Soạn giáo án KHTN 8 cánh diều Bài 41: Hệ sinh thái

Nội dung giáo án

Ngày soạn: .../.../...

Ngày dạy: .../.../...

BÀI 41. HỆ SINH THÁI

1. MỤC TIÊU
2. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

• Phát biểu được khái niệm hệ sinh thái. Lấy được ví dụ về các kiểu hệ sinh thái (hệ sinh thái trên cạn, hệ sinh thái nước mặn, hệ sinh thái nước ngọt).
• Nêu được khái niệm chuỗi, lưới thức ăn; sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thụ, sinh vật phân giải, tháp sinh thái. Lấy được ví dụ chuỗi thức ăn, lưới thức ăn trong quần xã.
• Quan sát sơ đồ vòng tuần hoàn của các chất trong hệ sinh thái, trình bày được khái quát quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong hệ sinh thái.
• Nêu được tầm quan trọng của việc bảo vệ một số hệ sinh thái điển hình của Việt Nam: các hệ sinh thái rừng, hệ sinh thái biển và ven biển, các hệ sinh thái nông nghiệp.
• Thực hành: điều tra được thành phần quần xã sinh vật trong một hệ sinh thái.

2. Năng lực

Năng lực chung:

• Năng lực giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện một cách độc lập hay theo nhóm; trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.
• Năng lực tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
• Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực riêng:

• Năng lực nhận thức khoa học tự nhiên: Phát biểu được khái niệm hệ sinh thái. Lấy được ví dụ về các kiểu hệ sinh thái (hệ sinh thái trên cạn, hệ sinh thái nước mặn, hệ sinh thái nước ngọt); Nêu được khái niệm chuỗi, lưới thức ăn; sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thụ, sinh vật phân giải, tháp sinh thái
• Năng lực tìm tòi, khám phá thế giới tự nhiên: Lấy được ví dụ chuỗi thức ăn, lưới thức ăn trong quần xã; Quan sát sơ đồ vòng tuần hoàn của các chất trong hệ sinh thái, trình bày được khái quát quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong hệ sinh thái
• Năng lực vận dụng kiến thức vào thực tiễn: Nêu được tầm quan trọng của việc bảo vệ một số hệ sinh thái điển hình của Việt Nam: các hệ sinh thái rừng, hệ sinh thái biển và ven biển, các hệ sinh thái nông nghiệp; Thực hành: điều tra được thành phần quần xã sinh vật trong một hệ sinh thái.

3. Phẩm chất

• Tham gia tích cực các hoạt động nhóm phù hợp với khả năng của bản thân.
• Cẩn thận, trung thực và thực hiện yêu cầu bài học.
• Có niềm say mê, hứng thú với việc khám phá và học tập khoa học tự nhiên.
• Có ý thức bảo vệ giữ gìn sức khỏe của bản thân, của người thân trong gia đình và cộng đồng.

1. THIẾT BỊ DẠY HỌC
2. Đối với giáo viên

• Giáo án, SHS, SGV, SBT khoa học tự nhiên 8.
• Tranh ảnh liên quan đến hệ sinh thái.
• Video hệ sinh thái rừng Việt Nam: https://www.youtube.com/watch?v=z2FoScYUYKs
• Video giải pháp bảo vệ hệ sinh thái biển Nha Trang: https://www.youtube.com/watch?v=2dtQNCqEqSY

2. Đối với học sinh

• SHS khoa học tự nhiên 8.
• Tranh ảnh, tư liệu có liên quan đến nội dung bài học và dụng cụ học tập.
• TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)
2. Mục tiêu: Đưa ra các câu hỏi thực tế gần gũi để khơi gợi hứng thú học tập.
3. Nội dung: HS trả lời câu hỏi mở đầu.
4. Sản phẩm: Hướng dẫn trả lời câu hỏi mở đầu.
5. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

• GV đặt vấn đề: Quan sát hình 41.1, nêu tên một số loài sinh vật có trong quần xã và mối quan hệ giữa quần xã sinh vật với môi trường sống.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

• HS suy nghĩ trả lời câu hỏi mở đầu.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

• Các học sinh xung phong phát biểu trả lời: Voi, hà mã, ngựa vằn, chim kền kền, tê giác, nai, cây thân bụi, cỏ…
• HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Kết luận và nhận xét:

• GV ghi lên bảng các ý kiến của HS.
• GV dẫn dắt vào bài: “Các sinh vật có mối quan hệ với nhau và quan hệ với môi trường như thế nào? Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu Bài 41. Hệ sinh thái.”

1. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm, thành phần của một hệ sinh thái

1. Mục tiêu: Phát biểu được khái niệm hệ sinh thái. Lấy được ví dụ về các kiểu hệ sinh thái (hệ sinh thái trên cạn, hệ sinh thái nước mặn, hệ sinh thái nước ngọt).
2. Nội dung: HS hoạt động cặp đôi, đọc SGK, quan sát hình và trả lời câu hỏi.
3. Sản phẩm: Khái niệm, thành phần của một hệ sinh thái.
4. Tổ chức thực hiện