Slide bài giảng ngữ văn 8 kết nối bài 3: Thực hành tiếng Việt (trang 68)

Tóm lược nội dung

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT. ĐOẠN VĂN SONG SONG VÀ ĐOẠN VĂN PHỐI HỢP

CH1. Xác định kiểu đoạn văn của những trường hợp sau. Phân tích tác dụng của từng cách thức tổ chức đoạn văn. 

a. Nay ta chọn bình pháp các nhà hợp làm một quyển gọi là "Binh thư yếu lược". Nếu các ngươi biết chuyện tập sách này, thoe lời dạy baoe của ta, thì mới phải đạo thần chủ; nhược bằng khinh bỏ sách này, trái lời dạy bảo của ta, tức là kẻ nghịch thù. 

(Trần Quốc Tuấn, Hịch tướng sĩ). 

b. Đồng bào ta ngày nay cũng rất xứng đáng với tổ tiên ta ngày trước. Từ các cụ già tóc bạc đến các cháu nhi đồng trẻ thơ, từ những kiều bào ở nước ngoài đến những đồng bào ở vùng tạm bị chiếm, từ nhân dân miền ngược đến miễn xuôi, ai cũng một lòng nồng nàn yêu nước, ghét giặc. Từ những chiến sĩ ngoài mặt trận chịu đói mấy ngày để bám sát lấy giặc đặng tiêu diệt giặc, đến những công chức ở hậu phương nhịn ăn để ủng hộ bộ đội, từ những phụ nữ khuyên chồng con đi tòng quân mà mình thì xung phong giúp việc vận tải, cho đến các bà mẹ chiến sĩ săn sóc yêu thương bộ đội như con đẻ của mình. Tử những nam nữ công nhân và nông dân thi đua tăng gia sản xuất, không quân khó nhọc để giúp một phần vào kháng chiến, cho đến những đồng bào điền chủ quyên đất ruộng cho Chính phủ.... Những cử chỉ cao quý đó, tuy khác nhau nơi việc làm, nhưng đều giống nhau nơi lòng nồng nàn yêu nước.

(Hồ Chi Minh, Tinh thần yêu nước của nhân dân ta).

Trả lời rút gọn: 

a. Đoạn văn song song, tất cả các câu cùng thể hiện chủ đề chung là làm theo “Binh thư yếu lược” => trình bày thông tin khách quan, để cho người đọc tự rút ra kết luận.

b. Đoạn văn phối hợp có câu đầu nêu lên chủ đề là đồng bào ta ngày nay cũng xứng đáng với tổ tiên ta ngày trước. Các câu tiếp theo đưa ra dẫn chứng và biểu hiện cụ thể. Câu cuối đoạn khái quát lại lòng nồng nàn yêu nước của dân tộc Việt Nam. => khẳng định lòng nồng nàn yêu nước của dân ta.

CH2. Đoạn văn sau được tổ chức theo kiểu nào? Chủ đề của đoạn văn là gì? Dựa vào đâu em nhận biết được điều đó? 

Không gian yên tĩnh bỗng bừng lên những âm thanh của dàn hoà tấu. bởi bốn nhạc khúc lưu thuỷ, kim tiền, xuân phong, long hổ du đương trầm bổng, réo rắt mở đầu đêm ca Huế. Nhạc công dùng các ngón đàn trau chuốt như ngón nhấn, mổ, vỗ, vả, ngón bấm, day, chóp, búng, ngón phi, ngón rãi. Tiếng đàn lúc khoan lúc nhật làm nên tiết tấu xao động tận đáy hồn người.

(Hà Ánh Minh, Ca Huế trên sông Hương).

Trả lời rút gọn: 

Đoạn văn được tổ chức theo kiểu đoạn văn song song. Chủ đề đoạn văn là hình thức biểu diễn ca Huế. Dựa vào những câu văn có các dẫn chứng: nhạc công, khúc nhạc, tiếng đàn.

CH3. Hãy viết một đoạn văn song song và một đoạn văn phối hợp (mỗi đoạn khoảng 7 - 9 câu) theo chủ đề tự chọn.

Trả lời rút gọn: 
Nón lá thường có hình chóp nhọn, làm bằng lá cọ phơi khô và được phết sơn bóng. Đây là chiếc nón phổ biến dùng để che nắng, mưa và trở thành biểu tượng của người Việt Nam. Nón lá có loại hình tròn gọi là nón quai thao, được sử dụng trong các lễ hội truyền thống. Nón ngựa là loại nón đặc trưng của tỉnh Bình Định, được làm từ lá dứa và thường được đội khi cưỡi ngựa.

- Đoạn văn phối hợp:

Lòng biết ơn là nền tảng của đạo lý xã hội. Phong trào đền ơn đáp nghĩa đang lan rộng trên toàn quốc, tập trung vào việc quan tâm và chăm sóc thương binh, liệt sĩ, những bà mẹ anh hùng và gia đình có công với cách mạng. Đảng và Nhà nước, cùng với toàn dân, chăm sóc các đối tượng chính sách bằng việc hỗ trợ nghề nghiệp và nhà ở, cùng với việc tôn vinh họ qua các hoạt động như tìm kiếm hài cốt đồng đội và duy trì nghĩa trang liệt sĩ. Tất cả những biểu hiện này là minh chứng rõ ràng cho đạo lý uống nước nhớ nguồn, là nền tảng vững chắc cho xây dựng một xã hội tốt đẹp.

- Đoạn văn song song:

Trong "Nhật ký trong tù" của Hồ Chí Minh, các bài viết phác họa đơn giản nhưng chân thực, khiến người đọc cảm nhận như đang ngắm nhìn một bức tranh cổ điển. Có những đoạn mô tả sinh động như tấm thảm thêu nền gấm chỉ vàng, trong khi những bài khác đem đến cảm giác như đang ngắm nhìn những bức tranh sơn mài thâm trầm, sâu sắc.