Slide bài giảng ngữ văn 8 kết nối bài 6: Mắt sói (Đa-ni-en Pen-nắc)

Tóm lược nội dung

VĂN BẢN. MẮT SÓI (ĐA-NI-EN PEN-NẮC)

CÂU HỎI GIỮA BÀI

CH1. Cảm nhận của cậu bé Phi Châu về mắt sói.

Trả lời rút gọn:

+ Con mắt càng lúc như càng to hơn, tròn hơn. 

+ Con ngươi màu đen. 

- Gia đình sói hiện ra:

+ Ngọn hắc hỏa.

CH2. Trong con mắt của sói, gia đình sói hiện ra như thế nào?

Trả lời rút gọn:

• Chúng làm thành thành một quầng màu hung đỏ

• Sắc cầu vồng, quanh con ngươi có sắc cầu vồng

• Màu lông của năm sói con hệt quầng hung đỏ của cầu vồng

• Bộ lông của con thứ sáu màu xanh lam, xanh như màu nước đóng băng dưới nền trời trong veo

• Con thứ 7 một con sói màu vàng trong như tia sáng. Mỗi khi nhìn vào là phải vào là phải nheo mắt. Mấy cậu sói anh gọi là Ánh Vàng

CH3. Chuyện gì sẽ xảy ra với Anh Vàng khi nó muốn nhìn thấy con người thật gần?

Trả lời rút gọn:

- Ánh Vàng ngửi thấy mùi khói bốc lên từ đám lửa họ đốt.

- Nghe thấy cả tiếng củi khô kêu lách tách

- Cô tới chỗ con người và bị nhốt trong lưới đang cắn vào chỗ trống.

CH4. Cảnh Sói Lam cứu Ánh Vàng

Trả lời rút gọn:

• Sói Lam tung người bay lên làn không khí bỏng rát trên đám lửa, trên những con người (mặt họ đỏ lừ vì khói lửa), bay trên cả bao lưới.

• Nó dùng răng cắn đứt phăng sơi dây và hét "Chạy đi, Ánh Vàng"

• Cả đám náo loạn, Sói Lam hất tung hai con chó vào lửa

• Sói Lam giục Ánh Vàng chạy đi nhưng cô muốn ở lại cùng anh không muốn bỏ anh lại một mình

• Sói Lam và Ánh Vàng tung người nhả một cú tuyệt hảo. Theo sau đó là những tiếng súng nổ và sói Ánh Vàng chạy thoát được còn sói Lam bị bắt lại.

CH5. Nhân vật Sói Lam có tính cách như thế nào?

Trả lời rút gọn:

Sói Lam là người gan dạ, dũng cảm và yêu thương em mình hết mực. Dù đối mặt với nguy hiểm, anh không sợ hãi mà luôn tìm cách giải cứu em mình. Ngay cả khi gặp khó khăn và bị tấn công, anh vẫn mừng khi em đã thoát khỏi nguy hiểm. Tình yêu thương chân thành của anh dành cho em được thể hiện rõ ràng.

CH6. Cảm nhận của Sói Lam về con mắt của cậu bé?

Trả lời rút gọn:

Sói Lam khi nhìn thấy đôi mắt của cậu bé nó cảm giác như một đường hầm bị sập dưới lòng đấy, một đường hầm giống một cái hang cáo mà Sói Lam từng chui vào, càng sâu càng mờ mịt. Chẳng mấy chốc thì tối om, không còn giọt nắng nào.

CH7. Tâm trạng của Phi Châu khi đi tìm lạc đà Hàng Xén.

Trả lời rút gọn:

Tâm trạng của Phi Châu khi đi tìm lạc đà Hàng Xén: Cô bé rất lo lắng và hỏi thắm những người qua đường về lạc đà Hàng Xén, sốt ruột nên cậu hỏi cả những con lạc đà khác về Hàng Xén.

CH8. Suy nghĩ của Phi Châu về các loài động vật.

Trả lời rút gọn:

Các loài động vật với Châu Phi không phải là kẻ thù nếu thi thoảng có sư tủ hay báo ăn thịt dê, cừu là vì chúng nó đói.

CH9. Lời nói và hành động của Phi Châu với Báo.

Trả lời rút gọn:

Lời nói và hành động của Phi Châu với Báo:

• Báo này, đừng có bò như rắn thế, tôi nghe thấy tiếng anh rồi đấy

• Tôi từ Châu Phi Vàng tới. Ở đó không gian lặng như tờ, không hề có tiếng động làm cho tai rất thính....

• Anh là một tay săn tuyệt vời, Báo ạ. Anh chạy nhanh hơn bất kể loài thú nào, lại còn nhìn được xa hơn. Đây cũng là ưu điểm của người chăn cừu.

