HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

*Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chia lớp thành 2 nhóm lớn, đặt câu hỏi và cùng HS nhắc lại kiến thức phần lí thuyết:

+ Nhóm 1: Viết công thức phép cộng số tự nhiên. Trình bày các tính chất của phép cộng số tự nhiên.

+ Nhóm 2: Viết công thức phép trừ số tự nhiên, nêu điều kiện để thực hiện được phép trừ.

* Thực hiện nhiệm vụ:

- HS tiếp nhận nhiệm vụ, ghi nhớ lại kiến thức, trả lời câu hỏi.

* Báo cáo kết quả: đại diện một số HS đứng tại chỗ trình bày kết quả.

* Nhận xét đánh giá: GV đưa ra nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

1. Phép cộng số tự nhiên

a. Cộng hai số tự nhiên

+ Phép cộng hai số tự nhiên a và b cho ta một số tự nhiên gọi là tổng của chúng.

b. Tính chất của phép cộng

Phép cộng số tự nhiên có các tính chất:

Giao hoán: a + b = b + a

Kết hợp: (a + b) + c = a + (b + c)

Cộng với 0: a + 0 = 0 + a = a

2. Phép trừ số tự nhiên

+ Với hai số tự nhiên a, b đã cho, nếu có số tự  nhiên c sao  cho a = b + c thì ta có phép trừ a – b = c.

* Chú ý: Trong tập hợp  số tự nhiên, phép trừ a – b chỉ thực hiên được nếu a b.

Dạng 1: Thực hiện phép tính, tính giá trị biểu thức

* Phương pháp giải:

- Phép cộng: a + b = c

- Tính chất của phép cộng:

Ø Giao hoán: a + b = b + a

Ø Kết hợp: (a + b) + c = a + (b + c)

- Phép trừ : a - b = c (với a ≥ b)

- Thực hiện các phép cộng và phép trừ từ trái qua phải.

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 1

Bài 1.  Tính:

a) 58 147 + 26 972

b) 895 241 - 396 435

Bài 2. Thay “?” bằng số thích hợp:

5 982 + ? = 9 875 + 5 982

Bài 3. Tính:

a) 852 - 195

b) 258 - 147 + 54

Bài 4. Tính:

a) 478 + 541 - 892

b) 473 - 65 + 145 - 219

Bài 5.

a) Tính tổng của số tự nhiên lớn nhất có bốn chữ số khác nhau và số tự nhiên nhỏ nhất có ba chữ số khác nhau.

b) Tính hiệu của số lớn nhất và số nhỏ nhất có bốn chữ số là 3; 9; 0; 6

Bài 1.

a) 58 147 + 26 972 = 85 119

b) 895 241 - 396 435 = 498 806

Bài 2.

? = 9 875

Bài 3.

a) 852 - 195 = 657

b) 258 - 147 + 54 = 111 + 54 = 165

Bài 4.

a) 478 + 541 - 892 = 1 019 - 892 = 127

b) 473 - 65 + 145 - 219 = 408 + 145 - 219 = 553 - 219 = 334

Bài 5.

a) Số tự nhiên lớn nhất có bốn chữ số khác nhau là: 9876

Số tự nhiên nhỏ nhất có ba chữ số khác nhau là: 123

Tổng: 9876 + 123 = 9999

b) Số lớn nhất là: 9 630

Số nhỏ nhất là: 3069

Hiệu: 9 630 - 3 069 = 6 561

Dạng 2:  Tính nhanh, tính một cách hợp lí

Phương pháp giải:

- Vận dụng các tính chất giao hoán, kết hợp của phép cộng để tạo thành tổng tròn chục, tròn trăm.

- Hiệu của hai số không đổi nếu ta thêm vào một số bị trừ và số trừ cùng một số đơn vị.

- Tính tổng theo quy luật:

+ Để đếm được số hạng một dãy số mà 2 số hạng liên tiếp đều nhau 1 số đơn vị (tức là dãy số có quy luật cách đều) ta dùng công thức:

Số các số hạng = [( số hạng cuối – số hạng đầu) : (khoảng cách)] +1

+ Để tính tổng các số hạng của một dãy mà hai số hạng liên tiếp cách đều nhau 1 số đơn vị ta dùng công thức:

