BÀI 1. THƠ VÀ THƠ SONG THẤT LỤC BÁT

ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1 : SÔNG NÚI NƯỚC NAM

ĐỌC HIỂU

Câu 1: Chú ý yếu tố khẳng định chủ quyền trong một “bản tuyên ngôn độc lập”

Đáp án chuẩn:

Các yếu tố: chủ quyền lãnh thổ, địa phận

TRẢ LỜI CÂU HỎI

Câu 1: Qua các tài liệu đã tìm hiểu, hãy trình bày bối cảnh xuất hiện bài Sông núi

nước Nam và cho biết: Vì sao bài thơ được gọi là Thơ thần?

Đáp án chuẩn:

- Bối cảnh: Năm 1077, quân Tống do Quách Quỳ chỉ huy xâm lược nước ta. 

- Theo tương truyền rằng một đêm, quân sĩ nghe từ trong đền thờ hai anh em Trương Hống và Trương Hát có tiếng ngâm bài thơ này.

Câu 2: Xác định đặc điểm thể loại của bài thơ (số dòng, số chữ, niêm, luật và cách

hiệp vần ở bản phiên âm).

Đáp án chuẩn:

- Bài thơ có 4 dòng, 28 chữ. 

- Chữ thứ hai của câu 1 là “trắc” niệm với chữ thứ hai của câu 4 cũng là “trắc”, chữ thứ hai của câu 2 là “bằng” niệm với chữ thứ hai của câu 3 cũng là “bằng”.

- Vần: chỉ hiệp theo một vần ở các câu 1, 2 và 4 (cư – thư – hư).

Câu 3: Hai dòng thơ đầu khẳng định điều gì? Các từ ngữ “Nam quốc”, “Nam đế”, “tiệt nhiên", “định phận”, “thiên thư” đóng vai trò gì trong việc khẳng định điều đó?

Đáp án chuẩn:

- Hai câu thơ đầu chính khẳng định chủ quyền của tác giả. 

- Các từ ngữ nhấn mạnh chủ quyền lãnh thổ thuộc về người Nam, đồng thời khẳng định tính chính danh, không thể tranh cãi.

Câu 4. Phân tích hai dòng thơ cuối để làm rõ nội dung (tư tưởng và tình cảm) mà

tác giả muốn thể hiện.

Đáp án chuẩn:

Câu hỏi tu từ đưa ra như một lời chất vấn: “Giặc giữ cớ sao xâm phạm đến đây?” nhằm khẳng định lại một lần nữa chủ quyền quốc gia dân tộc cũng như lời cảnh báo rằng những kẻ đi xâm lược đất nước của dân tộc khác đều là đang làm trái với ý trời.

Câu 5: Theo em, hai dòng thơ đầu và hai dòng thơ cuối có mối liên hệ như thế nào?

Đáp án chuẩn:

Nếu như ở hai câu thơ đầu là lời khẳng định chủ quyền của đất nước thì đến hai câu thơ tiếp theo, tác giả thể hiện ý chí chiến đấu mãnh liệt.

Câu 6: Bài Sông núi nước Nam gợi lên trong em những tình cảm, cảm xúc gì? Theo em, nội dung tư tưởng bài thơ có ý nghĩa như thế nào với thế hệ trẻ ngày nay?

Đáp án chuẩn:

- Niềm tự hào dân tộc cũng như hiểu thêm về lòng yêu nước nồng nàn và sâu sắc có từ ngàn đời của dân tộc ta. 

- Đối với giới trẻ ngày này, bài thơ là một lời nhắc nhở, động viên cho giới trẻ trong công cuộc kiến thiết đất nước, rằng: Luôn cố gắng phấn đấu, phát huy hết khả năng để xứng đáng với công dựng nước và giữ nước của ông cha ta.