Soạn giáo án KHTN 8 cánh diều Bài 5: Tính theo phương trình hóa học

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN - HỌC SINH

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV phân tích ví dụ trong SGK trang 32 – 33, hướng dẫn HS tính và chốt các bước tính theo phương trình hóa học trong ví dụ:

+ Bước 1: Lập phương trình hóa học

+ Bước 2: Tính số mol Zn

+ Bước 3: Dựa vào phương trình hóa học suy ra số mol H₂ và HCl

+ Bước 4: Tính khối lượng HCl đã phản ứng và thể tích khí H₂ tạo thành

- GV lưu ý HS: Bước 1 và bước 2 có thể thay đổi thứ tự

- GV yêu cầu HS áp dụng làm luyện tập SGK trang 33:

Đốt cháy hết 0,54 gam Al trong không khí thu được aluminium oxide theo sơ đồ phản ứng:

Al + O₂  Al₂O₃

Lập phương trình hóa học của phản ứng và tính:

a) Khối lượng aluminium oxide tạo ra

b) Thể tích khí oxygen tham gia phản ứng ở điều kiện chuẩn

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc mục I SGK, trả lời Luyện tập SGK trang 33.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Đại diện HS trình bày kết quả thảo luận, câu trả lời Luyện tập SGK trang 33.

- GV mời đại diện nhóm khác khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Kết luận, nhận định

GV đánh giá, nhận xét, tổng kết lại các bước xác định khối lượng và số mol của chất tham gia và sản phẩm trong phản ứng hóa học.

I. Xác định khối lượng, số mol của chất phản ứng và sản phẩm trong phản ứng hóa học

 Để tính khối lượng và số mol của chất phản ứng và chất sản phẩm trong một phản ứng hóa học, ta thực hiện theo các bước sau:

Bước 1: Viết phương trình hóa học của phản ứng

Bước 2: Tính số mol chất đã biết dựa vào khối lượng hoặc thể tích

Bước 3: Dựa vào phương trình hóa học và số mol chất đã biết để tìm số mol của các chất phản ứng hoặc chất sản phẩm khác

Bước 4: Tính khối lượng hoặc thể tích của chất cần tìm

Trả lời Luyện tập SGK trang 33:

 (mol)

4Al + 3O₂  2Al₂O₃

 0,02 0,015 0,01

a)  (gam)

b)  (lit)

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN - HỌC SINH

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

* Chất phản ứng hết, chất phản ứng dư

- GV cho HS quan sát Hình 5.1 trang 34 SGK và yêu cầu HS:

+ Cho biết số phân tử O₂, H₂ trước phản ứng, tham gia phản ứng và còn lại sau phản ứng

+ Cho biết số phân tử H₂O tạo thành sau phản ứng

+ Khi phản ứng kết thúc, chất phản ứng nào hết và chất nào còn dư?

- GV yêu cầu HS trả lời Câu hỏi 1 SGK trang 33:

Đốt nóng bình chứa hỗn hợp gồm 1 mol khí hydrogen và 0,4 mol khí oxygen đế khi phản ứng xảy ra hoàn toàn. Cho biết chất nào còn dư sau phản ứng.

- GV chốt kiến thức về chất phản ứng hết, chất phản ứng dư.

* Hiệu suất phản ứng

- GV nêu tình huống: Khi đốt cháy than (thành phần chính là carbon) trong oxygen hoặc trong không khí sinh ra carbon dioxide:

C + O₂  CO₂

- GV đặt câu hỏi: Theo PTHH, nếu đốt 1 mol carbon trong 1 mol oxygen thì thu được bao nhiêu gam CO₂ ? (44 gam)

- GV: Tuy nhiên, thực tế khối lượng CO₂ thu được thường nhỏ hơn 44 gam.

- GV giới thiệu khái niệm, kí hiệu hiệu suất phản ứng.

- GV hướng dẫn HS trả lời Câu hỏi 2 SGK trang 34:

a) Hiệu suất phản ứng được tính bằng cách nào?

b) Khi nào hiệu suất của phản ứng bằng 100% ?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc mục II, trả lời Câu hỏi 1, 2 SGK trang 33 – 35

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Đại diện HS trình bày kết quả thảo luận; Câu trả lời về Câu hỏi 1, 2 SGK trang 33

- GV mời đại diện nhóm khác khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Kết luận, nhận định

GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức về hiệu suất phản ứng

II. Hiệu suất phản ứng

1. Chất phản ứng hết, chất phản ứng dư

Sau phản ứng, O₂ là chất phản ứng hết, H₂ là chất phản ứng dư.

Trả lời Câu hỏi 1 SGK trang 33:

Kết luận:

- Chất phản ứng hết là chất không còn sau khi phản ứng kết thúc

- Chất phản ứng dư là chất còn lại sau khi kết thúc phản ứng

2. Hiệu suất phản ứng

- Hiệu suất phản ứng (kí hiệu là H) là tỉ số giữa lượng sản phẩm thu được theo thực tế và lượng sản phẩm thu được theo lí thuyết

Trả lời Câu hỏi 2 SGK trang 34

a)

Trong đó:

H là hiệu suất phản ứng (%)

m_tt là khối lượng chất (gam) thu được theo thực tế

m_lt là khối lượng chất (gam) thu được theo lí thuyết (tính theo phương trình hóa học)

b)

Hiệu suất của phản ứng là 100% tức là phản ứng hóa học xảy ra hoàn toàn