• Im lặng có tiếng một con voi rít từ rất xa và tiếp theo là tiếng nổ súng.

• Báo ơi, anh chăn cừu với tôi nhé.

• Báo này anh cần có một người bạn và tôi cũng thế.

CÂU HỎI CUỐI BÀI

CH1. Tác phẩm Mắt sói có cốt truyện đa tuyến và kiểu truyện lồng truyện, tức là một chuyện hoặc nhiều câu chuyện được kể lại trong một câu chuyện khác. Hãy đọc kỹ phần tóm tắt tác phẩm và chỉ ra cốt truyện đa tuyến đó.

Trả lời rút gọn:

Nét đặc sắc nổi bật của Mắt sói là cách kể chuyện đầy sáng tạo của Pennac: ý tưởng mới lạ, cốt truyện lồng ghép, sự di chuyển điểm nhìn, văn phong trong sáng. Bên cạnh đó, có thể nói Mắt sói là câu chuyện của những đối cực, vừa hài hước, ngộ nghĩnh, nhẹ nhàng vừa sâu sắc, đau đớn, mất mát. Có lẽ vì vậy mà nhiều người tin rằng đây sẽ là cuốn sách có thể ru trẻ ngủ nhưng cũng khiến người lớn phải ngỡ ngàng vì chiều sâu triết lý…

Cốt truyện đa tuyến có điểm nhìn hiện tại - quá khứ và tương lai của cậu bé ở trong đó.

CH2. Cậu bé Phi Châu nhìn vào mắt sói và nhận ra những điều gì? Trong mắt sói, câu chuyện nào đã hiện lên?

Trả lời rút gọn:

- Cậu bé Phi Châu nhìn vào mắt sói và nhận ra những điều:

• Con ngươi màu đen chính là một con sói cái đang nằm cuộn tròn giống bầy con nhỏ của mình.

• Nhìn thấy nỗi buồn của sói Lam.

• Nhìn vào trong con mắt hiện lên một mái ấm gia đình từng hạnh phúc của sói Lam.

• Tình yêu thương sự gan dạ của sói Lam đã xả thân cứu người em của mình.

- Trong mắt sói, câu chuyện nào đã hiện lên là câu chuyện cứu sói Ánh Vàng.

CH3. Theo dõi phần 2 thuộc chương 2 và cho biết sói Lam đã cứu Ánh Vàng như thế nào. Qua hành động đó, em hãy nhận xét tính cách nhân vật sói Lam?

Trả lời rút gọn:

- Sói Lam cứu sói Ánh Vàng:

+ Sói Lam tung người bay lên làn không khí bỏng rát trên đám lửa, trên những con người (mặt họ đỏ lừ vì khói lửa), bay trên cả bao lưới.

+ Nó dùng răng cắn đứt phăng sơi dây và hét "Chạy đi, Ánh Vàng"

+ Cả đám náo loạn, Sói Lam hất tung hai con chó vào lửa

+ Sói Lam giục Ánh Vàng chạy đi nhưng cô muốn ở lại cùng anh không muốn bỏ anh lại một mình

+ Sói Lam và Ánh Vàng tung người nhả một cú tuyệt hảo. Theo sau đó là những tiếng súng nổ và sói Ánh Vàng chạy thoát được còn sói Lam bị bắt lại.

=> Tính cách nhân vật sói Lam:

Sói Lam là người gan dạ, dũng cảm và yêu thương em mình hết mực. Dù đối mặt với nguy hiểm, anh không sợ hãi mà luôn tìm cách giải cứu em mình. Ngay cả khi gặp khó khăn và bị tấn công, anh vẫn mừng khi em đã thoát khỏi nguy hiểm. Tình yêu thương chân thành của anh dành cho em được thể hiện rõ ràng.

CH4. Sói Lam nhìn vào mắt Phi Châu và nhận ra điều gì? Trong mắt cậu bé, kí ức nào đã hiện lên?

Trả lời rút gọn:

Sói Lam khi nhìn thấy đôi mắt của cậu bé nó cảm giác như một đường hầm bị sập dưới lòng đấy, một đường hầm giống một cái hang cáo mà Sói Lma từng chui vào, càng sâu càng mờ mịt. Chẳng mấy chốc thì tối om, không còn giọt nắng nào.

Kỉ niệm hiện lên là vào một đêm hãi hùng do chiến tranh ở châu Phi cậu bé Phi mồ côi được người phụ nữ tốt bụng đưa tiền cho Lão Toa buôn lái đưa đi thật xa. Cậu bé và lạc đà một bướu tên là Hàng Xén đã trở thành đôi bạn thân thiết. Rất nhiều lần, lão Toa lái buôn đã cố tìm cách bỏ rơi cậu bé. Nhưng lạc đà kiên quyết không đi nếu không có cậu bé. Một buổi lão Toa đã bán lạc đà Hàng Xén trong thành phố và bán cậu bé Phi châu cho vua Dê.

