Bài 37: Địa lí các ngành giao thông vận tải
Khi nói đến ngành giao thông vận tải, chúng ta sẽ nghĩ đến các loại hình vận tải như đường ô tô, đường sắt, đường biển, đường hàng không...Vậy với mỗi loại hình sẽ có những ưu và nhược điểm nào, chủ yếu được phân bố ở đâu. Chúng ta sẽ tìm hiểu kĩ hơn ở bài học dưới đây.
A. Kiến thức trọng tâm
I. Đường sắt
- Ưu điểm: Chở hàng nặng, đi xa, tốc độ nhanh, giá rẻ, an toàn.
- Nhược điểm:
- Chỉ hoạt động trên các tuyến đường cố định.
- Đầu tư lớn.
- Đặc điểm và xu hướng phát triển:
- Đầu máy và tốc độ ngày càng được cải tiến
- Đường ray được cải tiến
- Mức độ tiện nghi ngày càng cao
- Tổng chiều dài là 1,2 triệu km
- Nơi phân bố chủ yếu: Châu Âu, Hoa Kì.
II. Đường ô tô
- Ưu điểm:
- Tiện lợi cơ động, thích ứng cao với các điều kiện địa hình.
- Phối hợp với các phương tiện vận tải khác.
- Có hiệu quả kinh tế cao ở các cự ly ngắn và trung bình, giá rẻ.
- Nhược điểm:
- Tốn nguyên, nhiên liệu và gây ô nhiễm môi trường
- Gây tai nạn và ách giao thông.
- Đặc điểm và xu hướng phát triển:
- Phương tiện vận tải và hệ thống đường ngày càng được cải tiến.
- Khối lượng luân chuyển ngày càng tăng
- Chế tạo các loại ít tồn nhiên liệu, ít gây ô nhiễm môi trường
- Nơi phân bố chủ yếu: Hoa Kỳ, Tây Âu, Châu Úc, Nhật Bản…
III. Đường ống
- Ưu điểm:
- Giá rẻ, ít tốn mặt bằng xây dựng
- Rất hiệu quả khi vận chuyển dầu mỏ, khí đốt.
- Nhược điểm:
- Không vận chuyển được các chất rắn
- Khó khắc phục khi xảy ra sự cố
- Đặc điểm và tình hình phát triển:
- Mới xây dựng trong thế kỉ XX
- Gắn liền với nhu cầu vận chuyển dầu mỏ và khí đốt.
- Phân bố: Trung Đông, Hoa Kỳ, Liên Bang Nga, Trung Quốc…
IV. Đường sông, hồ
- Ưu điểm:
- Chở được hàng hóa nặng, cồng kềnh, không cần nhanh
- Gía rẻ.
- Nhược điểm:
- Tốc độ chậm
- Phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên
- Tình hình phát triển:
- Phát triển sớm
- Cải tạo sống, đào kênh
- Phân bố: Khắp các nước trên thế giới như Hoa Kỳ, Liên Bang Nga, Canada.
V. Đường biển
- Ưu điểm:
- Đảm bảo vận chuyển các tuyến giao thông vận tải quốc tế.
- Khối lượng luân chuyển lớn, giá rẻ.
- Nhược điểm: Dễ gây ô nhiễm môi trường, tốc độ chậm
- Tình hình phát triển và phân bố:
- Chiếm 3/5 khối lượng luân chuyển hàng hóa của các phương tiện vận tải trên thế giới.
- 2/3 số hải cảng nằm ở 2 bờ đại tây dương.
- Các kênh nối biển đang được xây dựng, đội tàu buôn rất phát triển.
- Phương tiện ngày càng cải tiến, có nhiều tàu chuyên dụng…
VI. Đường hàng không
- Ưu điểm:
- Tốc độ nhanh (800 – 900 km/h)
- Không bị ảnh hưởng bởi địa hình
- Giao lưu quốc tế đặc biệt chuyên chở hành khác giữa các châu lục.
- Nhược điểm:
- Cước phí đắt, trọng tải thấp
- Dễ gây ô nhiễm khí quyển (thủng tầng ôzôn)
- Tình hình phát triển và phân bố:
- Có 5000 sân bay dân dụng
- ½ sân bay quốc tế tập trung Hoa Kỳ và Tây Âu.
- Các nước là cường quốc về hàng không là: Hoa Kỳ, Anh, Pháp, Liên Bang Nga…
Bình luận