Soạn giáo án KHTN 8 cánh diều Bài 35: Hệ nội tiết ở người

PHIẾU HỌC TẬP: Các tuyến nội tiết

Đọc thông tin mục I và quan sát hình 35.2 trang 166 SGK, hoàn thành các nhiệm vụ:

Câu 1: Nêu vai trò của tuyến nội tiết.

..................................................................................................................

Câu 2: Hormone là gì? Hoạt động của hormone có đặc điểm gì?

.................................................................................................................. ..................................................................................................................

Câu 3: Điền những nội dung thích hợp vào bảng dưới đây:

Câu 4: Hệ nội tiết là gì?

..................................................................................................................

HĐ CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV sử dụng kĩ thuật Think – Pair – Share, yêu cầu HS làm việc cá nhân nghiên cứu mục I, quan sát và phân tích hình 35.2, sau đó thảo luận theo cặp chia sẻ câu trả lời, hoàn thành Phiếu học tập.

- GV mở rộng kiến thức, yêu cầu HS đọc mục Em có biết trang 167 SGK và quan sát video dưới đây và trả lời câu hỏi: Tuyến tụy có vai trò gì đối với cơ thể?

https://www.youtube.com/watch?v=WhuLmLZsYzk

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS nghiên cứu SGK và thực hiện theo nhiệm vụ được giao, trả lời các câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Đại diện nhóm HS phát biểu (PHIẾU HỌC TẬP (BẢN GỢI Ý TRẢ LỜI ĐÍNH KÈM DƯỚI HOẠT ĐỘNG 1)).

- Các nhóm khác nhận xét, bổ sung cho nhóm bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét kết quả thảo luận nhóm, thái độ làm việc của các HS trong nhóm.

- GV tổng quát lại kiến thức trọng tâm và yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.

I. Các tuyến nội tiết

- Hệ nội tiết gồm các tuyến nội tiết.

- Tuyến nội tiết là những tuyến sản xuất và tiết hormone trực tiếp vào máu bảo đảm duy trì ổn định môi trường trong và điều hòa các quá trình sinh lí của cơ thể.

- Có các tuyến nội tiết: vùng dưới đồi, tuyến yên, tuyến tùng, tuyến giáp, tuyến cận giáp, tuyến ức, tuyến tụy, tuyến trên thận, tuyến sinh dục.

- Mỗi tuyến nội tiết có chức năng riêng.

PHIẾU HỌC TẬP: Các tuyến nội tiết

Đọc thông tin mục I và quan sát hình 35.2 trang 166 SGK, hoàn thành các nhiệm vụ:

Câu 1: Nêu vai trò của tuyến nội tiết.

- Tiết hormone trực tiếp vào máu thực hiện quá trình điều hòa sinh lí của cơ thể.

Câu 2: Hormone là gì? Hoạt động của hormone có đặc điểm gì?

- Hormone là chất hữu cơ do tuyến nội tiết tiết ra có vai trò điều khiển, điều hòa hoạt động của các cơ quan, duy trì sự ổn định của môi trường trong cơ thể.

- Hoạt động của hormone có đặc điểm: Mỗi loại hormone chỉ ảnh hưởng đến một hoặc một số tế bào của cơ quan đích.

Câu 3: Điền những nội dung thích hợp vào bảng dưới đây:

Câu 4: Hệ nội tiết là gì?

- Hệ nội tiết là hệ thống các tuyến nội tiết trong cơ thể có chức năng tiết hormone trực tiếp vào máu thực hiện điều hòa các quá trình sinh lí của cơ thể.

HĐ CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV giao nhiệm vụ cho HS và HS trình bày sản phẩm sau một tuần học.

- GV chia lớp thành 5 nhóm lớn, mỗi nhóm lớn chia thành nhiều nhóm nhỏ (mỗi nhóm 3 – 4 HS):

+ Nhóm 1: Trình bày nguyên nhân, cách phòng, chữa bệnh lùn hoặc khổng lồ.

