BÀI 34: HỆ HÔ HẤP Ở NGƯỜI

I. CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA HỆ HÔ HẤP

CH. Đọc thông tin kết hợp hình 34.1 trang 142, nêu tên các cơ quan của hệ hô hấp, đặc điểm và chức năng của mỗi cơ quan.

Giải nhanh:

CH. Quan sát hình 34.2 trang 143, mô tả hoạt động của cơ xương và sự thay đổi thể tích lồng ngực khi cử động hô hấp

Giải nhanh:

• Làm tăng thể tích lồng ngực: Cơ liên sườn ngoài co → xương ức và xương sườn chuyển động đồng thời theo 2 hướng: lên trên và ra 2 bên làm lồng ngực mở rộng ra. Cơ hoành co → lồng ngực mở rộng thêm về phía dưới.
• Làm giảm thể tích lồng ngực: Cơ liên sườn ngoài và cơ hoành không co nữa và giãn ra → làm lồng ngực thu nhỏ trở về vị trí cũ.

CH. Quan sát hình 34.3 trang 143 mô tả sự trao đổi khí ở phổi và ở tế bào.

Giải nhanh:

• Trao đổi khí ở phổi gồm sự khuếch tán của O₂ từ không khí ở phế nang vào máu và của CO₂ từ máu vào không khí phế nang.
• Trao đổi khí ở tế bào gồm sự khuếch tán của O₂ từ máu vào tế bào của CO₂ từ tế bào vào máu.

CH. Trình bày sự phối hợp chức năng của mỗi cơ quan thể hiện chức năng của cả hệ hô hấp

Giải nhanh:

Mũi ngăn bụi, làm ẩm và làm ấm không khí vào phổi; thanh quản ngăn không cho thức ăn đi vào đường dẫn khí; khí quản có lớp niêm mạc tiết chất nhầy, có nhiều lông rung chuyển động liên tục dẫn khí từ ngoài vào và đẩy dị vật ra khỏi đường hô hấp; phế quản và tiểu phế quản dẫn khí vào phổi đến phế nang là nơi diễn ra quá trình trao đổi khí tại phổi.

II. MỘT SỐ BỆNH VỀ PHỔI, ĐƯỜNG HÔ HẤP

CH. Đọc thông tin và thảo luận, nêu nguyên nhân gây bệnh về phổi và đường hô hấp; vận dụng những hiểu biết về các bệnh, nêu biện pháp phòng chống bệnh để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình.

Giải nhanh:

• Nguyên nhân: do nhiễm trùng, bệnh hen suyễn, xơ nang, viêm màng ngoài tim,...; do chấn thương; do thay đổi khí hậu.
• Biện pháp: Tiêm phòng vaccine; vệ sinh răng miệng sạch sẽ, dùng nước muối súc họng hàng ngày; hạn chế dùng tay chạm lên mặt, miệng, mũi,... 

CH. Điều tra một số bệnh về đường hỏ hấp trong trường học hoặc địa phương, số lượng người mắc và đề xuất biện pháp phòng chống bệnh rồi hoàn thành thông tin điều tra theo mẫu Bảng 34.1 trang 144.

Giải nhanh:

III. THUỐC LÁ VÀ TÁC HẠI CỦA KHÓI THUỐC LÁ

CH. Làm việc nhóm đưa ra quan điểm của bản thân về việc nên hay không nên hút thuốc lá và kinh doanh thuốc lá.

Giải nhanh:

Không nên hút thuốc lá và kinh doanh thuốc lá:

• Ảnh hưởng sức khỏe dẫn đến tử vong sớm.
• Môi trường không lành mạnh, thiếu văn hóa, ảnh hưởng đến phụ nữ mang thai và mọi người xung quanh.
• Chập cháy ảnh hưởng lớn đến xã hội, môi trường xung quanh.

CH. Thiết kế một áp phích (poster) tuyên truyền không hút thuốc lá.

Giải nhanh:

IV. THỰC HÀNH: HÔ HẤP NHÂN TẠO, CẤP CỨU NGƯỜI ĐUỐI NƯỚC

CH. Nêu ý nghĩa của việc bịt mũi nạn nhân trong phương pháp hà hơi thổi ngạt.

Giải nhanh:

Y nghĩa: giúp khí được thổi qua miệng nạn nhân không thoát ra ngoài qua mũi mà đi vào đường hô hấp và phổi của nạn nhân. 

CH. Tại sao phải dùng tay ấn vào ngực trong phương pháp ấn lồng ngực.

Giải nhanh:

Vì sẽ tác động gián tiếp vào phổi qua lực ép vào lồng ngực, giúp phục hồi sự hô hấp bình thường của nạn nhân.