I. Công nghiệp khai thác than và dầu khí

* Công nghiệp khai thác than:

Câu 1: Đọc thông tin và quan sát hình 24.1, hãy:

- Nêu vai trò và đặc điểm của công nghiệp khai thác than.

- Giải thích sự phân bố của ngành này và sự cần thiết phải thay thể bằng nguồn năng lượng tái tạo.

 Hướng dẫn giải:

* Vai trò của công nghiệp khai thác than:

 - Làm nhiên liệu cho các nhà máy nhiệt điện, nhà máy luyện kim (sau khi cốc hóa).

 - Nguyên liệu cho công nghiệp hóa chất để sản xuất ra chất dẻo, sợi nhân tạo, dược phẩm.

* Đặc điểm của công nghiệp khai thác than:

 - Là ngành công nghiệp ra đời từ rất sớm và là nguồn cung cấp năng lượng quan trọng của thế giới.

 - Kĩ thuật khai thác và mục đích sử dụng than có sự thay đổi theo thời gian và không gian.

 - Than được phân thành nhiều loại tuy thuộc vào khả năng sinh nhiệt, hàm lượng cac-bon và độ tro như: than đá, than nâu, than bùn...

* Sự phân bố: 

 - Các mỏ than được phân bó chủ yếu ở bán cầu Bắc. 

 - Những nước đứng đầu về sản lượng khai thác than là những nước có trữ lượng than lớn như: Trung Quốc, Ân Độ, Hoa Kỳ...

 - Ở Việt Nam, than được khai thác chủ yếu ở khu vực Đông Bắc (90% sản lượng tập trung ở Quảng Ninh).

* Sự cần thiết phải thay thể bằng nguồn năng lượng tái tạo vì than là tài nguyên thiên nhiên không tái tạo được. Quá trình khai thác và sử dụng đã làm cạn kiệt trữ lượng than, gây suy thoái và ô nhiễm môi trường đất, nước, không khí nên phải đẩy mạnh các nguồn năng lượng tái tạo thay thế. 

=> Đây là xu hướng chung của thế giới.

* Công nghiệp khai dầu khí:

Câu 2: Đọc thông tin và quan sát hình 24.2, hãy:

- Nêu vai trò và đặc điểm của công nghiệp khai thác dầu khí.

- Giải thích sự phân bố của công nghiệp khai thác dầu mỏ và sự cần thiết phải thay thế bằng nguồn năng lượng tái tạo.

Hướng dẫn giải:

* Vai trò của công nghiệp khai thác dầu khí:

 - Có khả năng sinh nhiệt lớn, dễ sử dụng và vận chuyển, dễ dàng cơ khí hoá khi nạp nhiên liệu vào động cơ. Là nguồn nhiên liệu quan trọng cho sane xuất điện, giao thông vận tải.

 - Là nguyên liệu quý cho công nghiệp hoá chất và thực phẩm.

 - Được ví như “Vàng đen” của nhiều nước.

* Đặc điểm của công nghiệp khai thác dầu khí:

 - Dầu khí có khả năng sinh nhiệt cao (cao hơn than).

 - Dễ vận chuyên và sử dụng, nhiên liệu cháy hoàn toàn và không tạo thành tro. 

 - Sau khi chế biến, tạo ra nhiều sản phẩm như: xăng, dầu hoả, dâu ma-dut,...

* Sự phân bố: 

 - Các mỏ dầu khí phân bố ở cả hai bán cầu. 

 - Các nước đứng đâu về sản lượng khai thác đều có trữ lượng dầu khí lớn như: A-rập Xê-út, Hoa Kỳ, Liên bang Nga, I-rắc, I-ran,...

* Sự cần thiết phải thay thế bằng nguồn năng lượng tái tạo vì:

• Quá trình khai thác, vận chuyên và sử dụng dầu mỏ gây ô nhiễm môi trường nước, biển, không khí,... 
• Mức độ khai thác quá lớn (giao thông vận tải, công nghiệp hoá chất, hóa dầu,..) 

=> Dẫn tới sự cạn kiệt nguồn tài nguyên nên phải thế bằng nguồn năng lượng tái tạo.