PHẦN ĐỌC

Bài đọc: Quả ngọt cuối mùa – Võ Thanh An

Câu 1: Tìm những chi tiết thể hiện tình yêu thương của bà dành cho con cháu.

Trả lời:

Những chi tiết thể hiện tình yêu thương của bà dành cho con cháu có thể bắt nguồn từ việc bà giữ chùm cam cuối mùa cho con cháu, việc bà chăm sóc cây và chờ đợi quả chín để góp cho con cháu, và cảm xúc của bà khi nhớ đến con cháu khi chúng vắng mặt.

Câu 2: Tìm nghĩa của mỗi cụm từ sau...

Trả lời:

• Cụm từ “rét cứa như dao” có nghĩa là “rất rét, rét như cứa vào da thịt”

• Cụm từ “nom Đoài ngắm Đông” có nghĩa là “trông bên tây, ngó bên đông, quan sát kĩ khắp nơi”

• Cụm từ “tóc sương da mồi” có nghĩa là “tóc đã bạc, da đã xuất hiện những chấm đồi mồi” (nói về sự già đi của con người)

Câu 3: Người cháu thương bà vì điều gì?

Trả lời:

Người cháu thương bà vì bà là nguồn tình yêu thương và quả ngọt trong cuộc sống của họ, và bà đã làm việc này với sự tận tâm và lòng nhiệt tình.

Câu 4: Hai câu thơ " Bà như quả ngọt chín rồi/ Càng thêm tuổi tác càng tươi lòng vàng" ý nói gì? Chọn câu trả lời dưới đây hoặc nêu ý kiến của em.

A. Bà được ví như quả ngọt mà cuộc đời dành cho con cháu

B. Tình cảm của bà giống như trái chín, càng thêm thời gian thì càng thêm ngọt ngào

C. Tuổi của bà càng cao thì tình yêu thương của bà càng lớn.

Trả lời:

Câu thơ "Bà như quả ngọt chín rồi, càng thêm tuổi tác càng tươi lòng vàng" ý nói: B. Tình cảm của bà giống như trái chín, càng thêm thời gian thì càng thêm ngọt ngào. Bà đã sống đủ lâu để tích luỹ và trải qua nhiều kỷ niệm đáng nhớ, và tình yêu thương của bà càng trở nên đậm đà và tươi sáng hơn.

Câu 5: Theo em, tác giả muốn nói điều gì qua bài thơ?

Trả lời:

Tác giả qua bài thơ muốn thể hiện sự tình yêu thương và biết ơn đối với người bà già, người đã dành cả tâm huyết để chăm sóc và yêu thương con cháu. Tình cảm này không chỉ thể hiện qua việc giữ chùm cam cuối mùa mà còn thông qua việc miêu tả tình yêu thương mãnh liệt của người cháu dành cho bà. Tác giả muốn thể hiện sự đáng quý của tình yêu gia đình và giá trị của việc yêu thương nhau trong cuộc sống.

Luyện tập theo văn bản đọc

Câu 1: Tìm các từ ngữ có nghĩa giống với từ trông trong những câu sau:

Giêng, Hai rét cứa như dao,

Nghe tiếng chào mào chống gậy ra trông

Nom Đoài rồi lại ngắm Đông

Bề lo sương táp, bề phòng chim ăn.

Trả lời:

Các từ ngữ có nghĩa giống với từ "trông" trong các câu trên là "nhìn" hoặc "quan sát".

Câu 7: Tìm thêm từ ngữ có nghĩa giống với từ trông và đặt một câu với từ vừa tìm được.

Trả lời:

Từ ngữ có nghĩa giống với "trông" là "quan sát".

Câu với từ "quan sát": Mỗi buổi sáng, ông ngoại thường ra hiên quan sát cuộc sống bên ngoài để cảm nhận sự yên bình của ngày mới.

PHẦN VIẾT

Tìm ý cho đoạn văn nêu tình cảm, cảm xúc của em về một nhân vật trong câu chuyện hoặc bài thơ đã đọc, đã nghe.

Câu hỏi: Viết đoạn văn nêu tình cảm, cảm xúc của em về một nhân vật trong câu chuyện hoặc bài thơ đã đọc, đã nghe.

1. Chuẩn bị

- Chọn một nhân vật ( trong câu chuyện hoặc bài thơ) đã mang lại cho em nhiều cảm xúc

- Điều gì ở nhân vật gây ấn tượng với em ( ngoại hình, tính cách, suy nghĩ, hành động,....)?

