS chơi trò chơi Ai nhanh mắt hơn, trình chiếu nhiệm vụ trên bảng lớp và yêu cầu HS thực hiện nhiệm vụ: Sử dụng thông tin SGK và hoàn thành bảng dưới đây.

- GV hướng dẫn HS làm việc cặp đôi, tổng hợp bảng mẫu đã hoàn thành và trả lời câu hỏi:

+ Nêu nguyên nhân và hệ quả của phong trào cách mạng ở các nước châu Âu sau Chiến tranh thế giới thứ nhất.

+ Trình bày ý nghĩa của việc thành lập Quốc tế Cộng sản (1919) đối với phong trào cách mạng trên thế giới.

- GV cung cấp thêm một số tư liệu về phong trào cách mạng (1918 – 1923) và sự thành lập Quốc tế Cộng sản (1919) (Đính kèm phía dưới Hoạt động 1).

- GV hướng dẫn HS đọc mục Em có biết SGK tr.13 để biết thêm về Quốc tế Cộng sản.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin mục 1, khai thác tư liệu do GV cung cấp, chơi trò chơi và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời lần lượt 8 HS điền từ/cụm từ vào bảng mẫu:

- GV mời đại diện 2 HS lần lượt trình bày về phong trào cách mạng (1918 – 1923) và sự thành lập Quốc tế Cộng sản (1919).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận: Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất (1918), phong trào cách mạng phát triển ở các nước châu Âu. Một trong những hệ quả quan trọng nhất là sự thành lập Quốc tế Cộng sản (1919).

- GV chuyển sang nội dung mới.

1. Phong trào cách mạng (1918 – 1923) và sự thành lập Quốc tế Cộng sản (1919)

* Phong trào cách mạng (1918 – 1923)

- Nguyên nhân:

+ Ảnh hưởng của Cách mạng tháng Mười Nga.

+ Hậu quả của Chiến tranh thế giới thứ nhất.

→ Tình hình Anh, Pháp, Đức: kinh tế bị tàn phá, tỉ lệ thất nghiệp cao, lạm phát tăng vọt, đời sống nhân dân khó khăn, mâu thuẫn xã hội.

→ Phong trào cách mạng (1918 – 1923) nổ ra ở nhiều nước.

- Hệ quả: Cần có tổ chức lãnh đạo phong trào cách mạng.

→ Quốc tế Cộng sản được thành lập (1919).

* Ý nghĩa của việc thành lập Quốc tế Cộng sản (1919)

- Tổ chức lãnh đạo, thống nhất đường lối hoạt động của phong trào cộng sản ở châu Âu.

- Thúc đẩy phong trào cách mạng ở châu Âu tiếp tục phát triển.

- Sự ra đời của các đảng cộng sản tại Pháp, Anh, I-ta-li-a,…

Tư liệu 1:

Tư liệu 2:

     Ở Anh, từ năm 1919 – 1921, có 6,5 triệu người bãi công. Công nhân đưa ra yêu sách về kinh tế và chính trị.

     Ở Pháp, phong trào bãi công của công nhân chuyển thành cao trào cách mạng, với cuộc tổng bãi công lớn nhất nổ ra nhân ngày Quốc tế Lao động (1/5/1920) lôi cuốn hơn 1 triệu người tham gia và kéo dài suốt một tuần lễ.

     Ở I-ta-li-a, tính riêng năm 1919, đã có hơn 1 600 cuộc bãi công với hơn 1 triệu người tham gia. Phong trào đấu tranh của công dân đạt tới đỉnh điểm vào năm 1920, khi chuyển thành phong trào chiếm công xưởng, thành lập các “Đội cận vệ đỏ” để bảo vệ công xưởng.

Công cụ đánh giá: Thang đo (Các nhóm HS tự đánh giá)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi, khai thác tư liệu 2.3, 2.4 SGK tr.13, 14 và hoàn thành bảng sau: Các tư liệu 2.3, 2.4 thể hiện những khía cạnh nào của cuộc đại suy thoái kinh tế?

