BÀI 7. CHUNG SỨC CHUNG LÒNG

(CHIA SẺ, BÀI ĐỌC 1, TỰ ĐỌC SÁCH BÁO, BÀI VIẾT 1, TRAO ĐỔI)

CHIA SẺ

Câu 1: Xếp các thành ngữ, tục ngữ dưới đây vào nhóm thích hợp: 

Đáp án chuẩn:

1. a, d.

2. b, c, e.

Câu 2: Em thích nhất câu thành ngữ/ tục ngữ nào? Hãy giải thích nội dung của thành ngữ hoặc tục ngữ đó.

Đáp án chuẩn:

Em thích nhất câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách”. Câu tục ngữ này mang ý nghĩa rằng trong cuộc sống, chúng ta nên giúp đỡ nhau khi gặp khó khăn. “Lá lành” ở đây nghĩa là người khỏe mạnh, không gặp trở ngại, còn “lá rách” nghĩa là người gặp khó khăn, gặp trở ngại. Khi “lá lành đùm lá rách”, nghĩa là người không gặp khó khăn sẽ giúp đỡ, chia sẻ với người đang gặp khó khăn. 

BÀI ĐỌC 1: HỘI NGHỊ DIÊN HỒNG

Câu 1: Nhà vua triệu các bô lão về kinh thành Thăng Long bàn việc gì?

Đáp án chuẩn:

Bàn về việc đối phó với cuộc xâm lược của nhà Nguyên. Nhà vua muốn hỏi ý kiến của các bô lão về việc nước ta nên hòa hay nên đánh.

Câu 2: Vì sao nhà vua muốn hỏi ý kiến các bô lão từ khắp mọi miền đất nước?

Đáp án chuẩn:

Vì các bô lão là những người có kinh nghiệm, hiểu rõ tình hình của đất nước và dân tộc. 

Câu 3: Hình ảnh các vị bô lão từ khắp mọi miền về dự họp nói lên điều gì?

Đáp án chuẩn:

Thể hiện sự đoàn kết và quyết tâm của toàn dân tộc trong việc đối phó với giặc ngoại xâm. Mặc dù tuổi già, nhưng họ vẫn quyết tâm đến Thăng Long để tham gia hội nghị, thể hiện tinh thần trách nhiệm và tình yêu đất nước.

Câu 4: Tìm những chi tiết, hình ảnh thể hiện ý chí chung của các vị bô lão trong hội nghị.

Đáp án chuẩn:

 “Đánh! Đá… ánh… Xin Bệ hạ cho đánh!” => sự quyết tâm và ý chí chiến đấu của các bô lão.

Câu 5: Em có cảm nghĩ gì về Hội nghị Diên Hồng?

Đáp án chuẩn:

Là một biểu tượng cho tinh thần đoàn kết và quyết tâm chiến đấu của dân tộc Việt Nam. Dù đối mặt với kẻ thù mạnh hơn, nhưng với sự đoàn kết và quyết tâm, dân tộc Việt Nam đã chống lại và bảo vệ được đất nước. 

TỰ ĐỌC SÁCH BÁO

Câu 1: Tìm đọc thêm ở nhà:

- 2 câu chuyện (hoặc 1 câu chuyện, 1 bài thơ) về tình đoàn kết.

- 1 bài văn (hoặc bài báo) miêu tả hoặc cung cấp thông tin về nội dung trên.

Đáp án chuẩn:

- Câu chuyện bó đũa

- Những mẩu chuyện về tinh thần đoàn kết của Chủ tịch Hồ Chí Minh (Yên Ngọc Trung, Trần Văn Kim)

Câu 2: Viết vào phiếu đọc sách: Tên bài đọc, tác giả bài đọc và tình cảm, cảm xúc của em về bài đọc (hoặc sự việc, nhân vật, hình ảnh, câu văn, câu thơ trong bài đọc).

Đáp án chuẩn:

Tên bài đọc: Hội Nghị Diên Hồng

Tác giả: Hoàng Quốc Hải

Em cảm thấy tự hào về tinh thần đoàn kết và quyết tâm chiến đấu của dân tộc Việt Nam trước nguy cơ xâm lược của giặc ngoại. Hình ảnh các bô lão từ khắp mọi miền đất nước về Thăng Long để tham gia hội nghị, dù tuổi già nhưng vẫn quyết tâm đối phó với giặc ngoại xâm, đã khắc sâu trong tâm trí em. Qua bài đọc, em hiểu rõ hơn về lịch sử hào hùng của dân tộc mình, và nhận ra rằng chỉ khi đoàn kết và quyết tâm, chúng ta mới có thể vượt qua mọi khó khăn, thách thức. 

Câu 3: Chuẩn bị nội dung để giới thiệu bài em đã đọc cho các bạn trong lớp.

Đáp án chuẩn:

Em sẽ trình bày trước lớp về tác giả, nội dung và cảm nghĩ của em trước bài đọc mà em đã tìm hiểu ở nhà.

BÀI VIẾT 1: VIẾT ĐOẠN VĂN GIỚI THIỆU MỘT NHÂN VẬT VĂN HỌC

I. NHẬN XÉT

Câu 1: Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:

Nên hay không nên cho học sinh lớp 5 đi xe đạp tới trường?

Theo em, nên cho học sinh lớp 5 đi xe đạp tôi trường vì điều đó có nhiều lợi ích. Đầu tiên, việc này giúp cho chúng em rèn tính tự lập, không phụ thuộc hoặc dựa dẫm vào cha mẹ. Việc này còn giúp tiết kiệm thời gian vì cha mẹ đều phải đi làm và rất bận rộn. Ngoài ra, đi xe đạp tôi trường còn giúp chúng em rèn luyện sức khoẻ. Hiện nay, có nhiều loại xe đạp phù hợp với mọi lứa tuổi học sinh nên chúng em có thể sử dụng khá dễ dàng. Việc học sinh lớp 5 được đi xe đạp tới trường chắc chắn sẽ giúp giảm bớt cảnh tắc nghẽn ở cổng trường. Vì vậy, nên cho chúng em đi xe đạp tới trường. Nhưng để cha mẹ và thầy cô yên tâm, học sinh cần chấp hành đúng luật giao thông.

Theo NGUYỄN LÊ HỒNG ÂN

a) Nhan đề đoạn văn và câu mở đoạn nêu lên điều gì? 

b) Các câu tiếp theo nêu những lý do nào để giải thích ý kiến của người viết? 

c) Theo em, những lý do nêu trong đoạn văn có thuyết phục không? 

d) Các câu kết đoạn có tác dụng gì?

Đáp án chuẩn:

a. Nêu lên vấn đề cần thảo luận là việc cho phép học sinh lớp 5 đi xe đạp tới trường.

b.

- Rèn tính tự lập.

- Tiết kiệm thời gian 

- Rèn luyện sức khỏe.

- Có nhiều loại xe đạp phù hợp với mọi lứa tuổi học sinh.

- Giảm bớt cảnh tắc nghẽn ở cổng trường.

c.  Những lý do nêu trong đoạn văn khá thuyết phục. Chúng đều là những lợi ích thực tế mà việc cho phép học sinh lớp 5 đi xe đạp.

d.  Tác dụng:  kết luận ý kiến của người viết và đưa ra điều kiện để việc này được thực hiện một cách an toàn và hiệu quả.

Câu 2: Từ bài tập trên, em có nhận xét gì về cấu tạo của đoạn văn nêu ý kiến về một hiện tượng xã hội?

Đáp án chuẩn:

+ Mở đầu: Đặt vấn đề, nêu rõ hiện tượng xã hội cần thảo luận. 

+ Thân bài: Trình bày các lập luận, dẫn chứng để bảo vệ quan điểm của mình. 

+ Kết bài: Tóm tắt lại quan điểm và nhấn mạnh ý kiến. Người viết cũng có thể đưa ra một số khuyến nghị hoặc hướng giải quyết cho vấn đề.

II. LUYỆN TẬP

Câu 1: Đoạn văn sau đây có những điểm nào giống và khác đoạn văn ở phần Nhận xét về nội dung và cấu tạo?

Nên hay không nên cho học sinh lớp 5 đi xe đạp tới trường?

Theo em, không nên cho học sinh lớp 5 đi xe đạp tới trường vì có rất nhiều rủi ro. Một số bạn chưa có ý thức tham gia giao thông tốt. Chẳng hạn, các bạn hay đi dàn hàng ngang trên đường, gây khó khăn cho các phương tiện khác. Có bạn còn "thử tài" bằng cách đánh võng, bốc đầu xe, rất nguy hiểm. Ngoài ra, khi được tự đạp xe tôi trường, một số bạn hay tranh thủ đi chơi, la cà khắp nơi, làm bố mẹ lo lắng do không biết con đi đâu, làm gì. Ngay cả những bạn đạp xe cần thận vẫn có thể gặp nguy hiểm (như bị bắt nạt, bị lừa gạt,...) nếu đi một mình trên những đoạn đường vắng. Vì vậy, chúng ta không nên tự đi xe đạp tôi trường khi còn là học sinh tiểu học.

Theo HOÀNG THANH TRÚC

Đáp án chuẩn:

• Giống: cả hai đều thảo luận về cùng một vấn đề; có ba phần: mở, thân, kết.

• Khác:

+ Đoạn 1: người viết cho rằng nên cho học sinh lớp 5 đi xe đạp tới trường và đưa ra các lý do để giải thích quan điểm. 

+ Đoạn 2: người viết lại cho rằng không nên cho học sinh lớp 5 đi xe đạp tới trường và đưa ra các lý do để bảo vệ quan điểm.

Câu 2: Nêu ý kiến của em về vấn đề "Nên hay không nên cho học sinh lớp 5 đi xe đạp tới trường?".

Đáp án chuẩn:

Em cho rằng việc cho phép học sinh lớp 5 đi xe đạp tới trường phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Nếu học sinh đã có đủ kỹ năng lái xe đạp an toàn và ý thức tốt về luật giao thông, thì việc đó là một cách rèn tính tự lập và trách nhiệm. Vì vậy, quyết định nên dựa trên sự đánh giá cẩn thận của cha mẹ và giáo viên về khả năng và ý thức của từng học sinh.

TRAO ĐỔI: CÙNG NHAU ĐOÀN KẾT

Chọn 1 trong 2 đề sau:

1. Nêu cảm nghĩ của em về một câu chuyện giáo dục tinh thần đoàn kết mà em đã được đọc (hoặc được nghe kể).

2. Nêu cảm nghĩ của em về một câu chuyện có thật thể hiện tinh thần đoàn kết.

Đáp án chuẩn:

1.  Câu chuyện “Bó đũa” đã để lại trong em nhiều cảm xúc và suy nghĩ sâu sắc. Em thấy rất ấn tượng với hình ảnh người cha khôn ngoan, đã sử dụng bó đũa như một minh chứng sinh động để giáo dục cho các con về tầm quan trọng của tinh thần đoàn kết. Qua câu chuyện, em hiểu rõ hơn về sức mạnh của sự đoàn kết. Khi đoàn kết lại thành  thì ta sẽ trở nên vững chắc và mạnh mẽ. 

2.  Câu chuyện về cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của nhân dân Việt Nam đã để lại trong em nhiều cảm xúc. Đây là một trang sử hào hùng, thể hiện rõ nét tinh thần đoàn kết và quyết tâm chiến đấu của dân tộc Việt Nam. Dù phải đối mặt với kẻ thù mạnh hơn về vũ trang và quân số, nhưng nhờ sự đoàn kết và quyết tâm, dân tộc ta đã chiến thắng, giành lại độc lập cho tổ quốc. Câu chuyện này còn nhắc nhở em về tầm quan trọng của tinh thần đoàn kết.