PHẦN ĐỌC

Khởi động: Trao đổi với bạn: Vào tháng Ba ( âm lịch), nước ta có ngày lễ nào quan trọng?

Trả lời:

Vào tháng Ba theo lịch âm lịch, nước ta tổ chức hai ngày lễ quan trọng. Ngày 10/3 âm lịch là Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương, một dịp để con người tưởng nhớ và tôn vinh tổ tiên và nguồn gốc của dân tộc. Còn ngày 3/3 âm lịch là Tết Hàn Thực, một ngày lễ truyền thống để người dân cùng nhau thực hiện lễ dâng hương và cúng lễ cho tổ tiên, thể hiện lòng kính trọng đối với nguồn cội và truyền thống lịch sử.

Bài đọc: Sự tích Con Rồng Cháu Tiên – Theo Nguyễn Đổng Chi

Câu 1: Lạc Long Quân và Âu Cơ được giới thiệu như thế nào?

Trả lời:

Lạc Long Quân và Âu Cơ được giới thiệu là hai vị thần, trong đó, Lạc Long Quân là một thần rồng sống dưới nước và Âu Cơ là một nàng tiên xinh đẹp sống ở vùng núi cao.

Câu 2: Chi tiết Âu Cơ sinh bọc trăm trứng muốn nói điều gì?

Trả lời:

Chi tiết Âu Cơ sinh ra cái bọc trăm trứng muốn nói về việc đáng kinh ngạc rằng sau khi mang thai, nàng Âu Cơ sinh ra không chỉ một đứa con mà là một bọc trứng, và từ đó nở ra một trăm người con, tất cả đều mạnh khỏe và xinh đẹp.

Câu 3: Theo em, cách giải thích nguồn gốc của người Việt là con Rồng cháu tiên nói lên điều gì?

Trả lời:

Cách giải thích nguồn gốc của người Việt là con Rồng cháu Tiên thể hiện sự tự hào về nguồn gốc huyền thoại của dân tộc Việt Nam. Câu chuyện về Lạc Long Quân và Âu Cơ là cơ sở huyền thoại cho việc người Việt coi mình là con Rồng (tức Lạc Long Quân) và cháu Tiên (tức Âu Cơ), đồng thời tôn vinh sự gắn kết và hiệp nhất trong dân tộc.

Câu 4: Dựa vào sơ đồ dưới đây, tóm tắt lại câu chuyện.

Trả lời:

Câu chuyện kể về hai vị thần là Lạc Long Quân và Âu Cơ. Lạc Long Quân là thần rồng, sống dưới nước, còn Âu Cơ là một nàng tiên xinh đẹp sống ở vùng núi cao. Hai người gặp nhau và kết hôn.

Âu Cơ mang thai và sinh ra một bọc trăm trứng. Tất cả các con trong bọc trứng này đều mọc lớn nhanh chóng, khỏe mạnh và xinh đẹp. Sau đó, Lạc Long Quân và Âu Cơ quyết định chia nhau để con cái có thể sống cả trên cạn và dưới nước. Con cái của họ sau này trở thành tổ tiên của người Việt và được tôn vinh là Hùng Vương.

Câu chuyện này được xem như cơ sở huyền thoại cho việc người Việt tự hào về nguồn gốc của họ và tôn vinh sự gắn kết trong dân tộc, thể hiện bằng cách tự gọi mình là "con Rồng cháu Tiên." Lễ giỗ Tổ Hùng Vương là dịp mọi người kỷ niệm và tôn vinh tổ tiên, đồng thời thể hiện lòng kính trọng và tôn nghiêm đối với nguồn cội và truyền thống lịch sử của dân tộc Việt Nam.

Câu 5: Câu ca dao dưới đây có liên quan thế nào đến câu chuyện này?

    Dù ai đi ngược về xuôi

Nhớ ngày giỗ Tổ mùng Mười tháng Ba.

Trả lời:

Câu ca dao "Dù ai đi ngược về xuôi, Nhớ ngày giỗ Tổ mùng Mười tháng Ba" liên quan đến câu chuyện vì nó nhắc nhở mọi người về ngày kỷ niệm của người Việt, ngày mùng 10 tháng 3 âm lịch, khi họ tổ chức lễ giỗ Tổ Hùng Vương để tưởng nhớ và tôn vinh tổ tiên, tổ chức cúng cơm và lễ hội để thể hiện lòng kính trọng và tôn nghiêm đối với nguồn cội và truyền thống lịch sử.

PHẦN LUYỆN TỪ VÀ CÂU

Câu 1: Kết hợp các từ ngữ dưới đây để tạo thành câu

• Vua Hùng

• Lễ hội Đền Hùng

• Đền thờ Vua Hùng

• được xây dựng trên núi Nghĩa Linh

• là con trưởng của Lạc Long Quân và Âu Cơ

• gồm nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ dân gian

Trả lời:

Lễ hội Đền Hùng, được tổ chức tại Đền thờ Vua Hùng, được xây dựng trên núi Nghĩa Linh, là lễ hội gồm nhiều hoạt động văn hóa và văn nghệ dân gian, để tôn vinh Vua Hùng, con trưởng của Lạc Long Quân và Âu Cơ.

