Video giảng Hóa học 11 Kết nối bài 6: Một số hợp chất của Nitrogen với Oxygen

Tóm lược nội dung

BÀI 6: MỘT SỐ HỢP CHẤT CỦA NITROGEN VỚI OXYGEN

Chào mừng các em đến với bài học ngày hôm nay!

Thông qua video này, các em sẽ nắm được các kiến thức và kĩ năng như sau:

• Phân tích được nguồn gốc của các oxide của nitrogen trong không khí và nguyên nhân gây hiện tượng mưa acid
• Nêu được cấu tạo của HNO₃, tính acid, tính oxi hóa mạnh trong một số ứng dụng thực tiễn quan trọng của nitric acid
• Giải thích được nguyên nhân, hệ quả của hiện tượng phú dưỡng

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Các em có thể kể cho lớp nghe những điều thú vị mà các em tìm hiểu được về mưa axit không?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. CÁC OXIDE CỦA NITROGEN

Nội dung 1: Công thức, tên gọi

Bây giờ, cô có một vài câu hỏi dành cho cả lớp. Các em hãy suy nghĩ thật kỹ và đưa ra câu trả lời nhé.

• Kí hiệu chung các oxide của nitrogen là gì?
• Em hãy cho biết công thức và tên gọi của các hợp chát oxide của nitrogen có trong không khí.

Video trình bày nội dung: 

- Oxide của nitrogen được kí hiệu chung là NO_x 

- Hợp chất NO_x có trong không khí:

Nội dung 2: Nguồn gốc phát sinh NO_x trong không khí

Để hiểu sâu hơn về bài học hôm nay, cô muốn các em cùng nhau trả lời những câu hỏi sau đây: Em hãy trình bày nguyên nhân hình thành Nox trong không khí.

Video trình bày nội dung: 

Bảng 6.1. Nguyên nhân hình thành NO_x trong không khí

Nội dung 3: Mưa acid

Sau đây, cô có nhiệm vụ này muốn cả lớp chia nhóm và thảo luận trả lời câu hỏi: 

• Mưa acid là gì?
• Tác nhân chính gây mưa acid là gì?
• Mưa acid gây ra những hệ quả gì?
• Nêu một số giải pháp nhằm giảm thiểu nguy cơ gây mưa acid.

Video trình bày nội dung: 

- Mưa acid là hiện tượng khi nước mưa có pH nhỏ hơn 5,6

- Tác nhân chính gây mưa acid là SO₂ và NO_x:

         2SO₂ + O₂ + 2H₂O 2H₂SO₄ 

         4NO₂ + O₂ + 2H₂O 4HNO₃

- Mưa acid ảnh hưởng đến sinh vật, ăn mòn các công trình xây dựng, kiến trúc bằng đá và kim loại,...

- Một số giải pháp nhằm giảm thiểu nguy cơ gây mưa acid:

• Xử lí khí thải các nhà máy nhiệt điện, luyện kim, đốt nhiên liệu,... trước khi thải ra môi trường
• Tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo
• Kiểm soát chất lượng các phương tiện giao thông có động cơ.

II. NITRIC ACID

Nội dung 1: Cấu tạo 

Chia lớp thành từng nhóm nhỏ, mỗi nhóm sẽ phụ trách một câu hỏi trong hai câu sau:

• Vẽ công thức Lewis và công thức cấu tạo của nitric acid.
• Nêu đặc điểm cấu tạo của phân tử nitric acid.

Video trình bày nội dung: 

Hình 6.1. Công thức Lewis (a) và công thức cấu tạo (b) của nitric acid

Đặc điểm cấu tạo của phân tử nitric acid:

- Nguyên tử N có số oxi hóa +5, là số oxi hóa cao nhất của nitrogen

- Liên kết O – H phân cực mạnh về phía nguyên tử oxygen

- Liên kết N ⟶ O là liên kết cho – nhận 

- Phân tử nitric acid có liên kết O – H phân cực mạnh ⟹ có khả năng phân li trong nước thành các ion ⟹ dễ tan

- Liên kết O – H phân cực mạnh ⟹ dễ cho proton ⟹ tính acid mạnh

- Nguyên tử N có số oxi hóa + 5 là số oxi hóa cao nhất ⟹ có khả năng nhận electron ⟹ thể hiện tính oxi hóa. Phân tử HNO₃ có liên kết cho – nhận kém bền ⟹ khả năng hoạt động hóa học mạnh ⟹ tính oxi hóa mạnh

Nội dung 2: Tính chất vật lí

Các em có thể nhận xét về tính chất vật lí của nitric acid không?

