BÀI 16. TRẬT TỰ THẾ GIỚI MỚI TỪ NĂM 1991 ĐẾN NAY

MỞ ĐẦU

Đêm ngày 25-12-1991, M. Goóc-ba-chốp tuyên bố từ chức Tổng thống, Liên Xô tan rã, Trật tự hai cực l-an-ta sụp đổ. Tình trạng đối đầu căng thẳng trên thế giới được thay thế bằng những xu hướng mới.

Vậy từ năm 1991 đến nay, thế giới phát triển theo những xu hướng nào? Trật tự thế giới mới được hình thành ra sao?

Giải rút gọn:

- Xu hướng phát triển thế giới:

+ Thứ nhất, các nước điều chỉnh chiến lược, lấy hợp tác phát triển kinh tế làm trọng tâm. 

+ Thứ hai, các nước lớn điều chỉnh quan hệ với nhau theo chiều hướng xây dựng quan hệ chiến lược ổn định và cân bằng, tránh xung đột. 

+ Thứ ba, xu thế quốc tế hoá, toàn cầu hoá diễn ra mạnh mẽ. 

+ Thứ tư, những cuộc xung đột cục bộ, nội chiến, bất ổn,... vẫn tiếp tục diễn ra ở nhiều nơi trên thế giới

- Sự hình thành trật tự thế giới mới:

+ Những biến động của tình hình thế giới tác động mạnh mẽ đến sự ra đời của trật tự thế giới mới.

+ Trong thập niên cuối thế kỉ XX, Mỹ có tham vọng trở thành siêu cường duy nhất, xác lập và duy trì trật tự đơn cực, một mình lãnh đạo thế giới. Đầu thế kỉ XXI, sự trỗi dậy của Trung Quốc, sự phục hồi của nước Nga,... làm thất bại tham vọng thiết lập trật tự đơn cực của Mỹ

I. XU HƯỚNG CỦA THẾ GIỚI MỚI TỪ NĂM 1991 ĐẾN NAY

Câu hỏi: Nêu xu hướng của thế giới từ năm 1991 đến nay.

Giải rút gọn:

- Thứ nhất, các nước điều chỉnh chiến lược, lấy hợp tác phát triển kinh tế làm trọng tâm.

- Thứ hai, các nước lớn điều chỉnh quan hệ với nhau theo chiều hướng xây dựng quan hệ chiến lược ổn định và cân bằng, tránh xung đột. 

- Thứ ba, xu thế quốc tế hoá, toàn cầu hoá diễn ra mạnh mẽ. 

- Thứ tư, những cuộc xung đột cục bộ, nội chiến, bất ổn,... vẫn tiếp tục diễn ra ở nhiều nơi trên thế giới, tiêu biểu là ở bán đảo Ban-căng, khu vực Trung Đông, một số nước châu Phi, xung đột Nga – U-crai-na,... 

II. SỰ HÌNH THÀNH TRẬT TỰ THẾ GIỚI MỚI TỪ NĂM 1991 ĐẾN NAY

Câu hỏi: Nêu những nét chính về sự hình thành trật tự thế giới mới từ năm 1991 đến nay.

Giải rút gọn:

+ Những biến động của tình hình thế giới tác động mạnh mẽ đến sự ra đời của trật tự thế giới mới.

+ Trong thập niên cuối thế kỉ XX, Mỹ có tham vọng trở thành siêu cường duy nhất, xác lập và duy trì trật tự đơn cực, một mình lãnh đạo thế giới. Đầu thế kỉ XXI, sự trỗi dậy của Trung Quốc, sự phục hồi của nước Nga,... làm thất bại tham vọng thiết lập trật tự đơn cực của Mỹ

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

Câu 1: Vẽ sơ đồ tư duy về xu hướng phát triển và sự hình thành của trật tự thế giới từ năm 1991 đến nay.

Giải rút gọn:

Câu 2: Phân tích tác động của các xu hướng phát triển của thế giới đối với Việt Nam.

Giải rút gọn:

- Cơ hội:

+ Thu hút đầu tư nước ngoài

+ Mở rộng thị trường xuất khẩu

+ Tiếp cận công nghệ tiên tiến

+ Nâng cao vị thế quốc tế

- Thách thức:

+ Cạnh tranh gay gắt

+ Rủi ro kinh tế

+ Biến đổi khí hậu

+ Bất ổn chính trị.