CH5. Nêu cảm nhận của em về nhân vật Phi Châu. Chỉ ra những chi tiết giúp em cảm nhận đó. 

Trả lời rút gọn:

Đa-ni-en Pen-nắc sinh năm 1944, là nhà văn lớn người Pháp. Thời thơ ấu ông đã theo gia đình sống ở Châu Âu, châu Á, châu Phi. Trải nghiệm phong phú từ cuộc sống luôn chuyển dịch ấy đã trở thành chất liệu quan trọng trong sáng tác của ông sau này. Ông thành công với nhiều thể loại: tiểu luận, tự truyện, tiểu thuyết, truyện tranh, kịch bản Phim,… Một số tác phẩm nổi tiếng của ông đã được dịch sang tiếng Việt: Cún bụi đời (1982), Mắt sói (1984),… Trong đó tác phẩm Mắt sói là một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông và đã được dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới. 

Mắt sói là tiểu thuyết gồm bốn chương. Chương 1 kể về cuộc gặp gỡ kì lạ giữa cậu bé tên là Phi Châu và Sói Lam ở vườn bách thú. Chương 2 là mạch truyện về nhân vật Sói Lam. Chương 3 chuyển sang mạch truyện về nhân vật Phi Châu. Chương 4 kể về việc gia đình Phi Châu chuyển đến thành phố và cha Bia được làm việc trong sở thú. Đoạn trích dưới đây nằm ở chương 2 và chương 3 của tác phẩm Mắt sói. 

Mở đầu chương 2 của "Mắt Sói" bắt đầu bằng hình ảnh đôi mắt đặc biệt của cậu bé Phi Châu: một con mắt vàng, tròn xoe, với một con ngươi màu đen ở giữa. Đôi mắt lấp lánh này như đang nhìn vào một ngọn đèn trong đêm, khiến mọi thứ khác biến mất và chỉ còn lại mắt sói. Tác giả sử dụng từ ngữ để tả cảm giác của cậu bé khi tất cả sự chú ý đều hướng về đôi mắt ấy, mà càng lúc càng trở nên to và tròn hơn. Một cảm giác buồn bã hiện lên trong đôi mắt đó, được so sánh như tuần trăng úa trên bầu trời trống trải. Trái ngược với hình ảnh vầng trăng sáng, đôi mắt này chứa đựng một nỗi buồn không lời. Đặc biệt, con ngươi màu đen trong đôi mắt đó phản ánh một tia sáng khủng khiếp, gợi lên hình ảnh ngọn hắc hỏa sáng bừng, lấp lánh hơn cả lửa bình thường.

Sói mẹ chẳng thèm để ý tới cậu bé mà lướt nhìn những đứa con của mình. Cậu bé có rất nhiều sự liên tưởng đối với con ngươi của con sói nào là ngọc hắc hỏa, sắc cầu vồng... cậu còn nghĩ đến màu lông của năm con sói con hệt quầng hung đỏ. Mỗi con lại mang cho mình một màu sắc riêng, con thì xanh con thì vàng và nổi bật lên là hai con Sói Lam và Ánh Vàng.
Ánh Vàng mong muốn khám phá điều mới mẻ và lạ lẫm hơn, đặc biệt là muốn nhìn thấy con người. Ước muốn này thúc đẩy cô quyết định đi để trải nghiệm trực tiếp và sau đó chia sẻ với mọi người. Khi Sói Lam tỉnh giấc, Ánh Vàng đã đi một giờ trước, cảm thấy không may liền tìm đến để cứu Sói em. Ánh Vàng đang bị nhốt trong lưới, cố gắng thoát khỏi. Sói Lam tung bay trên lửa và lưới, dùng răng cắn đứt sợi dây để cứu em gái. Anh ra sức bảo vệ và yêu thương em, dũng cảm và gan dạ. Ánh Vàng đã thoát khỏi, nhưng Sói Lam lại bị một gã to như gấu tấn công, đầy đau đớn. Sói Lam là biểu tượng của sự dũng cảm, gan dạ, và tình yêu thương và bảo vệ em gái hết mình

Chương này của tác phẩm tập trung vào "Mắt Người". Sói Lam bắt đầu đặt ra hàng loạt câu hỏi về cậu bé Phi Châu. Cậu bé, từ một vùng khác đến, thường bị trêu chọc và bắt nạt vì cái tên đặc biệt của mình. Đôi mắt của cậu bé có những biểu hiện khó nói, như một đường hầm sâu bên dưới lòng đất. Cậu kể cho Sói Lam nghe về cuộc sống của mình, coi anh là người bạn đáng tin cậy để chia sẻ.

