BÀI 34 HỆ HÔ HẤP Ở NGƯỜI

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP SGK

I. CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA HỆ HÔ HẤP

CH 1. Đọc thông tin kết hợp hình 34.1 trang 142, nêu tên các cơ quan của hệ hô hấp, đặc điểm và chức năng của mỗi cơ quan.

CH 2. Quan sát hình 34.2 trang 143, mô tả hoạt động của cơ xương và sự thay đổi thể tích lồng ngực khi cử động hô hấp

CH 3. Quan sát hình 34.3 trang 143 mô tả sự trao đổi khí ở phổi và ở tế bào.

CH 4. Trình bày sự phối hợp chức năng của mỗi cơ quan thể hiện chức năng của cả hệ hô hấp

II. MỘT SỐ BỆNH VỀ PHỔI, ĐƯỜNG HÔ HẤP

CH 1. Đọc thông tin và thảo luận, nêu nguyên nhân gây bệnh về phổi và đường hô hấp; vận dụng những hiểu biết về các bệnh, nêu biện pháp phòng chống bệnh để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình.

CH 2. Điều tra một số bệnh về đường hô hấp trong trường học hoặc địa phương, số lượng người mắc và đề xuất biện pháp phòng chống bệnh rồi hoàn thành thông tin điều tra theo mẫu Bảng 34.1 trang 144.

III. THUỐC LÁ VÀ TÁC HẠI CỦA KHÓI THUỐC LÁ

CH 1. Làm việc nhóm đưa ra quan điểm của bản thân về việc nên hay không nên hút thuốc lá và kinh doanh thuốc lá.

CH 2. Thiết kế một áp phích (poster) tuyên truyền không hút thuốc lá.

IV. THỰC HÀNH: HÔ HẤP NHÂN TẠO, CẤP CỨU NGƯỜI ĐUỐI NƯỚC

CH 1. Nêu ý nghĩa của việc bịt mũi nạn nhân trong phương pháp hà hơi thổi ngạt.

CH 2. Tại sao phải dùng tay ấn vào ngực trong phương pháp ấn lồng ngực.

PHẦN II. 5 PHÚT GIẢI CÂU HỎI, BÀI TẬP SGK

I. CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA HỆ HÔ HẤP

Đáp án CH 1: 

Đáp án CH 2: * Làm tăng thể tích lồng ngực:

+ Cơ liên sườn ngoài co → tập hợp xương ức và xương sườn có điểm tựa linh động sẽ chuyển động đồng thời theo 2 hướng: lên trên và ra 2 bên làm lồng ngực mở rộng ra 2 bên là chủ yếu.

+ Cơ hoành co → lồng ngực mở rộng thêm về phía dưới, ép xuống khoang bụng.

* Làm giảm thể tích lồng ngực:

+ Cơ liên sườn ngoài và cơ hoành không co nữa và giãn ra → làm lồng ngực thu nhỏ trở về vị trí cũ.

+ Ngoài ra còn có sự tham gia của một số cơ khác khi thở gắng sức.

Đáp án CH 3: + Trao đổi khí ở phổi gồm sự khuếch tán của O₂ từ không khí ở phế nang vào máu và của CO₂ từ máu vào không khí phế nang.

+ Trao đổi khí ở tế bào gồm sự khuếch tán của O₂ từ máu vào tế bào của CO₂ từ tế bào vào máu.

Đáp án CH 4: Sự phối hợp chức năng của mỗi cơ quan thể hiện chức năng của cả hệ hô hấp:

- Các cơ quan của đường dẫn khí (mũi, họng, thanh quản, khí quản, phế quản) giúp dẫn khí ra và vào phổi, đồng thời, giúp ngăn bụi, làm ấm, làm ẩm không khí đi vào phổi và giúp bảo vệ phổi khỏi các tác nhân có hại từ môi trường.

- Phổi thực hiện chức năng trao đổi khí giữa môi trường ngoài và máu trong mao mạch phổi.

→ Nhờ sự phối hợp chức năng của đường dẫn khí và phổi giúp đảm bảo chức năng lưu thông và trao đổi khí của hệ hô hấp.

II. MỘT SỐ BỆNH VỀ PHỔI, ĐƯỜNG HÔ HẤP

Đáp án CH 1: Nguyên nhân gây bệnh về phổi và đường hô hấp:

+ Nguyên nhân do nhiễm trùng: Nhiễm trùng là nguyên nhân gây bệnh viêm đường hô hấp thường gặp nhất. 

+ Nguyên nhân từ bệnh hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, mắc bệnh hệ thống, bệnh xơ nang, viêm màng ngoài tim,...

+ Ung thư phổi,...

+ Nguyên nhân do chấn thương...

+ Nguyên nhân do thay đổi khí hậu

Biện pháp phòng chống bệnh để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình:

+ Để tránh nhiễm virus cúm và các virus gây bệnh viêm đường hô hấp, tiêm phòng vắc xin là biện pháp hiệu quả song cần tiêm chủ động hàng năm để cập nhật các chủng virus bệnh mới. 

+ Vệ sinh răng miệng sạch sẽ, dùng nước muối súc họng hàng ngày.
Hạn chế dùng tay chạm lên mặt, miệng, mũi,... để tránh lây nhiễm tác nhân gây bệnh.

+ Bỏ thói quen hút thuốc lá, tránh xa khói thuốc lá để bảo vệ hệ hô hấp khỏe mạnh.

Đáp án CH 2: 

* Gợi ý thông tin điều tra ở địa phương: Điều tra tổng số 100 người

III. THUỐC LÁ VÀ TÁC HẠI CỦA KHÓI THUỐC LÁ

Đáp án CH 1: Không nên hút thuốc lá và kinh doanh thuốc lá:

– Ảnh hưởng sức khỏe: Họng, phổi, tim mạch… dẫn đến tử vong sớm.

=> Ung thư, đột quỵ, đột tử.

– Kinh tế gia đình: 20.000 VND/bao thuốc lá Vina thiệt hại đến vấn đề kinh tế.

– Đạo đức: nêu gương xấu, sa vào tệ nạn xã hội,…

– Môi trường không lành mạnh, thiếu văn hóa, ảnh hưởng đến phụ nữ mang thai và mọi người xung quanh.

– Chập cháy điện, cháy rừng ảnh hưởng lớn đến xã hội, môi trường xung quanh.

Đáp án CH 2: 

IV. THỰC HÀNH: HÔ HẤP NHÂN TẠO, CẤP CỨU NGƯỜI ĐUỐI NƯỚC

Đáp án CH 1: Trong phương pháp hà hơi thổi ngạt, việc bịt mũi nạn nhân sẽ giúp khí được thổi qua miệng nạn nhân không thoát ra ngoài qua mũi mà đi vào đường hô hấp và phổi của nạn nhân, giúp nạn nhân phục hồi sự hô hấp bình thường.  

Đáp án CH 2: Dùng tay ấn lồng ngực trong phương pháp ấn lồng ngực sẽ tác động gián tiếp vào phổi qua lực ép vào lồng ngực, giúp phục hồi sự hô hấp bình thường của nạn nhân.