Tổng = (số hạng cuối + số hạng đầu) . (số các số hạng) : 2

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 2

Bài 1. Tính một cách hợp lí

a) 3 + 7 + 11 +15 +19 + 23 + 27

b) 19 - 16 + 13 - 10 + 7 - 4

Bài 2. Tính nhẩm

a) 27 + 28

b) 65 - 28

c) 2 455 - 1 996

d) 197 + 2 135

Bài 3. Tính tổng một cách hợp lí

a) 42 + 44 + 46 + 48 + 50

b) 135 + 360 + 65 +40

c) 1 021 + 1 022 + 1 023 + 1 024 + 1 025 + 1 026 + 1 027 + 1 028 + 1 029

Bài 4. Tính nhẩm bằng cách thêm vào số hạng này và bớt ở số hạng kia cùng một số hạng kia cùng một số:

a) 97 + 35

b) 298 + 996

Bài 5. Tính nhẩm bằng cách thêm (hoặc bớt) số bị trừ và số trừ cùng một số:

a) 876 - 42

b) 1 997 - 534

Bài 6. Tính một cách hợp lí

a) S = 13 + 15 + 17 + … + 2 001

b) P = 25 + 30 + 35 + 40 +…+ 100

c) M = 99 - 97 + 95 - 93 + 91 - 89 +…+ 7 - 5 + 3 - 1

Bài 1.

a) 3 + 7 + 11 +15 +19 + 23 + 27 = (3 + 27) + (7 + 23) + (11 + 19) + 15 = 30 + 30 + 30 + 15 = 105

b) 19 - 16 + 13 - 10 + 7 - 4 = (19 - 16) + (13 - 10) + (7 - 4) = 3 + 3 + 3 = 9

Bài 2.

a) 27 + 28 = (25 + 2) + 28 = 25 + (2 + 28) = 25 + 30 = 55

b) 65 - 28 = (65 + 2) - (28 + 2) = 67 - 30 = 47

c) 2 455 - 1 996 = (2 455 + 4) - (1 996 + 4) = 2 459  - 2 000 = 459

d) 197 + 2 135 = (197 + 3) + (2 135 - 3) = 200 + 2 132 = 2 332

Bài 3.

a) 42 + 44 + 46 + 48 + 50 = (42 + 48) + (44 + 46) + 50 = 90 + 90 + 50 = 230

b) 135 + 360 + 65 + 40 = (135 + 65) + (360 + 40) = 200 + 400 = 600

c) 1 021 + 1 022 + 1 023 + 1 024 + 1 025 + 1 026 + 1 027 + 1 028 + 1 029

= (1 021 + 1 029) + (1 022 + 1 028) + (1 023 + 1 027) + (1 024 + 1 026) + 1 025

= 2 050 + 2 050 + 2 050 + 2050 + 1 025 = 8 200 + 1 025 = 9 225

Bài 4.

a) 97 + 35 = (97 + 3) + (35 - 3) = 100 + 32 = 132

b) 298 + 996 = (298 - 4) + (996 + 4) = 294 + 1 000 = 1 294

Bài 5.

a) 876 - 42 = (876 - 2) - (42 - 2) = 874 - 40 = 834

b) 1 997 - 534 = (1 997 + 3) - (534 + 3) = 2 000 - 537 = 1 463

Bài 6.

a) S = 13 + 15 + 17 + … + 2 001

Mỗi số hạng liền sau hơn số hạng trước nó 2 đơn vị nên số các số hạng của S là: (2 001 - 13) : 2 + 1 = 995

Nên S = (2 001 + 13). 995 : 2 = 1 001 965

b) P = 25 + 30 + 35 + 40 +…+ 100

Số các số hạng của P là: (100 - 25) : 5 +1 = 16

Nên P = (100 + 25). 16 : 2 = 1 000

c) M = 99 - 97 + 95 - 93 + 91 - 89 +…+ 7 - 5 + 3 - 1

= (99 - 97) + (95 - 93) + (91 - 89) + …+ (7 - 5) + (3 - 1)

= 2 + 2 + 2 +…+ 2 + 2

Số các số hạng của M là: (99 -1) : 2 + 1 = 50 nên sẽ có 25 cặp hiệu, giá trị mỗi cặp hiệu là 2

Vậy M = 2.25 = 50

Dạng 3: Tìm thành phần chưa biết (Tìm x)

Phương pháp giải:

- Coi trong ngoặc là một số hạng, số bị trừ hay số trừ cần tìm, khi đó sử dụng quan hệ phép cộng, phép trừ để đưa về dạng quen thuộc.

- Sau đó vận dụng quy tắc:

+ Muốn tìm số hạng chưa biết ta lấy tổng trừ đi số hạng đã biết.

+ Muốn tìm số bị trừ ta lấy hiệu cộng với số trừ hay

+ Muốn tìm số trừ ta lấy số bị trừ trừ đi hiệu.

