BÀI 1. THÔNG ĐIỆP TỪ THIÊN NHIÊN (TÙY BÚT, TẢN VĂN)

ÔN TẬP

CH1: Nêu điểm tương đồng hoặc gần gũi về nội dung (chủ đề, cảm hứng) giữa các văn bản: Ai đã đặt tên cho dòng sông?, Cõi lá, Trăng sáng trên đầm sen.

Trả lời:

Điểm tương đồng của cả 3 văn bản là đều được lấy cảm hứng từ thiên nhiên, cảnh vật gần gũi, quen thuộc để bộc lộ tình yêu thiên nhiên, đất nước của tác giả. 

CH2: Từ ba văn bản Ai đã đặt tên cho dòng sông?, Cõi lá, Trăng sáng trên đầm sen, hãy lập bảng tổng hợp về sự kết hợp giữa tự sự và trữ tình theo gợi ý sau: dấu hiệu nhận biết sự kết hợp nội dung tự sự, yếu tố trữ tình, tác động của sự kết hợp ấy đến người đọc.

Trả lời:

CH3: Tìm thêm một số tùy bút, tản văn viết về đề tài thiên nhiên. Liên hệ với những văn bản trong bài đọc để thấy cách tiếp cận riêng của mỗi nhà văn.

Trả lời:

• Tùy bút Người lái đò sông Đà của Nguyễn Tuân.

+ Văn bản viết về tính cách hung bạo và vẻ đẹp trữ tình của sông Đà.

+ Khắc hoạt hình ảnh con người lao động mạnh mẽ, không chịu khuất phục trước thiên nhiên hùng vĩ. 

• Tuỳ bút: “Một thứ quà của lúa non: Cốm” – Thạch Lam

+ Tác phẩm biết về món ăn: Cốm

+ Tác giả bày tỏ lòng trân trọng đối với thứ quà bình dị của đồng quê nội cỏ.

CH4: Giải thích nghĩa của từ sau và xác định cách giải thích đã dùng: phẳng lặng, nhấp nháy, cổ thi, chật chội.

Trả lời:

• phẳng lặng: yên ổn, không có gì bất thường

=> Giải thích nghĩa bằng cách dùng một số từ đồng nghĩa và trái nghĩa với từ cần giải thích

• nhấp nháy: loé sáng rồi tắt, lặp lại liên tục 

=> Giải thích nghĩa bằng cách: phân tích nội dung nghĩa của từ

• cổ thi: thơ từ xưa

=> Giải thích nghĩa bằng cách dùng một số từ đồng nghĩa và trái nghĩa với từ cần giải thích

• chật chội: là một tính từ dùng để chỉ không gian chật hẹp, diện tích nhỏ đến mức khó có thể xoay sở.

=> Giải thích nghĩa bằng cách: phân tích nội dung nghĩa của từ

CH5: Cho đề bài: Hãy viết văn bản thuyết minh (có lồng ghép một số yếu tố như miêu tả, tự sự, biểu cảm) về một quy trình hoạt động hoặc một đối tượng mà bạn quan tâm.

Yêu cầu:

- Lập dàn ý cho đề bài trên

- Viết đoạn mở bài và một đoạn thân bài

Trả lời:

• Dàn ý:

a, Mở bài: Giới thiệu chung về hoạt động 

b, Thân bài:

- Trình bày vắn tắt các mục đích, bối cảnh, thời gian và không gian diễn ra hoạt động và sự cần thiết thực hiện hoạt động theo quy tắc

- Trình bày các điều khoản/ nội dung của quy tắc hay luật lệ.

+ Điều khoản/ nội dung 1

+ Điều khoản/ nội dung 2

+ Điều khoản/ nội dung 3

c, Kết bài: Khẳng định ý nghĩa của việc tuân thủ quy tắc, luật lệ, ý nghĩa. 

• Đoạn mẫu mở bài và một đoạn thân bài:

Từ xưa, các trò chơi dân gian đã giúp con người, đặc biệt là trẻ em giải trí, thư giãn. Một trong những trò chơi thú vị, hấp dẫn nhất mà chắc hẳn nhiều người sẽ biết đến là cướp cờ.

Trò chơi cướp cờ có một số quy tắc cơ bản mà người chơi cần phải biết. Người chơi phải chia làm hai đội, tổng số người chơi phải là số chẵn. Mỗi đội thường có từ ba đến năm thành viên. Một người sẽ được cử làm quản trò.

CH6: Để giới thiệu một tác phẩm văn học/ nghệ thuật cũng như nắm bắt nội dung thuyết trình và quan điểm của người nói hiệu quả, bạn cần lưu ý những điều gì? 

Trả lời:

Những điều cần lưu ý:

• Tìm hiểu thông tin về người thuyết trình
• Ghi chú tóm gọn nội dung thuyết trình
• Trình bày rõ ràng, ngắn gọn, mạch lạc, súc tích, dễ hiểu vấn đề muốn trao đổi