BÀI 16. QUAN NIỆM CỦA DARWIN VỀ CHỌN LỌC TỰ NHIÊN VÀ HÌNH THÀNH LOÀI

Mở đầu: Darwin là nhà khoa học nổi tiếng thế giới. Ngày nay, chúng ta đều biết học thuyết tiến hoá nổi tiếng mang tên ông. Darwin sử dụng phương pháp nghiên cứu như thế nào để xây dựng học thuyết về chọn lọc tự nhiên và hình thành loài?

Giải rút gọn:

Phương pháp nghiên cứu: quan sát và thu thâp dữ liệu, sau đó đề xuất giả thuyết giải thích các dữ liệu quan sát và tìm kiếm bằng chứng thực nghiệm kiểm chứng giả thuyết đề xuất.

I. QUAN SÁT CỦA DARWIN VỀ CHỌN LỌC TỰ NHIÊN VÀ HÌNH THÀNH LOÀI

Câu 1: Theo quan niệm của Darwin, biến dị cá thể là gì?

Giải rút gọn:

Biến dị cá thể là đặc điểm sai khác của các cá thể.

II. HÌNH THÀNH GIẢ THUYẾT KHOA HỌC VỀ CHỌN LỌC TỰ NHIÊN VÀ HÌNH THÀNH LOÀI

Câu 2: Quan sát Hình 16.2, hãy cho biết vai trò của những cá thể có biến dị cổ dài trong quần thể hươu cổ ngắn đối với việc hình thành loài hươu cao cổ.

Giải rút gọn:

Vai trò: là những biến dị cá thể thích nghi tốt hơn nên có sức sống cao hơn và sinh sản mạnh hơn, làm cho số lượng hươu cao cổ ngày càng tăng trong quần thể. Dần dần trở thành quần thể hươu cổ dài và hình thành loài mới.

Câu 3: Sử dụng quan niệm của Darwin, hãy giải thích kết quả của chọn lọc tự nhiên và chọn lọc nhân tạo ở Hình 16.3 và 16.4.

Giải rút gọn:

• Chọn lọc tự nhiên hình 16.3: chim sẻ ở các đảo có nhiều đặc điểm hình thái giống nhau nhưng chim ở đảo nhiều cây cho hạt thì có mỏ ngắn, dày; trong khi những con sống ở đảo nhiều sâu thì mỏ mảnh, dài; chim ăn xương rồng thì có mỏ dài và mỏng.

• Chọn lọc nhân tạo hình 16.4: con người giữ lại những biến dị phù hợp với mục tiêu sản xuất, đồng thời loại bỏ biến dị không có lợi. Qua một số thế hệ tạo nên giống mới. 

Luyện tập: Hãy cho ví dụ về chọn lọc nhân tạo ở thực vật và động vật mà em biết.

Giải rút gọn:

Ví dụ về chọn lọc nhân tạo 

• Ở thực vật: chọn lọc để tạo ra giống chuốt không hạt, quả to.

• Ở động vật: chăn nuôi các động vật dùng để lấy thịt (bò, lợn, gà).

Vận dụng: Vận dụng thuyết tiến hoá của Darwin để giải thích sự hình thành loài bướm bạch dương có cánh màu sẫm từ loài có cánh màu trắng dưới ảnh hưởng của muội, bụi công nghiệp làm thân cây bạch dương màu trắng bị sẫm màu.

Giải rút gọn:

Khi thân cây bạch dương bị sẫm màu, bướm trắng đậu trên thân cây dễ bị kẻ thù phát hiện và tiêu diệt, bướm màu đen do đột biến có khả năng sống sót cao hơn, qua chọn lọc tự nhiên thì bướm đen dần phổ biến tạo thành quần thể bướm bạch dương có cánh sẫm màu.