Video giảng Ngữ văn 8 cánh diều Bài 1 Đọc 3: Người mẹ vườn cau

Tóm lược nội dung

THỰC HÀNH ĐỌC HIỂU: NGƯỜI MẸ VƯỜN CAU

Chào mừng các em đến với bài học ngày hôm nay!

Thông qua video này, các em sẽ nắm được các kiến thức và kĩ năng như sau:

- HS nhận biết được các đặc điểm về đề tài, chủ đề, ngôi kể, cốt truyện và các chi tiết tiêu biểu của văn bản Người mẹ vườn cau

- HS vận dụng những hiểu biết về truyện ngắn trữ tình đã được học ở các tiết trước đẻ có thể thực hành đọc hiểu văn bản Người mẹ vườn cau

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Trước khi đi vào bài học, cô có một câu hỏi muốn tất cả chúng ta cùng nhau suy nghĩ và trả lời: Em có biết những tác phẩm nào viết về đề tài người mẹ không? Em hãy kể tên những tác phẩm em đã đọc viết về đề tài người mẹ.

Trong văn học, đề tài về mẹ luôn là nguồn cảm hứng bất tận với các nghệ sĩ bởi tình yêu thương, sự hi sinh của người mẹ là những đại dương sâu thẳm mà cuộc đời con người không thể đo đạc cũng không thể thấu hiểu hết. Ở đó, các nhà văn có thể bộc lộ, thể hiện tâm tư tình cảm của mình dành cho người mẹ yêu quý và nhà văn Nguyễn Ngọc Tư cũng không ngoại lệ, ông cũng đóng góp vào văn học ấy với tác phẩm Người mẹ vườn cau.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. TÌM HIỂU CHUNG

Nội dung 1. Tìm hiểu tác giả

Ở buổi học hôm trước, cô đã giao cho chúng ta nhiệm vụ đọc trước các thông tin liên quan đến văn bản. Dựa vào nội dung các em đã chuẩn bị, em hãy trả lời câu hỏi sau:

• Trình bày một số thông tin về tác giả Nguyễn Ngọc Tư.
• Tìm hiểu phong cách sáng tác của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư.
• Nêu một số tác phẩm tiêu biểu của tác giả trong sự nghiệp của mình?

Video trình bày nội dung:

- Tác giả Nguyễn Ngọc Tư quê ở xã Tân Duyệt, huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau.

- Phong cách sáng tác: gần gũi, bình dị nhất và dễ cảm, giọng văn đậm chất Nam Bộ, mềm mại nhưng vô cùng sâu cay về số phận và cuộc đời éo le chìm nổi.

- Tác phẩm nổi bật: Ngọn đèn không tắt, Nước chảy mây trôi, Giao thừa, Cánh đồng bất tận,…

Nội dung 2. Tác phẩm

Dựa vào văn bản kết hợp với phần chuẩn bị của em và cho biết:

• Văn bản “Người mẹ vườn cau” thuộc thể loại gì?

• Nêu hoàn cảnh sáng tác của văn bản “Người mẹ vườn cau”?

Video trình bày nội dung:

- Xuất xứ: trích “Xa xóm mũi”

- Với phong cách viết văn giản dị mà tình cảm, “Người mẹ vườn cau” đã trở thành một tác phẩm truyện ngắn nổi tiếng và đem lại nhiều cảm xúc trong lòng người đọc.

II. PHÂN TÍCH TÁC PHẨM

Nội dung 1. Đề tài, nhan đề, câu chủ đề và cốt truyện: Người mẹ vườn cau

Bây giờ, chúng ta cùng nhau đi khám phá nội dung văn bản và trả lời câu hỏi sau:

• Giải thích ý nghĩa nhan đề của văn bản “Người mẹ vườn cau”?

• Phân tích cốt truyện “Người mẹ vườn cau”?

• Truyện ngắn trên viết về đề tài gi?

• Theo em, chủ đề của truyện ngắn “Người mẹ vườn cau” là gì?

Video trình bày nội dung:

- Đề tài của truyện viết về người mẹ miền Nam trước và sau chiến tranh

- Nhan đề: Đặt theo đối tượng và địa danh mà nhân vật sống. Trong truyện, bố của nhân vật “tôi” có nhiều người mẹ, “tôi” có nhiều người bà. Người mẹ được kể trong câu chuyện là một trong những người mẹ ấy: người mẹ sống ở vườn cau.

- Câu chủ đề: có những người mẹ bình dị mà thật nhân hậu, lớn lao; tình mẹ là tình cảm thiêng liêng, có sức lay động và cảm hoá mạnh mẽ.

- Cốt truyện: có những tình huống khá đặc biệt, tựa như dòng suy nghĩ của những đứa trẻ, không thống nhất theo một trình tự nào. Cốt truyện của văn bản Người mẹ vườn cau được xây dựng gần gũi, dễ dàng truyền tải nội dung đến các độc giả về hình ảnh người bà thông qua các chi tiết miêu tả, cuộc đối thoại của các nhân vật trong văn bản. Qua đó, văn bản đã khắc họa được tâm tư, tình cảm của nhân vật “tôi” dành cho người ba của mình.

Nội dung 2. Ngôi kể và tác dụng của ngôi kể trong truyện

Hãy cho biết: Văn bản được kể theo ngôi thứ mấy? Ngôi kể ấy có tác dụng như thế nào?

Video trình bày nội dung:

- Ngôi kể: Ngôi thứ nhất - đứa bé, con của cán bộ vốn là đồng đội với con của người mẹ vườn cau.

- Tác dụng: thể hiện được câu chuyện một cách tự nhiên, trung thực; vừa nói được về sự giản dị, cao đẹp của người mẹ vườn cau luôn dành đầy tình yêu thương dành cho đồng đội của những nguời con đã khuất vừa thể hiện được sức mạnh cảm hoá của tình cảm ấy đối với người cha của đứa bé và nói được suy nghĩ, tình cảm của chính người kể.

Nội dung 3. Hình ảnh “người mẹ vườn cau”

Hình ảnh “người mẹ vườn cau” đã được tái hiện với những chi tiết tiêu biểu nào? Em ấn tượng với chi tiết nào nhất? Vì sao?

Video trình bày nội dung:

- Tái hiện qua các chi tiết:

+ Ba kể hồi trước, ba cùng hai chú ở trên bàn thờ là đồng chí của nhau, các chú ấy hiên ngang và anh dũng lắm, ba bảo bà nội là một bà mẹ anh hùng.

+ Nội bán ve chai

+ Nội gánh giỏ đi đầu làng cuối xóm. Nội đưa thư cho ba. Nội mang thức ăn, tin tức.

+ Giá mà các chú ấy còn sống, bây giờ nội đã có cháu, đâu phải sống một mình.

+ Tôi nghe gai gai người, nhớ cái dáng còm cõi, nụ cười phúc hậu, đôi mắt già nua nheo nheo.

=> Một người mẹ anh hùng giàu đức hy sinh và đáng thương.

..........

Nội dung video Bài 1 Thực hành đọc hiểu Người mẹ vườn cau còn nhiều phần rất hấp dẫn và thú vị. Hãy cùng đăng kí để tham gia học bài và củng cố kiến thức thông qua hoạt động luyện tập và vận dụng trong video.