BÀI 1. THƯƠNG NHỚ QUÊ HƯƠNG

MÙA XUÂN NHO NHỎ

Câu 1: Mùa xuân của thiên nhiên, mùa xuân của đất nước được gợi tả như thế nào trong ba khổ thơ đầu?

Giải rút gọn:

Câu 2: Chỉ ra ít nhất hai biện pháp tu từ được sử dụng trong khổ thơ thứ 4 và 5. Phân tích tác dụng của chúng.

Giải rút gọn:

- Biện pháp tu từ: Điệp ngữ: Ta làm

=> Tác dụng: Thể hiện mong ước và khát vọng của tác giả muốn dâng hiến một phần tốt đẹp nào đó của mình cho đời và tác giả muốn hòa nhập cùng với thiên nhiên tạo nên một bức tranh đầy màu sắc.

- Biện pháp điệp cấu trúc: “Ta làm”, “Ta nhập”

=> Tác dụng: thể hiện khát vọng mãnh liệt, cháy bỏng, mong muốn được cống hiến.

- Hình ảnh ẩn dụ: “mùa xuân nho nhỏ”: Là hình ảnh ẩn dụ, gắn liền với quan niệm sống và cống hiến cho cộng đồng. 

=> Tác dụng: Thể hiện ước nguyện chân thành của nhà thơ muốn đóng góp những gì nhỏ bé nhưng tốt đẹp nhất vào mùa xuân của đất nước.

- Phép điệp “dù là”: Phép điệp “dù là” kết hợp với biện pháp hoán dụ “tuổi hai mươi” (chỉ tuổi trẻ) - “khi tóc bạc” (chỉ tuổi già) 

=> Tác dụng: khẳng định ước nguyện cống hiến suốt cuộc đời, trong mọi hoàn cảnh, mọi điều kiện.

Câu 3. Xác định bố cục, mạch cảm xúc và cảm hứng chủ đạo của bài thơ.

Giải rút gọn:

+ Khổ 1: Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên, đất trời.

+ Khổ 2 + 3: Cảm xúc về mùa xuân của đất nước.

+ Khổ 4 + 5: Suy nghĩ và ước nguyện của tác giả trước mùa xuân đất nước.

+ Khổ cuối: Lời ngợi ca quê hương, đất nước qua điệu dân ca xứ Huế.

- Mạch cảm xúc: Mùa xuân thiên nhiên, mở rộng ra với mùa xuân đất nước, cách mạng => Lắng đọng dần vào suy tư và ước nguyện. =>Khép lại với những cảm xúc thiết tha, tự hào về quê hương, đất nước qua điệu dân ca xứ Huế.

- Cảm hứng chủ đạo: Tình yêu thiên nhiên, yêu quê hương và nguyện vọng cống hiến hết mình cho đất nước, quê hương của tác giả. 

Câu 4: Giải thích ý nghĩa nhan đề bài thơ.

Giải rút gọn:

+ Hình ảnh “Mùa xuân nho nhỏ” là biểu tượng cho những gì tinh túy, đẹp đẽ nhất của sự sống và cuộc đời mỗi con người.

+ Thể hiện quan điểm về sự thống nhất giữa cái riêng với cái chung, giữa cá nhân và cộng đồng.

+ Thể hiện nguyện ước của nhà thơ muốn làm một mùa xuân, nghĩa là sống đẹp, sống với tất cả sức sống tươi trẻ, góp vào mùa xuân lớn của thiên nhiên, đất nước, của cuộc đời chung và khát vọng sống chân thành, cao đẹp của nhà thơ.

Câu 5: Chủ đề bài thơ là gì? Nêu một số căn cứ đã giúp em xác định chủ đề.

Giải rút gọn:

Chủ đề bài thơ: Tiếng lòng tha thiết yêu mến và gắn bó với đất nước, với cuộc đời, thể hiện ước nguyện chân thành của nhà thơ được cống hiến cho đất nước, góp một “mùa xuân nho nhỏ” của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc.