VĂN BẢN: NGHỆ THUẬT TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI VIỆT

TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu 1: Bạn đã biết gì về nghệ thuật truyền thống của người Việt? Hãy nêu cảm nhận về một phương diện nào đó trong gia sản tinh thân vô giá này mà bạn thấy hứng thú.

Giải rút gọn:

Là một trí tuệ và tài sản tinh thần của dân tộc, nghệ thuật truyền thống của người Việt có rất nhiều đặc trưng độc đáo và đa dạng. Phương diện của nghệ thuật dân gian, đặc biệt là trong việc vẽ tranh đông hồ rất thú vị và ấn tượng. Chúng thường miêu tả các cảnh đời sống thôn quê, các hoạt động truyền thống của người Việt và các đề tài tôn giáo. 

Câu 2: Trong xu thế giao lưu quốc tế mở rộng hôm nay, bạn nghĩ như thế nào về sự tồn tại của những giá trị vốn được truyền lại từ bao đời?

Giải rút gọn:

Trong xu thế giao lưu quốc tế mở rộng hôm nay, những giá trị vốn được truyền lại từ bao đời là một điều hết sức đáng quý. Nó cho biết chúng ta là ai trong thế giới đang toàn cầu hóa, có sự khác biệt nào, có văn hóa như thế nào.

TRONG KHI ĐỌC

Câu 1: Thông tin chính được nêu ở câu chủ đề của đoạn văn là gì?

Giải rút gọn:

Nghệ thuật ở Việt Nam là biểu hiện sâu sắc nhất của tâm tính người Việt.

Câu 2: Chú ý những cứ liệu được sử dụng để đưa ra nhận định về khiếu thẩm mĩ của người Việt

Giải rút gọn:

- Các ngôi chùa nhỏ bé của họ, những căn nhà thấp và tối của họ đều được trang trí cẩn thận.

- Nóc nhà, cột cổng, bình phong đều được trang trí với những màu sắc tươi tắn, nhiều khi sặc sỡ nhưng hài hòa với các màu sắc của phong cảnh, với sự rực rỡ của ánh sáng.

- Trong nhà, gỗ các cây cột được kiên trì đánh bóng, lóng lánh trong màu sắc tự nhiên của nó, hay rực sáng sơn son thiếp vàng.

- Vách, cửa, dầm nhà, đồ gỗ được chạm những đường lượn tinh vi, những cành lá nhẹ nhàng, hay được xoi lộng cẩn thận.

- Những vật bày nhỏ tinh tế và quý giá, tô điểm cho các bàn, hay được cất cẩn thận trong rương hòm của gia đình.

Câu 3: Những yếu tố nào đã ảnh hưởng đến nghệ thuật Việt?

Giải rút gọn:

Những yếu tố đã ảnh hưởng đến nghệ thuật Việt: đaọ Phật, đạo Lão, Nho Giáo .

Câu 4: Điều gì đã ảnh hưởng đến việc bảo tồn các di sản nghệ thuật Việt?

Giải rút gọn:

- Khí hậu nhiệt đới tàn hại và mối mọt

- Hoả hoạn, loạn lạc và chiến tranh

Câu 5: Theo tác giả, thiên hướng sáng tạo nổi bật của nghệ thuật Việt là gì?

Giải rút gọn:

Thiên hướng sáng tạo nổi bật của nghệ thuật Việt là tinh thần vô hình của mọi vật.

Câu 6: Kiến trúc Việt có những đặc trưng gì? Đặc trưng đó được thể hiện cụ thể như thế nào?

Giải rút gọn:

 Nền kiến trúc chủ yếu có tính tôn giáo. Đặc trưng của nó là hình khối và thể nằm ngang. Có xu hướng thể hiện cái vĩ đại và sự bí ẩn, mà nó không tách rời với sở thích về tính đều đặn và đối xứng.

Câu 7: Nền điêu khắc Việt có những điểm gì đáng chú ý?

Giải rút gọn:

Phụ thuộc vào kiến trúc.

Nghệ thuật mà người Việt Nam thành công nhất là điêu khắc gỗ với những kiệt tác mang phong cách tao nhã.

SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Qua đọc văn bản và những thông tin được cung cấp ở phần giới thiệu tác phẩm, bạn hiểu như thế nào về mục đích viết của tác giả? Câu hay đoạn nào trong văn bản giúp bạn nhận rõ điều này?

Giải rút gọn:

- Mục đích viết của tác giả nhằm làm rõ văn minh Việt Nam, cụ thể trong đoạn trích ở đây là nghệ thuật truyền thống của người Việt.

- Câu trong văn bản giúp tôi nhận rõ điều này: "Ở Việt Nam, nghệ thuật, hơn những lĩnh vực khác, là biểu hiện sâu sắc nhất của tâm tính nhân dân."

Câu 2: Vẽ sơ đồ tóm tắt các thông tin chính của văn bản.

Giải rút gọn:

Câu 3: Chỉ ra và phân tích tác dụng của những yếu tố miêu tả, biểu cảm, nghị luận được sử dụng trong văn bản.

Giải rút gọn:

- Yếu tố miêu tả: Tính chất màu sắc của những ngôi nhà: "Nóc nhà, cột cổng, bình phong đều được trang trí  với những màu sắc tươi tắn, nhiều khi sặc sỡ nhưng hài hòa với các màu sắc của phong cảnh, với sự rực rỡ của ánh sáng."

- Yếu tố biểu cảm: Thể hiện sự hiểu biết về người "nghệ sĩ" Việt Nam, viết về họ mà như chính mình đã hòa quyện: "Người nghệ sĩ không có xu hướng tái hiện ... và biểu hiện trong mọi tác phẩm cái tinh thần vô hình của mọi vật."

- Yếu tố nghị luận: Thể hiện ở phần đầu văn bản, nêu ra quan điểm về nghệ thuật của Việt Nam.

→ Tác dụng của những yếu tố miêu tả, biểu cảm, nghị luận: làm cho đối tượng được nhắc đến trở nên sinh động, cụ thể; khiến cho văn bản có sức thuyết phục với người đọc.

Câu 4: Việc đưa thông tin về từng đối tượng cụ thể trong văn bản có điểm gì đáng chú ý? Nêu điều bạn có thể rút ra về cách triển khai thông tin trong văn bản thông tin.

Giải rút gọn:

- Việc đưa thông tin về từng đối tượng cụ thể trong văn bản được sắp xếp theo trật tự, đi từ nêu đặc điểm đến những dẫn chứng cụ thể.

- Cách triển khai thông tin trong văn bản thông tin: Cần đảm bảo lô-gíc, mạch lạc, thông tin chính xác.

Câu 5: Hãy nêu và phân tích một nhận xét mà bạn tâm đắc nhất trong văn bản. Vì sao bạn tâm đắc với nhận xét đó?

Giải rút gọn:

Có một câu trích rất ấn tượng là “Trong tranh dân gian, nghệ thuật được quan niệm là sự cổ vũ lao động, đạo hiếu, đức hạnh”. Vì tranh dân gian nghệ thuật không chỉ được tạo nên bởi những nét vẽ tinh tế mà ẩn chứa trong đó còn là những bài học nhân sinh quý báu. Đó vừa là cách lưu giữ nghệ thuật, cũng là một cách để ông cha ta bảo ban con cháu sau này. 

Câu 6: Đối chiếu những thông tin được học giả Nguyễn Văn Huyên trình bày trong văn bản với một tác phẩm mĩ thuật hay một công trình kiến trúc của Việt Nam mà bạn biết, từ đó, rút ra nhận xét về sự bảo lưu hay đổi mới những đặc điểm và tinh thần truyền thống ở tác phẩm hay công trình ấy.

Giải rút gọn:

Nghệ thuật đúc đồng của Việt Nam đã đạt đế trình độ nhất định. Tác phẩm hiện nay vẫn được bảo lưu.  Điều đó cho thấy việc bảo tồn di sản văn hoá ở Việt Nam hiện đang rất tốt.

KẾT NỐI ĐỌC - VIẾT

Câu 1: Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) tóm tắt những thông tin mà bạn cho là thú vị sau khi đọc văn bản Nghệ thuật truyền thống của người Việt.

Giải rút gọn:

Sau khi đọc văn bản Nghệ thuật truyền thống của người Việt, điều ấn tượng nhất là các thông tin đặc điểm kiến trúc truyền thống Việt Nam là hình khối và thế nằm ngang. Chúng ta vẫn bắt gặp kiểu kiến trúc này ở các đình, đền, chùa hay những căn nhà cổ ba gian. Văn bản mà Nguyễn Văn Huyên là tác giả đã cho tôi gọi tên được đặc điểm kiến trúc mà trước nay tôi vẫn thường để ý nhưng chưa biết cách diễn đạt. Đó vừa là cách lưu giữ nghệ thuật, cũng là một cách để ông cha ta bảo ban con cháu sau này. Nhờ đó đến nay, tranh dân gian Việt Nam vẫn còn mãi những giá trị, thể hiện được bản sắc của người Việt.