Câu 2: Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu trong đoạn văn dưới đây:

Lý Thường Kiệt là danh tướng Việt Nam thế kỉ XI. Tên tuổi của ông gắn với chiến thắng chống quân xâm lược nhà Tống. Tương truyền, ông cũng là tác giả bài thơ Sông núi nước Nam. Bài thơ được xem như bản Tuyên ngôn Độc lập đầu tiên của nước ta.

Trả lời:

Dưới đây là việc xác định chủ ngữ và vị ngữ trong các câu trong đoạn văn:

• "Lý Thường Kiệt" - chủ ngữ "là danh tướng Việt Nam thế kỉ XI." - vị ngữ

• "Tên tuổi của ông" - chủ ngữ "gắn với chiến thắng chống quân xâm lược nhà Tống." - vị ngữ

• "Tương truyền" - chủ ngữ ẩn "ông cũng là tác giả bài thơ Sông núi nước Nam." - vị ngữ

• "Bài thơ" - chủ ngữ "được xem như bản Tuyên ngôn Độc lập đầu tiên của nước ta." - vị ngữ

Câu 3: Dựa vào tranh, đặt câu có những loại vị ngữ sau:

a, Vị ngữ nêu hoạt động, trạng thái.

b, Vị ngữ nêu đặc điểm.

c, Vị ngữ giới thiệu, nhận xét. 

Trả lời:

a, Các anh bộ đội/ đang rất vui

                       Vị ngữ chỉ trạng thái

b, Các anh bộ đội là/ những người khỏe khoắn

                                    Vị ngữ nêu đặc điểm

c, Từ tranh, chúng ta/ có thể thấy rằng các anh bộ đội đang rất miệt mài trèo đèo, lội suối. 

                                                                     Vị ngữ nhận xét

Câu 4: Đặt 2-3 câu nói về một người anh hùng dân tộc và xác định chủ ngữ, vị ngữ của câu.

Trả lời:

• Nguyễn Huệ là một người anh hùng dân tộc của Việt Nam. (Chủ ngữ: "Nguyễn Huệ," Vị ngữ: "là một người anh hùng dân tộc của Việt Nam.")

• Hồ Chí Minh, được tôn vinh là người anh hùng dân tộc của Việt Nam. (Chủ ngữ: "Hồ Chí Minh," Vị ngữ: "được tôn vinh là người anh hùng dân tộc của Việt Nam.")

• Trưng Trắc và Trưng Nhị là hai chị em anh hùng dân tộc thời cổ đại. (Chủ ngữ: "Trưng Trắc và Trưng Nhị," Vị ngữ: "là hai chị em anh hùng dân tộc thời cổ đại.")

PHẦN VIẾT

Lập dàn ý cho bài văn kể lại một câu chuyện

Câu hỏi: Viết bài văn kể lại câu chuyện về một nhân vật lịch sử mà em đã đọc, đã nghe.

1. Chuẩn bị.

- Chọn câu chuyện về một nhân vật lịch sử mà em yêu thích.

- Câu chuyện có mở đầu, diễn biến và kết thúc thế nào?

- Nhân vật lịch sử có những đóng góp gì cho đất nước?

- Em có cảm nghĩ như thế nào về nhân vật và câu chuyện? 

Trả lời:

Em đã chọn câu chuyện về anh hùng Trần Quốc Toản, một người anh hùng lịch sử mà em rất yêu thích. Câu chuyện này bắt đầu từ thời Trần, diễn biến qua cuộc chiến đấu và đóng góp của Trần Quốc Toản cho đất nước, và kết thúc với sự nhớ đến anh hùng này trong lòng người dân Việt Nam.

2. Lập dàn ý:

Trả lời: 

Phần 1: Mở đầu

• Giới thiệu về Trần Quốc Toản và lý do tại sao em yêu thích anh hùng này.

Phần 2: Diễn biến của câu chuyện

• Trần Quốc Toản trong thời Trần.

• Cuộc chiến đấu và đóng góp của Trần Quốc Toản trong việc bảo vệ biển đảo quê hương.

• Sự hy sinh và tinh thần quyết tâm của anh trong cuộc chiến.

Phần 3: Kết thúc và suy ngẫm

• Sự ghi nhớ và tôn vinh Trần Quốc Toản trong lịch sử và tâm hồn người Việt Nam.

• Cảm nghĩ của em về nhân vật và câu chuyện này.

3. Góp ý và chỉnh sửa dàn ý.

- Dàn ý có đủ 3 phần.

- Các chi tiết được lựa chọn hợp lí.

- Các sự việc được sắp xếp đúng diễn biến của câu chuyện. 

Trả lời:

• Dàn ý đã đủ 3 phần và các chi tiết đã được lựa chọn hợp lý, sắp xếp theo diễn biến của câu chuyện thì học sinh không cần chỉnh sửa. 

• Nếu dàn ý chưa đủ 3 phần và các chi tiết đã được lựa chọn chưa hợp lý, sắp xếp theo diễn biến của câu chuyện thì học sinh phải chỉnh sửa. 

Vận dụng

Câu hỏi: Tìm đọc thêm những câu chuyện về nguồn gốc hoặc phong tục, tập quá của các dân tộc Việt Nam.

Trả lời:

Các em có thể tìm đọc thêm về nguồn gốc và phong tục, tập quán của các dân tộc Việt Nam để hiểu rõ hơn về bối cảnh lịch sử và văn hóa của các dân tộc Việt Nam