Video trình bày nội dung: 

Nitric acid tinh khiết là chất lỏng, không màu, bốc khói trong không khí ẩm và tan vô hạn trong nước

Nội dung 3: Tính chất hóa học

Em hãy chia sẻ hiểu biết của mình về tính chất hoá học của nitric acid.

Video trình bày nội dung: 

Tính acid: Nitric acid có khả năng cho proton, thể hiện tính chất của một acid Br∅nsted – Lowry.

NH₃ + HNO₃ ⟶ NH₄NO₃

Tính oxi hóa: Nitric acid có khả năng nhận electron, thể hiện tính oxi hóa mạnh

Nội dung 4: Ứng dụng nổi bật của nitric acid đặc

Các em đã học về axit nitric đặc rồi phải không? Hóa chất này có vẻ khá nguy hiểm nhưng lại có rất nhiều ứng dụng quan trọng trong cuộc sống. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá những ứng dụng nổi bật của axit nitric đặc nhé!

Video trình bày nội dung: 

- Sản xuất thuốc nổ trinitrotoluene (TNT), nitroglycerin và thuốc súng không khói cellulose trinitrate. 

- Tạo nước cường toan – aqua regia:

Au + HNO₃ + 3HCl AuCl₃ + NO + 2H₂O

        HNO₃ H⁺ + NO3-

        NaOH + HNO₃ NaNO₃ + H₂O

        CaCO₃ + 2HNO₃ Ca(NO₃)₂ + CO₂ + H₂O

III. HIỆN TƯỢNG PHÚ DƯỠNG 

Trong mỗi nhóm, các em hãy phân công nhiệm vụ cho nhau để thảo luận trả lời câu hỏi: 

• Em hãy nêu nguyên nhân của hiện tượng phú dưỡng.
• Hiện tượng phú dưỡng gây ra những hệ quả gì?
• Nêu các biện pháp nhằm hạn chế hiện tượng phú dưỡng ở ao, hồ.
• Đề xuất cách cải tạo ao, hồ có hiện tượng phú dưỡng.

Video trình bày nội dung: 

- Nguyên nhân của hiện tượng phú dưỡng là do sự dư thừa dinh dưỡng đã cung cấp nguồn thức ăn dồi dào cho sinh vật phù du phát triển rất mạnh 

- Hệ quả:

 + Gây cản trở sự hấp thụ ánh sáng mặt trời vào nước, làm giảm sự quang hợp của thực vật thủy sinh

 + Rong, tảo phát triển mạnh gây thiếu nguồn oxygen trầm trọng cho các loài khác (đặc biệt là tôm, cá) 

+ Gây mất cân bằng sinh thái 

 + Xác rong, tảo phân hủy gây ô nhiễm môi trường nước, không khí và tạo chất bùn lắng xuống lòng ao, hồ. 

- Các biện pháp nhằm hạn chế hiện tượng phú dưỡng ở ao, hồ: đắp cao bờ, ngăn chặn các đường dẫn nước thải vào ao, chống chảy tràn khi mưa lũ, cho thức ăn chăn nuôi đủ nhu cầu của vật nuôi.

- Đề xuất cách cải tạo ao, hồ có hiện tượng phú dưỡng: nạo, vét bùn, xác thực vật và tảo có trong ao

……………………..

Nội dung video Bài 6 còn nhiều phần rất hấp dẫn và thú vị. Hãy cùng đăng kí để tham gia học bài và củng cố kiến thức thông qua hoạt động luyện tập và vận dụng trong video.