- Tình cảm, cảm xúc của em với nhân vật đó như thế nào?

Trả lời: 

• Nhân vật người bà trong “Quả ngọt cuối mùa”

• Tình yêu thương và sự nhân ái của bà

• Ấn tượng, ngưỡng mộ và thêm yêu quý, kính trọng

2. Tìm ý

Mở đầu:

- Giới thiệu nhân vật ( trong câu chuyện hoặc bài thơ em đã đọc, đã nghe).

- Nêu ý kiến khái quát về nhân vật.

Triển khai:

- Nêu những điều em ấn tượng về nhân vật ( ví dụ: sự kiên nhẫn, sáng tọa cảu Ma-ri-a; lòng vị tha, cao thượng của người nhạc sĩ; đức hi sinh và tình yêu thương con cháu của người bà; vẻ ngâu thơ, háo hức trước cuộc sống mới của chú gà con;....)

- Nêu cảm xúc của em về nhân vật: thích thú, yêu quý, trân trọng, ngưỡng mộ, cảm phục,....

- Thể hiện tình cảm đối với nhân vật bằng một số cách: đọc bài thơ, câu chuyện nhiều lần, chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc của mình vớ người thân về nhân vật....

Kết thúc: Đánh giá về nhân vật và khẳng định lại tình cảm, cảm xúc của em.

Trả lời: 

• Nhân vật trong bài thơ "Quả ngọt cuối mùa" của Võ Thanh An là bà, người đã để lại trong tôi một ấn tượng sâu sắc về tình yêu thương và lòng nhân ái. 

• Tôi cảm nhận rõ tình cảm đằng sau hành động của bà, khi bà giữ chùm cam cuối mùa cho con cháu và chăm sóc cây hoa. Điều đó cho thấy bà là người rất quan tâm và lo lắng về hạnh phúc của con cháu, sẵn sàng hy sinh và làm mọi việc để làm cho cuộc sống của họ tươi đẹp hơn. Tôi cảm nhận được sự thương yêu và sự tận tâm của bà khi bà mua chậu lan mới để thay thế cho chậu hoa cũ, chỉ để khiến cho người cháu vui mừng và động viên họ. Bà như một biểu tượng của tình yêu thương và lòng nhân ái, luôn sẵn sàng hy sinh để mang lại niềm vui cho người khác. 

• Tôi rất ấn tượng với tình cảm của bà trong bài thơ này và nó đã khắc sâu vào trái tim tôi, làm tôi hiểu thêm giá trị của tình yêu và sự quan tâm đến người thân và gia đình. 

• Bà là một người mẫu tốt để tôi học hỏi và lấy làm gương trong cuộc sống.

3. Góp ý và chỉnh sửa

• Bố cục đoạn văn đầy đủ, rõ ràng

• Thông tin về nhân vật được chọn lọc kĩ, thể hiện đúng đặc điểm của nhân vật trong tác phẩm.

• Tình cảm, cảm xúc của em được nêu cụ thể.

Trả lời: 

Các em tự chỉnh sửa theo góp ý của cô và các bạn, dựa theo những ý sau: 

• Bố cục đoạn văn đầy đủ, rõ ràng

• Thông tin về nhân vật được chọn lọc kĩ, thể hiện đúng đặc điểm của nhân vật trong tác phẩm.

• Tình cảm, cảm xúc của em được nêu cụ thể.

PHẦN ĐỌC MỞ RỘNG

Câu 1: Đọc câu chuyện về tình yêu thương giữa con người với con người hoặc giữa con người với loài vật.

Trả lời:

Chiếc lá cuối cùng

      Câu chuyện bắt đầu ở một ngôi nhà nhỏ trên một con phố của thành phố New York, nơi hai người bạn thân, Giôn-xi và Xiu, sống chung. Giôn-xi mắc phải căn bệnh sốt phát ban và tin rằng nếu cô thấy một chiếc lá phai tàn nằm trên cành cây ngoài cửa sổ của mình, cô sẽ chết. Cô bắt đầu đếm ngược từ 100 và hy vọng rằng sau khi đếm đến 0 và không thấy chiếc lá cuối cùng nào trên cây, cô sẽ sống.

