Slide bài giảng Âm nhạc 8 chân trời Bài 18: Thường thức âm nhạc: Dân ca Quan họ Bắc Ninh; Nghe nhạc: Nghe bài Trên rừng ba mươi sáu thứ chim

Tóm lược nội dung

BÀI 18:

- THƯỜNG THỨC ÂM NHẠC: DÂN CA QUAN HỌ BẮC NINH

- NGHE NHẠC: TRÊN RỪNG BA MƯƠI SÁU THỨ CHIM

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV tổ chức cho HS tham gia trò chơi Thi hiểu biết về Dân ca Quan họ Bắc Ninh bằng cách chiếu các câu hỏi trắc nghiệm lên bảng và yêu cầu HS giơ tay trả lời:

1. Những người hát dân ca Quan họ được gọi là gì?

A. Các ca nương

B. Liền anh và liền chị

C. Ca sĩ

D. Người hát đối đáp

2. Bài hát nào sau đây không thuộc thể loại dân ca Quan họ Bắc Ninh?

A. Cây trúc xinh

B. Bèo dạt mây trôi

C. Người ơi người ở đừng về

D. Lí cây bông

3. Trang phục được các liền chị sử dụng khi biểu diễn dân ca Quan họ Bắc Ninh là gì?

A. Áo dài

B. Áo bà ba

C. Áo mớ ba, mớ bảy, nón quai thao

D. Áo dài Nhật Bình

4. Bài hát Lí cây đa có tiết tấu giai điệu như thế nào?

A. Vừa phải

B. Chậm rãi

C. Hơi nhanh

D. Nhanh

5. Dân ca Quan họ Bắc Ninh có phải là di sản văn hóa của nước ta?

A. Quan họ là một thể loại dân ca

B. Quan họ là một loại hình dân ca

C. Quan họ được hát theo lối đối đáp

D. Quan họ được hát theo lối hát tập thể

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Thường thức âm nhạc: Dân ca quan họ Bắc Ninh

Hoạt động: Tìm hiểu Dân ca Quan họ Bắc Ninh

- GV hướng dẫn HS nêu một số nét khái quát về vị trí vai trò của Dân ca Quan họ Bắc Ninh trong nền âm nhạc truyền thống Việt Nam.

- GV trình chiếu video Hội Lim quan họ được biểu diễn trên thuyền cho HS xem:

https://www.youtube.com/watch?v=B3UQmrkJW38 (0:45 – 2:30).

- GV yêu cầu HS đọc nội dung SHS và nêu những nét chính của Dân ca Quan họ Bắc Ninh.

Nội dung ghi nhớ:

- Quan họ là thể loại dân ca nổi tiếng của vùng châu thổ sông Hồng.

- Hát quan họ được tổ chức quanh năm, thường vào mùa xuân với nhiều hình thức khác nhau, đối đáp giữa hai bên nam nữ.

- Giai điệu: nhiều luyến láy, rất tinh tế, thiên về tính chất trữ tình; số lượng, nội dung bài bản phong phú.

- Một số bài tiêu biểu: Cây trúc xinh, Lí cây đa, Ngồi tựa mạn thuyền,...

- Được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

2. Nghe nhạc: Trên rừng ba mươi sáu thứ chim

Hoạt động: Nghe bài hát Trên rừng ba mươi sáu thứ chim

- GV hướng dẫn HS nghe bài hát Trên rừng ba mươi sáu thứ chim:

https://www.youtube.com/watch?v=Uw_AyV0sXqo&t=131s (0:18 – 2:10)

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Em hãy nhận xét tính chất âm nhạc của bài hát Trên rừng ba mươi sáu thứ chim.

Nội dung ghi nhớ:

- Trên rừng ba mươi sáu thứ chim là bài Dân ca Quan họ Bắc Ninh rất phổ biến, ca ngợi thiên nhiên và tình yêu lao động, thường được dùng để hát trong lúc giao lưu giữa các nhóm quan họ.

- Lời ca giàu hình ảnh, âm nhạc tươi sáng, mượt mà, tràn ngập niềm lạc quan yêu đời. 

- Cách hát vang, rền, nền, nảy đặc trưng của quan họ đã tôn thêm vẻ đẹp đặc sắc của âm nhạc và lời ca trong bài hát.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

- GV yêu cầu HS nêu nhận xét tình chất âm nhạc và cách hát đặc trưng trong bài hát Trên rừng ba mươi sáu thứ chim.

- GV cho HS nghe lần 2 và gõ đệm một cách nhẹ nhàng theo tiết tấu sau:

- GV lưu ý: HS thể hiện sự duyên dáng, tinh tế; không gõ quá to, thô mà có mạnh nhẹ theo nhịp 2/4.

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG 

Nhiệm vụ 1: Tổng kết giá trị của Dân ca Quan họ Bắc Ninh

- GV yêu cầu HS tham gia trò chơi tổng kết kiến thức về các ý quan trọng nhất trong bài.

- GV nêu nhiệm vụ: Các em hãy điền vào dấu ....

+ Dân ca Quan họ chủ yếu của vùng ...

+ Quan họ thường được hát vào mùa ...

+ Đặc trưng trong cách hát quan họ là ...

+ Tính chất âm nhạc của Dân ca Quan họ Bắc Ninh thường ...

+ Dân ca Quan họ Bắc Ninh được UNESCO ghi danh Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại năm ...

Nhiệm vụ 2: Rút ra bài học giáo dục

- GV thuyết trình về vai trò ý nghĩa của Dân ca Quan họ Bắc Ninh đối với nền văn hoá âm nhạc dân gian Việt Nam. 

- GV đặt câu hỏi  HS nêu được bài học giáo dục về trận trọng giá trị của Di sản văn hoá phi vật thể nói chung, Dân ca Quan họ Bắc Ninh nói riêng và sự trân trọng; nếu được sẽ hành động thế nào để gìn giữ và phát triển di sản văn hoá truyền thống.

- GV giao nhiệm vụ cho HS về nhà sưu tầm một bài hoặc một số bài dân ca quan họ để giới thiệu cùng bạn.

......................................................…