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 3

Bài 1. Tìm số tự nhiên x biết:

a) 254 + x = 819

b) 456 - x = 72

Bài 2. Tìm x biết:

a) x + 217 = 999

b) 154 + (x - 314) = 765

c) 751 - ( 315 + x) = 25

d) (475 - x) + 25 = 148

Bài 3.

a) Tìm số tự nhiên x biết rằng nếu cộng thêm 31 đơn vị ta thu được một số tự nhiên là 55

b) Tìm số tự nhiên x, biết nếu lấy 25 cộng với chính nó thì ta được một số có giá trị gấp 5 lần số 12.

Bài 4.

a) Tìm số tự nhiên x biết nếu lấy 219 trừ đi chính nó ta được 99.

b) Tìm số tự nhiên x biết nếu lấy nó trừ đi 1 588, ta được 4 562.

Bài 1.

a) 254 + x = 819 ó  x = 819 - 254 = 565

b) 456 - x = 72 ó  x = 456 - 72 = 384

Bài 2.

a) x + 217 = 999 ó x = 999 - 217 = 782

b) 154 + (x - 314) = 765 ó x - 314 = 611 ó x = 925

c) 751 - ( 315 + x) = 25 ó 315 + x = 726 ó x = 411

d) (475 - x) + 25 = 148 ó 475 - x = 123 ó x = 352

Bài 3.

a) x + 31 = 55 ó x = 55 - 31 = 24

b) 25 + x = 5.12 = 60 ó x = 35

Bài 4.

a) 219 - x = 99 ó x = 219 - 99 = 120

b) x - 1 588 = 4 562 ó x = 4 562 + 1 588 = 6 150

Dạng 4: Dạng toán có lời văn

Phương pháp giải:

Tóm tắt bài toán, xác định đề bài cho yếu tố nào, cần tính những yếu tố nào, mối quan hệ giữa các yếu tố với nhau?

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 4

Bài 1.  Năm Lan 6 tuổi thì tuổi của anh trai Lan gấp đôi tuổi Lan. Hỏi năm Lan 20 tuổi thì anh trai Lan bao nhiêu tuổi?

Bài 2. Dân số Trung Quốc năm 2020 là 1 441 457 889 người. Dân số Ấn Độ ít hơn dân số Trung Quốc 29 091 077 người. Hãy tính dân số Ấn Độ năm 2020?

Bài 3. Hàng ngày, Tuấn đi xe bus đến trường. Ban đầu Tuấn đi bộ khoảng 5 phút để đến bến xe buýt, mất không quá 25 phút cho tuyến xe buýt thứ nhất, mất không quá 10 phút cho bến xe buýt thứ hai, sau đó đi bộ từ bến xe đến trường trong khoảng 5 phút.

a) Trong trường hợp Tuấn không phải chờ tuyến xe bus nào thì thời gian đi học của Tuấn là bao nhiêu?

b) Lớp học bắt đầu lúc 7 giờ, Tuấn phải ra khỏi nhà muộn nhất lúc mấy giờ để không bị muộn học?

Bài 4. Có ba giỏ táo với số lượng quả như sau: Giỏ thứ nhất đựng 15 quả táo, giỏ thứ hai đựng 13 quả táo, giỏ thứ ba đựng ít hơn tổng số táo của giỏ thứ nhất và giỏ thứ hai 4 quả. Hỏi số lượng táo trong giỏ thứ ba là bao nhiêu?

Bài 5. Để chuẩn bị năm học mới, Nam mua sắm một số đồ dùng học tập. Nam mua hết 10 quyển vở hết 50 000 đồng, 3 cây bút hết 15 000 đồng. Nam đưa người bán hàng tờ 100 000 đồng. Hỏi người bán hàng phải trả lại Nam bao nhiêu?

Bài 1.         

Năm Lan 6 tuổi thì tuổi của anh trai Lan gấp đôi tuổi Lan

=> Tuổi của anh trai Lan là 12 tuổi => Anh trai hơn Lan 12 - 6 = 6 tuổi

Vậy năm Lan 20 tuổi, số tuổi của anh trai là: 20 + 6 = 26 (tuổi)

Bài 2.

Năm 2020, dân số Ấn Độ là: 1 441 457 889 - 29 091 077 = 1 412 366 814 (người)

Bài 3.

a) Thời gian đi học của Tuấn: 5 + 25 + 10 + 5 = 45 (phút)

b) Tuấn phải ra khỏi nhà muộn nhất lúc 6 giờ 15 phút.

Bài 4.

Số táo trong giỏ thứ 3 là: (15 + 13) - 4 = 24 (quả)

Bài 5.

Người bán hàng phải trả lại Nam: 100 000 - (50 000 + 15 000) = 35 000 (đồng)