- GV yêu cầu HS tiếp tục thảo luận cặp đôi, đọc thông tin mục 2 kết hợp các tư liệu vừa khai thác và trả lời câu hỏi:

+ Nêu các biểu hiện của cuộc đại suy thoái kinh tế những năm 30 của thế kỉ XX.

+ Tại sao có thể xem cuộc đại suy thoái này có phạm vi ảnh hưởng toàn thế giới?

- GV cung cấp thêm cho HS một số tư liệu về cuộc Đại suy thoái kinh tế (1929 – 1933) (Đính kèm phía dưới Hoạt động 2).

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS khai thác tư liệu, đọc thông tin trong mục, hoàn thành bảng mẫu và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS hoàn thành bảng mẫu.

+ Cuộc đại suy thoái kinh tế được phản ánh qua tư liệu 2.3:

·        Phạm vi ảnh hưởng: Từ Mỹ, lan rộng gần như toàn bộ các nước tư bản và thuộc địa của nước này.

·        Tác động khủng hoảng: thất nghiệp ở Đức và khủng hoảng chính trị ở Pháp.

+ Cuộc đại suy thoái kinh tế được phản ánh qua tư liệu 2.4: Hoạt động sản xuất của một số nước châu Âu (Pháp, Vương quốc Anh, Đức) và Mỹ từ năm 1929 – 1932 liên tục giảm mạnh.

- GV mời đại diện 1 – 2 HS nêu các biểu hiện của cuộc đại suy thoái kinh tế những năm 30 của thế kỉ XX.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ hoc tập

- GV nhận xét, đánh giá, kết luận: Sau thời kì thịnh vượng ngắn ngủi trong những năm 20 của thế kỉ XX, nền kinh tế của nước Mỹ và châu Âu tiếp tục đối mặt với cuộc đại suy thoái kinh tế (1929 – 1933) trầm trọng.

- GV mở rộng kiến thức: Năm 1933, Tổng thống Ru-dơ-ven nhậm chức Tổng thống Mỹ và bắt đầu thực hiện chương trình “Thỏa thuận mới (New Deal). Chương trình từng bước khôi phục nền kinh tế Mỹ nhưng những khó khăn do đại suy thoái kinh tế vẫn tiếp tục xảy ra cho đến khi Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ (1939).

- GV chuyển sang nội dung mới.

2. Cuộc đại suy thoái kinh tế (1929 – 1933)

* Biểu hiện:

- Bắt đầu ở Mỹ: Sự sụp đổ của thị trường chứng khoán Niu – Oóc.

- Lan sang châu Âu và các châu lục khác: kéo dài đến năm 1933 – 1934.

* Hệ quả:

- Hàng chục triệu người thất nghiệp.

- Nhà máy, nông trang bị phá sản.

- Nhiều người hoài nghi cứ tồn tại của chế độ cộng hòa (Pháp, Đức).

Tư liệu 3:

Tư liệu 4: Ở các nước công nghiệp chủ yếu của thế giới, sản xuất giảm bớt từ 30% đến 50% tùy theo trường hợp và giá trị thương mại thế giới năm 1932 chỉ bằng một phần ba năm 1923. Sở lao động quốc tế đã tính toán rằng năm 1933, khoảng 30 triệu người không có việc làm trên thế giới.

(M.Bô, Lịch sử chủ nghĩa tư bản từ 1500 đến 2000, NXB Thế giới, Hà Nội, 2002, tr.263)

Tư liệu 5: Số công nhân thất nghiệp đã lên tới 50 triệu người… Hàng triệu nông dân bị mất ruộng đất, sống trong cảnh nghèo đói… Theo thống kê không đầy đủ, từ năm 1928 đến cuối năm 1933, số người tham gia bãi công ở các nước tư bản chủ nghĩa lên tới 17 triệu người.

(Theo Nguyễn Anh Thái (Chủ biên), Lịch sử thế giới hiện đại,

NXB Giáo dục Việt Nam, 2011, tr.99).

Công cụ đánh giá: Thang đo (Các nhóm HS tự đánh giá)