BÀI 32: DINH DƯỠNG VÀ TIÊU HÓA Ở NGƯỜI

I. KHÁI NIỆM CHẤT DINH DƯỠNG VÀ DINH DƯỠNG

CH. Nêu khái niệm chất dinh dưỡng và dinh dưỡng 

Giải nhanh:

Chất dinh dưỡng là các chất có trong thức ăn mà cơ thể sử dụng làm nguyên liệu cấu tạo cơ thể và cung cấp năng lượng cho các hoạt động sống. Dinh dưỡng là quá trình thu nhận, biến đổi và sử dụng các chất dinh dưỡng để duy trì sự sống cho cơ thể.

II. TIÊU HOÁ Ở NGƯỜI

Quan sát hình 32.1 trang 129 và dựa vào kiến thức đã học để thực hiện các yêu cầu sau

CH. Nêu các cơ quan và hệ cơ quan tương ứng với những vị trí được đánh số trong hình

Giải nhanh:

CH. Xác định tên ba cơ quan mà thức ăn không đi qua.

Giải nhanh:

Gan, túi mật, tuỵ

Thảo luận

CH. Thảo luận về sự phối hợp các cơ quan thể hiện chức năng của cả hệ tiêu hóa

Giải nhanh:

Quá trình tiêu hóa xảy ra trong đường/ống tiêu hóa. Những phần của đường tiêu hóa có các chức năng chuyên biệt, có mối quan hệ mật thiết với nhau.

CH. Nêu mối quan hệ giữa tiêu hóa và dinh dưỡng.

Giải nhanh:

Thức ăn biến đổi cơ học và hóa học thành những chất dinh dưỡng đơn giản và được hấp thụ vào máu. Các chất không được tiêu hóa sẽ tạo thành phân và được thải ra ngoài.

III. MỘT SỐ BỆNH VỀ ĐƯỜNG TIÊU HOÁ

Thảo luận: Làm việc theo nhóm để thực hiện các yêu cầu sau:

CH. Quan sát Hình 32.2 trang 130, thảo luận về các giai đoạn hình thành lỗ sâu răng.

Giải nhanh:

• Giai đoạn l: Răng đổi màu ở một vài vùng trên mặt nhai.
• Giai đoạn 2: Những vùng đổi màu trên răng biến đổi thành màu sắc tối hơn. Xuất hiện lỗ sâu ở răng.
• Giai đoạn 3: Kích thước lỗ sâu tăng dần. Người bệnh cảm thấy khó chịu, đau, buốt khi ăn thức ăn nóng hoặc lạnh.
• Giai đoạn 4: Tuỷ răng đã bị viêm, người bệnh bị đau răng kéo dài. 

CH. Đề xuất một số biện pháp giúp phòng, chống sâu răng và các việc nên làm để hạn chế những ảnh hướng tới sức khoẻ khi đã bị sâu răng.

Giải nhanh:

• Biện pháp: Đánh răng đúng cách, lấy sạch mảng bám trên răng, hạn chế ăn đồ ngọt, khám răng định kỳ.
• Các việc nên làm: Hạn chế ăn đồ quá nóng/quá lạnh, vệ sinh răng miệng đúng cách, điều trị vùng răng bị sâu ngay khi phát hiện.

Thảo luận 

CH. Người bị bệnh viêm loét dạ dày - tá tràng nên và không nên sử dụng các loại thức ăn đồ uống nào? Em hãy kể tên và giải thích

Giải nhanh:

• Nên ăn: protein nạc; các loại cá béo; bánh mì và ngũ cốc, các loại rau lá xanh, rau màu đỏ tươi và cam, rau họ cải; trái cây tươi;...
• Hạn chế: rượu bia, caffein, thực phẩm giàu chất béo, thức ăn cay mặn,...

CH. Dựa vào thông tin trên em hãy nêu các biện pháp bảo vệ hệ tiêu hóa và cơ sở khoa học của các biện pháp đó.

Giải nhanh:

• Ăn chậm nhai kĩ, ăn đúng giờ, đúng bữa, hợp khẩu vị; tạo bầu không khí vui vẻ thoải mái khi ăn; sau khi ăn cần có thời gian nghỉ ngơi hợp lí: Giúp thuận lợi cho quá trình tiêu hóa cơ học và tiêu hóa hóa học được hiệu quả.
• Có chế độ dinh dưỡng hợp lí, xây dựng thói quen ăn uống lành mạnh: Đảm bảo đủ chất dinh dưỡng.
• Ăn uống hợp vệ sinh, thực hiện an toàn thực phẩm: Tránh các tác nhân gây hại cho các cơ quan tiêu hóa.
• Uống đủ nước; tập thể dục thể thao phù hợp: Giúp cho cơ thể và hệ tiêu hóa khỏe mạnh.