Cuối đoạn, một hình ảnh của con lạc đà tên Hàng Xén xuất hiện. Cậu bé rất yêu quý con lạc đà này, nhưng khi cậu tìm kiếm, không thấy dấu vết. Sự lo lắng của cậu khiến cho Vua Dê phát cáu, nhắc nhở cậu rằng công việc của cậu là chăn cừu và dê, không phải đi tìm lạc đà. Phi Châu hy vọng tìm lại Hàng Xén nhưng có vẻ như điều đó là không thể

Phi Châu đã chăm sóc đàn cừu cho Vua Dê trong hai năm, điều này khiến mọi người khá ngạc nhiên vì sự kiên nhẫn và thành thạo của cậu bé trong công việc này. Cậu là một người chăn cừu xuất sắc, biết cách quản lý đàn cừu và đối mặt với nguy hiểm từ sư tử và báo. Cậu đã tỏ ra rất thông minh và đưa ra những ý tưởng mới mẻ cho Vua Dê. Phi Châu là một đứa trẻ ngoan ngoãn, tốt bụng, yêu động vật và hiểu chúng. Cuộc trò chuyện đặc biệt giữa cậu và Báo khiến cho Báo rất hứng thú và lắng nghe cậu. Hai người đã trở thành bạn thân thiết, cùng chăm sóc đàn cừu và không thể tách rời.

Mắt sói là một tác phẩm hay, để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc. Tác giả đã miêu tả rất chi tiết hai hình ảnh đó là mắt người và mắt sói, đi sâu vào từng chi tiết của hai hình ảnh này. Qua tác phẩm cũng cho chúng ta cảm nhận được tình anh em của Sói Lam và Ánh Vàng, tình bạn thân thiết của Phi Châu và Báo, tình cảm thân thiết và không thể tách rời.

CH6. Nhận xét về nghệ thuật kể chuyện trong tác phẩm

Trả lời rút gọn:

Nét đặc sắc nổi bật của Mắt sói là cách kể chuyện đầy sáng tạo của Pennac: ý tưởng mới lạ, cốt truyện lồng ghép, sự di chuyển điểm nhìn, văn phong trong sáng. Bên cạnh đó, có thể nói Mắt sói là câu chuyện của những đối cực, vừa hài hước, ngộ nghĩnh, nhẹ nhàng vừa sâu sắc, đau đớn, mất mát. Có lẽ vì vậy mà nhiều người tin rằng đây sẽ là cuốn sách có thể ru trẻ ngủ nhưng cũng khiến người lớn phải ngỡ ngàng vì chiều sâu triết lý.

Cốt truyện đa tuyến có điểm nhìn hiện tại - quá khứ và tương lai của cậu bé ở trong đó.

CH7. Theo em, qua câu chuyện của Sói Lam và cậu bé Phi Châu, tác giả muốn ca ngợi hay phê phán điều gì? Câu chuyện đã tác động đến suy nghĩ và tình cảm của em như thế nào?

Trả lời rút gọn:

"Mắt Sói" là một câu chuyện sâu sắc và ấn tượng với trẻ em, nó lấy cảm hứng từ cuộc sống và mang đến một loạt những nhân vật đa dạng từ thế giới động vật đến con người. Tác phẩm tôn vinh tình yêu thương gia đình và lòng dũng cảm của con người. Mỗi nhân vật trong câu chuyện đều biểu hiện sự yêu thương và sự hoà hợp với thế giới xung quanh, và họ luôn cần một người bạn để chia sẻ và yêu thương. 

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC 

Viết đoạn văn khoảng (7- 9 câu) kể lại sự kiện "Phi Châu và Báo đã trở thành đôi bạn thân thiết.

Tham khảo:

Báo nghe thấy tiếng gọi của Phi Châu khi đang rình mồi và hai bạn đã trò chuyện với nhau về nhiều vấn đề khác nhau. Phi Châu khen ngợi tài năng và năng khiếu của Báo và họ cùng chia sẻ những câu chuyện từ quá khứ đến hiện tại. Khả năng nghe tốt của Báo có thể bắt nguồn từ việc trước đây sống ở châu Phi, nơi có yên bình và không gian yên tĩnh, giúp tai của Báo trở nên nhạy bén hơn. Phi Châu đề xuất trở thành bạn của Báo vì cả hai đều không muốn cô đơn và mong muốn có người bạn để chia sẻ cuộc sống này.