BÀI 11. KHU VỰC MỸ LA-TINH TỪ NĂM 1945 – 1991

MỞ ĐẦU

Ngày 1-1-1959 là một mốc quan trọng trong lịch sử Cu-ba, khi chế độ độc tài Ba-ti-xta bị lật đổ. Cách mạng dân tộc dân chủ của nhân dân Cu-ba giành thắng lợi. Đây là một sự kiện trọng đại của Cu-ba nói riêng, các nước Mỹ La-tinh nói chung trong sự nghiệp giải phóng dân tộc.

Vậy các nước Mỹ La-tinh từ năm 1945 đến năm 1991 có những nét chính gì? Cách mạng Cu-ba thành công và công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Cu-ba đã đạt những kết quả như thế nào?

Giải rút gọn:

- Các nước Mỹ La-tinh từ năm 1945 đến năm 1991:

+ Các nước Mỹ La-tinh thành “sân sau” của Mỹ, tồn tại chế độ độc tài. Năm 1959, cách mạng Cu-ba giành thắng lợi. Mỹ La-tinh như “Lục địa bùng cháy”.

+ Các nước Mỹ La-tinh đã tiến hành xây dựng và phát triển đất nước, đạt được được nhiều thành tựu quan trọng như cũng cố độc lập chủ quyền, dân chủ hoá sinh hoạt chính trị, tiến hành các cải cách kinh tế. 

- Kết quả Cách mạng Cu-ba: xây dựng được một nền công nghiệp với hệ thống cơ cấu ngành phù hợp, nền nông nghiệp đa dạng, giáo dục, y tế, văn hoá và thể thao phát triển. Cu-ba có quan hệ mật thiết với các nước xã hội chủ nghĩa, ủng hộ phong trào cách mạng giải phóng dân tộc.

I. KHÁI QUÁT KHU VỰC MỸ LA-TINH TỪ NĂM 1945 ĐẾN NĂM 1991

Câu hỏi: Mô tả đôi nét về các nước Mỹ La-tinh từ năm 1945 đến năm 1991.

Giải rút gọn:

- Các nước Mỹ La-tinh trở thành “sân sau” của Mỹ, tồn tại nhiều chế độ độc tài. Năm 1959, cách mạng Cu-ba giành thắng lợi. Sự kiện này có tác động lớn đến các nước trong khu vực, Mỹ La-tinh được ví như “Lục địa bùng cháy”.

- Các nước Mỹ La-tinh đã tiến hành xây dựng và phát triển đất nước, đạt được được nhiều thành tựu quan trọng 

II. CU–BA

Câu hỏi: Dựa vào thông tin trong mục 1, trình bày khái quát về cách mạng Cu- ba từ năm 1953 đến năm 1961.

Giải rút gọn:

- Nguyên nhân: tướng Ba-ti-xta làm đảo chính, thiết lập chế độ độc tài quân sự 

- Diễn biến:

+ 26-7-1953: tấn công pháo đài Môn-ca-đa nhưng không thành công.

+ Năm 1955: thành lập tổ chức "Phong trào 26-7”

+ Cuối năm 1958: Nghĩa quân tổng công kích tiến xuống đồng bằng, giải phóng các đó thị và nhiều vùng nông thôn

+ 1-1-1959: Chế độ độc tài Ba-ti-xta bị lật đổ, cách mạng Cu-ba giành thắng lợi. Nước Cộng hoà Cu-ba được thành lập.

- Từ năm 1959 đến năm 1961, Chính phủ cách mạng lâm thời tiến hành nhiều cuộc cải cách dân chủ, đi lên chủ nghĩa xã hội.

Câu hỏi: Đánh giá kết quả công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Cu-ba từ năm 1961 đến năm 1991.

Giải rút gọn:

Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Cu-ba thành tựu như xây dựng được một nền công nghiệp với hệ thống cơ cấu ngành phù hợp, nền nông nghiệp đa dạng, giáo dục, y tế, văn hoá và thể thao phát triển, có quan hệ mật thiết với các nước xã hội chủ nghĩa, ủng hộ phong trào cách mạng giải phóng dân tộc.

- Kết luận:

+ Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội gian nan, thử thách.

+ Cu-ba đã đạt được thành tựu nhất định, hạn chế.

+ Bài học kinh nghiệm từ Cu-ba là cần phải kết hợp hài hòa giữa phát triển kinh tế và đảm bảo tự do cá nhân, dân chủ.

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

Câu 1: Hệ thống những nét chính về các nước Mỹ La-tinh và cách mạng Cu-ba từ năm 1945 đến năm 1991 trên sơ đồ tư duy.

Giải rút gọn:

Câu 2: Sưu tầm tư liệu về mối quan hệ giữa Cu-ba với Việt Nam giai đoạn 1961 – 1991. Giới thiệu tư liệu đó với thầy cô và bạn học

Giải rút gọn:

- Cu-ba là một trong những nước đầu tiên trên thế giới công nhận và ủng hộ Việt Nam.

- Hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 2 tháng 12 năm 1960.

- Cu-ba đã hỗ trợ Việt Nam về nhiều mặt trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, bao gồm:

+ Gửi quân tình nguyện sang chiến đấu tại Việt Nam.

+ Cung cấp vũ khí, trang thiết bị quân sự.

+ Viện trợ kinh tế, y tế, giáo dục.

- Việt Nam cũng đã hỗ trợ Cu-ba trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội.