BÀI 3

CỘT CỜ THỦ NGỮ - DI TÍCH CỔ BÊN SÔNG SÀI GÒN

HƯỚNG DẪN ĐỌC

Câu 1. Mục đích viết của văn bản trên là gì? Những đặc điểm nào của văn bản giúp em nhận ra mục đích ấy?

Đáp án chuẩn:

- Mục đích: giới thiệu cột cờ Thủ Ngữ, là di tích cổ bên sông Sài Gòn đến độc giả.

- Những đặc điểm giúp em nhận ra mục đích:

+ Nhan đề: Cột cờ Thủ Ngữ - di tích cổ bên sông Sài Gòn, cung cấp thông tin cơ bản về nội dung của văn bản

Câu 2. Chỉ ra cách trình bày thông tin của phần văn bản: “Cách mạng tháng Tám thành công ... sự hy sinh anh dũng vì Tổ quốc của những người Việt Nam” và tác dụng của (các) cách trình bày thông tin này.

Đáp án chuẩn:

* Phần văn bản trình bày thông tin bằng cách liệt kê sự kiện lịch sử theo thứ tự thời gian, mô tả chi tiết về cuộc chiến tranh và cuộc kháng chiến của nhân dân miền Nam Việt Nam trước cuộc tái chiếm của quân Anh và Pháp vào thời điểm sau Cách mạng tháng Tám năm 1945. 

- Mở đầu bằng một câu mô tả ngắn về sự kiện lịch sử quan trọng 

- Mô tả sự kiện tái chiếm miền Nam của quân Pháp vào ngày 23/9/1945, ngay sau khi Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà được thành lập.

- Nêu rõ sự ra lệnh của Uỷ ban Kháng chiến Nam Bộ, kêu gọi nhân dân miền Nam đứng lên kháng chiến chống lại cuộc xâm lược lần thứ hai của quân Pháp.

- Trình bày chi tiết cuộc chiến giữa quân Anh và quân dân Nam Bộ dưới chân Cột cờ Thủ Ngữ. Mô tả sự chênh lệch lớn về lực lượng và trang bị vũ khí giữa hai bên, nhưng cũng nhấn mạnh sự ngoan cường và anh dũng của đội quân người Việt Nam.

* Tác dụng:

- Giúp độc giả hiểu rõ sự kiện lịch sử theo trình tự và tiến triển của chúng, giúp tăng cường kiến thức lịch sử và tạo ra một hình ảnh toàn diện về chuỗi sự kiện.

- Mô tả về Cách mạng tháng Tám, sự tái chiếm và cuộc kháng chiến của nhân dân miền Nam tạo ra một bối cảnh lịch sử đầy đủ và chi tiết. Độc giả có thể hình dung được ngữ cảnh lịch sử và tầm quan trọng của những sự kiện đó

Câu 3. Xác định (những) thông tin cơ bản và chi tiết của phần văn bản:“Sau khi chiếm được Nam Kỳ, vào năm 1862, người Pháp tiến hành xây dựng khu thương cảng Sài Gòn ... và đến năm 2011 thì được trùng tu với hình dáng kiến trúc như: chúng ta đang thấy hiện nay”. Nhận xét vai trò của các chi tiết trong phần văn bản đã nêu.

Đáp án chuẩn:

1. Thông tin cơ bản:

- Sự kiện lịch sử chính: Chiếm Nam Kỳ năm 1862, xây dựng khu thương cảng Sài Gòn, tòa nhà trụ sở của hãng vận tải biển Messageries Imperiales năm 1863.

- Vị trí Cột cờ Thủ Ngữ: Được xây dựng tại ngã ba giữa sông Sài Gòn và rạch Bến Nghé (Bến Nhà Rồng ngày nay).

- Tên gọi Cột cờ Thủ Ngữ: Xuất phát từ đồn dinh quan Thủ Ngự (Thủ Ngữ) và việc treo cờ làm tín hiệu.

2. Chi tiết:

- Cột tín hiệu Mát đề Xích-nhô: Xây dựng tháng 10/1865 để phục vụ tàu bè vào khu thương cảng Sài Gòn. Xây trên nền cũ của đồn dinh quan Thủ Ngự.

- Giai đoạn phát triển của Cột cờ Thủ Ngữ:

+ 867 - 1910: Cột cờ được xây lại bằng sắt, cao khoảng 40m và có sàn để đứng kéo cờ.

+ 1911 - 1930: Xây khối nhà bát giác dưới chân cột để làm trụ sở truyền tín hiệu và giám sát hoạt động buôn bán.

+ 1930 - 1960: Cải tạo mặt bằng xung quanh thành công viên nhỏ.

+ 1960 - 1975: Nhà hàng Ngân Đình Tửu Gia và các công trình khác xuất hiện.

+ 1975 - 2000: Cải tạo và xuất hiện các nhà hàng nổi trên sông Sài Gòn.

+ 2000 - 2011: Công trình trải qua đợt cải tạo và trùng tu.

3. Vai trò: 

- Cung cấp bối cảnh lịch sử, đặc biệt là về sự xuất hiện và phát triển của khu thương cảng Sài Gòn, giúp độc giả hiểu về sự đánh bại và chiếm đóng của người Pháp ở Nam Kỳ năm 1862, đánh dấu sự xuất hiện của một trung tâm thương mại quan trọng. 

Câu 4. Văn bản sử dụng loại phương tiện phi ngôn ngữ nào? Nêu tác dụng của chúng.

Đáp án chuẩn:

- Phương tiện phi ngôn ngữ: Hình ảnh

- Vai trò:

+ Giúp cụ thể hoá thông tin và làm cho nội dung trở nên trực quan hơn. 

+ Tăng tính hấp dẫn của văn bản. 

+ Truyền đạt không gian xung quanh cột cờ và bối cảnh nơi nó đặt.

Câu 5. Lí giải ý nghĩa của nhan đề “Cột cờ Thủ Ngữ - di tích cổ bên sông Sài Gòn” việc thể hiện (các) thông tin cơ bản.

Đáp án chuẩn:

- Nhan đề làm rõ ngay từ đầu về đối tượng chính của văn bản. Điều này giúp độc giả biết chủ đề mà văn bản sẽ đề cập và tập trung vào, tạo nên sự rõ ràng và tập trung trong truyền đạt thông tin.

=> Tạo nên một nhan đề có sức hấp dẫn và gây sự tò mò. Nói ngắn gọn, nhưng đầy đủ thông tin, nhan đề kích thích sự quan tâm của độc giả và tạo ấn tượng mạnh mẽ về nội dung.

- Nhan đề không chỉ là một cụm từ mô tả, mà còn là một công cụ thông tin mạnh mẽ giúp người đọc nắm bắt được những điểm chính và quan trọng của văn bản.