     Những người bạn của Giôn-xi, bao gồm cả người yêu của Xiu, lo lắng cho cô và thử mọi cách để thuyết phục cô thay đổi quyết định. Tuy nhiên, Giôn-xi vẫn giữ vững quyết tâm và sự lạc quan của mình.

     Một ngày, một họa sĩ hàng xóm tên là Bơ-men nghe về căn bệnh của Giôn-xi và quyết định giúp đỡ. Ông vẽ một bức tranh của một chiếc lá phai tàn trên cành cây ngoài cửa sổ của Johnsy và cố gắng thuyết phục cô rằng lá cây đó vẫn còn sống và đẹp đẽ. Giôn-xi bắt đầu tin tưởng và dần khỏe lại.

     Tuy nhiên, sau đó, Bơ-men mắc phải căn bệnh cúm và qua đời sau một thời gian ngắn. Trong bức tranh cuối cùng mà ông đã vẽ, chiếc lá cuối cùng nằm phai tàn trên cây, thể hiện sự hy sinh của ông để cứu sống Giôn-xi.

     Câu chuyện "Chiếc Lá Cuối Cùng" là một câu chuyện đầy cảm xúc về tình bạn, sự hy sinh, và giá trị của lạc quan trong cuộc sống. Nó làm cho người đọc suy tư về ý nghĩa của tình yêu thương và lòng nhân ái.

Câu 2: Viết phiếu đọc sách theo mẫu.

Trả lời:

Tên câu chuyện: Chiếc lá cuối cùng

Tác giả: O Hen-ri

Ngày đọc: 23/9/2023

Nội dung chính: Tình yêu thương và sự hi sinh của cụ Bơ-men cùng sự chăm sóc tận tâm của Xiu đã giúp Giôn-xi có động lực chiến thắng căn bệnh viêm phổi quái ác. 

Điều là em xúc động ở câu chuyện: Là sự hi sinh của cụ Bơ-men đã đem lại sự sống cho Giôn-xi

Mức độ yêu thích: 5*

Câu 3: Trao đổi với bạn về nội dung câu chuyện và những điều làm em xúc động ở câu chuyện.

Trả lời:

     Câu chuyện "Chiếc Lá Cuối Cùng" là một câu chuyện rất xúc động và đầy ý nghĩa về tình bạn và lòng hy sinh. Nội dung của câu chuyện cho thấy sự tình cảm sâu sắc giữa hai người bạn thân, Giôn-xi và Xiu, và cũng thể hiện tinh thần đoàn kết trong khó khăn.

     Em cảm động khi thấy Giôn-xi đang đối mặt với căn bệnh nguy hiểm và quyết định rằng cuộc sống của mình phụ thuộc vào việc một chiếc lá phai tàn còn trên cây ngoài cửa sổ. Điều này thể hiện sự lạc quan và tin tưởng của cô.

     Em cũng cảm động khi thấy Xiu và những người bạn khác của Giôn-xi cố gắng thuyết phục cô thay đổi quyết định và tự tin rằng cô có thể vượt qua căn bệnh. Sự hỗ trợ và tình bạn này là điều đáng quý.

     Tuy nhiên, điều làm em cảm động nhất là sự hy sinh của Bơ-men, người hàng xóm của họ, để cứu sống Giôn-xi. Ông vẽ bức tranh của chiếc lá cuối cùng và làm cho Giôn-xi tin rằng nó vẫn còn sống. Câu chuyện kết thúc bằng việc Bơ-men mất đi vì căn bệnh cúm, nhưng bức tranh cuối cùng của ông lại thể hiện sự sống và lòng hy sinh.

     Tóm lại, câu chuyện này đã làm em nhớ về giá trị của tình bạn, lòng hy sinh, và sự lạc quan trong cuộc sống. Nó giúp em thấu hiểu rằng có những điều quan trọng hơn trong cuộc sống hơn là những khó khăn tạm thời và tình yêu thương luôn là điều quý báu.

Vận dụng

Câu hỏi: Kể lại cho người thân nghe một câu chuyện trong hoạt động Đọc mở rộng mà em thấy ấn tượng.

Trả lời:

Gợi ý: 

Các em có thể kể lại chuyện theo lời văn của mình. Chú ý:

• Giọng đọc diễn cảm
• Các chi tiết, sự việc phải đúng, được sắp xếp theo một trình tự hợp lý
• Thể hiện được ý nghĩa và bài học từ câu chuyện
• Thể hiện được cảm xúc và suy nghĩ của bản thân sau khi kể chuyện