BÀI 10. MỐI QUAN HỆ GIỮA KIỂU GENE - KIỂU HÌNH - MÔI TRƯỜNG

Mở đầu: Cây phù dung (Hibiscus mutabilis) với sắc hoa thay đổi liên tục (buổi sáng hoa nở màu trắng, đến trưa sẽ chuyển sang màu hồng và buổi tối lại đổi thành màu đỏ sẫm) đã tạo nên sự độc đáo và sức hút vô cùng kì lạ. Nguyên nhân nào đã giúp hoa phù dung có khả năng chuyển màu độc đáo đến vậy?

Giải rút gọn:

Nguyên nhân: sự tương tác giữa kiểu gene của hoa với môi trường.

I. SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA KIỂU GENE VÀ MÔI TRƯỜNG

Câu 1: Sự biểu hiện của gene chịu ảnh hưởng bởi những yếu tố nào?

Giải rút gọn:

Sự biểu hiện gene phụ thuộc vào sự tương tác giữa kiểu gene và môi trường.

Câu 2: Quan sát Hình 10.4, đọc đoạn thông tin và trả lời câu hỏi: 

a) Bố mẹ di truyền kiểu gene hay kiểu hình cho thế hệ sau? Lấy ví dụ.

b) Giải thích tại sao trong cùng một điều kiện sống, các kiểu gene khác nhau lại có khả năng phản ứng khác nhau?

Giải rút gọn:

a, 

• Bố mẹ di truyền kiểu gene cho thế hệ sau.

• Ví dụ: bố mẹ di truyền kiểu gene quy định màu hoa cho đời sau.

b, Do các kiểu gene khác nhau sẽ có mức phản ứng khác nhau dù trong cùng một điều kiện môi trường.

Luyện tập: Nêu một số ví dụ thường biến.

Giải rút gọn:

Ví dụ: Cáo tuyết có một bộ lông màu trắng nhưng khi vào mùa tuyết tan thì màu lông của cáo tuyết được chuyển sang màu nâu.

II. MỨC PHẢN ỨNG

Câu 3: Mức phản ứng của sinh vật có di truyền cho đời con không? Giải thích.

Giải rút gọn:

Mức phản ứng có thể di truyền cho thế hệ sau. Do mức phản ứng của sinh vật do kiểu gene quy định, mà kiểu gene được di truyền qua các thế hệ.

Luyện tập: Hãy cho thêm ví dụ về mức phản ứng rộng và mức phản ứng hẹp.

Giải rút gọn:

• Ví dụ về mức phản ứng rộng: cân nặng của con người thay đổi tùy thuộc vào chế độ dinh dưỡng, môi trường, độ tuổi,...

• Ví dụ về mức phản ứng hẹp: nhóm máu của con người do gene quy định và không thay đổi dưới tác động của môi trường.

III. ỨNG DỤNG THỰC TIỄN CỦA MỨC PHẢN ỨNG

Câu 4: Quan sát Hình 10.5 và cho biết trong sản xuất nông nghiệp, yếu tố nào quyết định năng suất tối đa của một kiểu gene.

Giải rút gọn:

Trong sản xuất nông nghiệp, yếu tố giống và biện pháp, kĩ thuật chăm sóc quyết định năng suất tối đa của một kiểu gene.

Vận dụng: Trong sản xuất nông nghiệp, bên cạnh những biện pháp, kĩ thuật chăm sóc, người ta còn sử dụng biện pháp nào để nâng cao năng suất và chất lượng vật nuôi, cây trồng? Giải thích.

Giải rút gọn:

Người nông dân sử dụng biện pháp chọn giống chất lượng cao. Vì giống có chất lượng tốt hơn sẽ cho năng suất cao hơn, sinh trưởng nhanh và chống chịu với các điều kiện khắc nghiệt của môi trường tốt hơn.