A. Kiến thức trọng tâm

I. Thủy quyển

1. Khái niệm

• Thủy quyển là lớp nước trên Trái Đất bao gồm nước trong các biển, đại dương, nước trên lục địa và hơi nước trong khí quyển.

2. Tuần hoàn của nước trên Trái Đất

• Vòng tuần hoàn nước nhỏ: Nước bốc hơi -> hình thành mây -> gây mưa ngay trên mặt biển và đại dương.
• Vòng tuần hoàn nước lớn: Nước bốc hơi ->  hình thành mây -> gây mưa đất liền -> nước tụ lại thành sông (hoặc mạch nước ngầm)chảy ra biển.

II.Một số nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sông

1. Chế độ mưa, băng tuyết và nước ngấm

• Miền khí hậu nóng hoặc nơi địa hình thấp của khu vực khí hậu ôn đới, thủy chế sông phụ thuộc vào chế độ mưa.
• Miền ôn đới lạnh và những sông bắt nguồn từ núi cao, thủy chế còn phụ thuộc vào lượng tuyết băng tan.
• Ở các vùng đất đá bị thấm nước nhiều, nước ngầm đóng vai trò đáng kể (đá vôi).

2. Địa thế, thực vật và hồ đầm

a. Địa thế:

• Nơi địa hình dốc nước chảy mạnh lũ lên nhanh.
• Nợi địa hình bằng phẳng nước chảy chẩm, lũ lên chậm nhưng kéo dài.

b. Thực vật

• Điều hòa dòng chảy, làm giảm lũ lụt

c. Hồ, đầm

• Điều hòa chế độ nước sông
• Khi nước sông lên chảy vào hồ đầm.
• Khi nước sông xuống, nước hồ đầm chảy ra sông cho đỡ cạn.

III. Một số sông lớn trên Trái Đất