CỦNG CỐ MỞ RỘNG

Câu 1: Căn cứ vào ba văn bản đã đọc, lập bảng tổng hợp hoặc vẽ sơ đồ theo gợi ý sau:

Giải rút gọn:

 Căn cứ vào ba văn bản đã học, lập bảng tổng hợp hoặc vẽ sơ đồ theo gợi ý sau:

Câu 2: Từ các văn bản đã học trong bài, lập bảng tổng hợp về đặc điểm của các ngôi kể theo gợi ý sau:

Giải rút gọn:

Câu 3: Nêu những dấu hiệu có thể giúp ta nhận biết lời nhân vật trong tác phẩm truyện. Lời nhân vật trong truyện thường tồn tại ở những dạng nào?

Giải rút gọn:

- Được thể hiện qua các đoạn đối thoại có sử dụng dấu gạch đầu dòng hay trong ngoặc kép.

- Dựa vào nội dung của đoạn văn đang miêu tả lời độc thoại nội tâm của nhân vật.

* Lời nhân vật trong truyện tồn tại ở hai dạng: trực tiếp và gián tiếp.

Câu 4: Cho đề bài: Phân tích tâm trạng của nhân vật Thanh để làm nổi bật chủ đề truyện Dưới bóng hoàng lan.

a. Tìm ý và lập dàn ý cho đề bài trên.

b. Viết đoạn văn mở bài và một đoạn văn thuộc phần thân bài.

Giải rút gọn:

a. Tìm ý và lập dàn ý cho đề bài trên.

Dàn ý:

 b. Viết đoạn văn mở bài và một đoạn văn thuộc phần thân bài.

- Đoạn văn mở bài:

   Dưới bóng hoàng lan là một tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Thạch Lam. Thanh - nhân vật chính trong truyện ngắn là một con người hết sức nhạy cảm. Anh có những cảm nhận tinh tế về thiên nhiên và có những tình cảm chân thành, nhẹ nhàng, giản dị với những người quanh mình. 

- Một đoạn văn thuộc phần thân bài:

   Khi phải lên tỉnh, Thanh có tâm trạng vừa buồn vừa vui. Buồn là vì lại phải chia xa chốn thôn quê, xa nơi lưu giữ biết bao nhiêu kí ức. Ở nơi đó có bà anh, có người con gái mà anh thương mến và vẫn đang chờ đợi anh. Anh lên tỉnh nghĩa là lại phải xa họ. Nhưng Thanh cũng cảm thấy vui vì biết mình có một nơi để về sau những ngày làm việc ở tỉnh. Đó là nơi luôn sẵn sàng thương yêu và chăm sóc anh. Đặc biệt, anh vui vì biết rằng Nga vẫn luôn chờ anh. Tâm trạng vừa buồn vừa vui của Thanh là một tâm trạng rất người, rất thật đã cho thấy sự tinh tế trong việc thể hiện tâm lí nhân vật của Thạch Lam.

Câu 5: Trên cơ sở dàn ý bài viết đã lập ở câu 4, hãy chuẩn bị dàn ý cho bài nói và tập luyện cách trình bày.

Giải rút gọn:

Học sinh dựa vào dàn ý bài viết đã lập ở câu 4, chuẩn bị dàn ý cho bài nói và tập luyện cách trình bày.

- Hoàn cảnh nhân vật

- Tính cách nhân vật

+ Với quê hương

+ Với bà

+ Với Nga

- Vai trò của nhân vật trong việc thể hiện chủ đề tác phẩm

- Đánh giá, nhận xét về nhân vật

Câu 6: Tìm đọc thêm một số tác phẩm truyện được kể bằng lời của người kể chuyện ngôi thứ nhất, khái quát ngắn gọn chủ đề của tác phẩm đã đọc.

Giải rút gọn:

- Một số tác phẩm truyện được kể bằng lời của người kể chuyện ngôi thứ nhất: Tôi đi học (Thanh Tịnh), Bức tranh (Nguyễn Minh Châu), Bức tranh của em gái tôi (Tạ Duy Anh),...

- Chủ đề của truyện ngắn Bức tranh của Nguyễn Minh Châu là sự day dứt, giằng xé nội tâm khi mỗi người phải tự đối diện với phần xấu xa trong con người mình.