BÀI 20 HIỆN TƯỢNG NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP SGK

I. VẬT NHIỄM ĐIỆN

CH 1. Mô tả hiện tượng xảy ra và rút ra nhận xét.

CH 2. Từ các kết quả thí nghiệm, rút ra nhận xét gì? Điện tích trên đũa thuỷ tinh có cùng loại với điện tích trên đũa nhựa không?

CH 3. Các điện tích cùng loại và khác loại tác dụng với nhau như thế nào?

CH 4. Đáp án chuẩn câu hỏi ở phần mở đầu.

II. GIẢI THÍCH SƠ LƯỢC VỀ SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ SÁT

CH 1. Nguyên tử có cấu tạo như thế nào? Hãy vẽ hình mô tả cấu tạo nguyên tử.

CH 2. Electron trong nguyên tử có thể dịch chuyển như thế nào?

CH 3. Giải thích tại sao bụi lại bám nhiều ở cánh quạt điện sau một thời gian sử dụng.

CH 4. Vì sao vào những ngày thời tiết khô ráo, khi lau chùi gương soi, kính cửa sổ hay màn hình ti vi bằng khăn bông khô thì vẫn thấy có bụi bông bám vào?

PHẦN II. 5 PHÚT GIẢI CÂU HỎI, BÀI TẬP SGK

I. VẬT NHIỄM ĐIỆN

Đáp án CH 1: Khi đưa chiếc đũa nhựa lại gần các mẩu giấy: không có hiện tượng gì xảy ra

Cọ chiếc đũa nhựa vào mảnh vải len (hoặc dạ) sau đó đưa lại gần các mẩu giấy vụn thấy mẩu giấy bị hút

Thay đũa nhựa bằng đũa thuỷ tinh ta cọ xát vào mảnh vải lụa thấy mẩu giấy bị hút

NX: chiếc đũa sau khi bị cọ xát có tính chất hút được các vật khác (mẩu giấy, mảnh lụa)

Đáp án CH 2: Chiếc đũa nhựa và đũa thủy tinh sau khi cọ sát đều bị nhiễm điện; điện tích trên đũa thủy tinh khác loại với điện tích trên đũa nhựa.

Đáp án CH 3: Các điện tích cùng loại thì đẩy nhau; các điện tích khác loại thì hút nhau.

Đáp án CH 4: Vào những ngày hanh khô, khi chải tóc bằng lược nhựa thì nhiều sợi tóc bị lược nhựa hút kéo thẳng ra vì khi đó tóc và lược nhựa đã bị nhiễm điện do cọ xát với nhau.

II. GIẢI THÍCH SƠ LƯỢC VỀ SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ SÁT

Đáp án CH 1: Nguyên tử là hạt vô cùng nhỏ và trung hòa về điện.

Nguyên tử gồm: Hạt nhân có hạt proton mang điện tích dương, hạt neutron không mang điện; vỏ tạo bởi một hay nhiều electron mang điện tích âm.

Hình mô tả cấu tạo nguyên tử

Đáp án CH 2: Trong nguyên tử, các electron chuyển động rất nhanh xung quanh hạt nhân không theo một quỹ đạo xác định nào.

Đáp án CH 3: Cánh quạt quay liên tục tạo ra lực ma sát, cánh quạt lúc này sẽ ma sát với không khí gây tích điện, tạo ra lực hút mà đặc biệt đối với những vật thể nhỏ và nhẹ bay trong không khí như bụi. Vì vậy, sau 1 thời gian sử dụng bụi sẽ bị hút, bám dính vào cánh quạt.

Đáp án CH 4: Khi lau chùi gương soi, kính cửa sổ hay màn hình tivi bằng khăn bông khô gây nên sự cọ xát làm cho chúng nhiễm điện. Vì thế chúng hút các hạt bụi vải lại nên ta vẫn thấy có bụi vải bám vào chúng.

Muốn cho gương soi, màn hình tivi sạch bụi được lâu ta nên lau bằng giấy báo ẩm, vì lau như vậy có thể không làm cho mặt gương hay màn hình tivi nhiễm điện.