+ Nhóm 2: Trình bày nguyên nhân, cách phòng, chữa bệnh bướu cổ.

+ Nhóm 3: Trình bày nguyên nhân, cách phòng, chữa bệnh đái tháo đường.

+ Nhóm 4: Trình bày nguyên nhân, cách phòng, chữa hội chứng Cushing.

+ Nhóm 5: Báo cáo kết quả thực hiện dự án điều tra số người bị bệnh liên quan đến hệ nội tiết ở địa phương như: bướu cổ, đái tháo đường.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS nghiên cứu SGK và thực hiện theo nhiệm vụ được giao, trả lời các câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Đại diện nhóm HS phát biểu.

- Các nhóm khác nhận xét, bổ sung cho nhóm bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét kết quả thảo luận nhóm, thái độ làm việc của các HS trong nhóm.

- GV tổng quát lại kiến thức trọng tâm và yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.

- GV mở rộng kiến thức thông qua mục

➩ Kết luận

- Các bệnh tuyến nội tiết thường gặp là bệnh bất thường trong sinh trưởng: bướu cổ, đái tháo đường.

- Để phòng bệnh về tuyến nội tiết cần có chế độ dinh dưỡng, lối sống lành mạnh, không tự ý sử dụng thuốc, kiểm tra sức khỏe định kì.

II. Một số bệnh về tuyến nội tiết

1. Bệnh lùn hoặc khổng lồ

- Nguyên nhân:

+ Bệnh lùn: rối loạn di truyền (do đột biến gen, hội chứng Turner, thiếu hụt hormone tăng trưởng GH…), suy dinh dưỡng…

+ Bệnh khổng lồ: sự tăng tiết hormone như GH ở tuyến yên…

- Cách phòng, chữa: Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ, phẫu thuật, liệu pháp hormone, xạ trị…

2. Bệnh bướu cổ

+ Nguyên nhân: khẩu phần ăn thiếu iodine, viêm tuyến giáp…

+ Cách phòng, chữa: bổ sung iodine vào khẩu phần ăn, sử dụng thuốc hormone tuyến giáp, phẫu thuật, xạ trị…

3. Bệnh đái tháo đường (type 1, type 2)

+ Nguyên nhân:

⮚        Type 1: do quá trình phá hủy tự miễn các tế bào beta tụy (tế bào sản xuất hormone insulin).

⮚         Type 2: hay gặp ở người cao tuổi, béo phì, nữ giới do kháng thể kháng insulin làm giảm tác dụng điều hòa lượng glucose trong máu.

+ Cách phòng, chữa: sử dụng insulin, chế độ ăn uống phù hợp, thường xuyên luyện tập thể dục, thể thao…

4. Hội chứng Cushing

+ Nguyên nhân: sự tăng tiết ACTH do tuyến yên hoặc một khối u khác (u vỏ thượng thận, ung thư tế bào nhỏ, ung thư phổi…), lạm dụng thuốc corticoid…

+ Cách phòng, chữa: phẫu thuật nội soi cắt bỏ khối u, xạ trị, liệu pháp hormone glucocorticoid…

5. Dự án điều tra (GỢI Ý BÁO CÁO ĐÍNH KÈM DƯỚI HOẠT ĐỘNG 2)

BÁO CÁO

Dự án điều tra tỉ lệ người mắc bệnh đái tháo đường tại địa phương

1. Kết quả điều tra

2. Xác định tỉ lệ mắc bệnh

- Tỉ lệ người mắc đái tháo đường ở địa phương = Số người mắc bệnh/Tổng số người được điều tra.

- Nhận xét về tỉ lệ người mắc bệnh đái tháo đường ở địa phương.

3. Đề xuất một số cách phòng tránh

- Xây dựng và tuân thủ chế độ dinh dưỡng phù hợp: hạn chế bột đường, chất béo, tăng cường ăn các loại rau quả tốt cho sức khỏe…

- Luyện tập thể dục, thể thao thường xuyên.

- Kiểm soát cân nặng, tránh tình trạng thừa cân, béo phì.