BÀI 10. TIẾNG VỌNG NHỮNG NGÀY QUA

VĂN BẢN. SÔNG ĐÁY

HƯỚNG DẪN ĐỌC

Câu 1: Nội dung bao quát của bài thơ là gì?

Giải rút gọn:

Tình yêu đối với quê hương, đất nước, cụ thể là con sông Đáy. 

Câu 2. Nêu một số đặc điểm hình thức của bài thơ (thể thơ, từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ, vần, nhịp,...) và cho biết tác dụng của hình thức ấy trong việc biểu đạt nội dung.

Giải rút gọn:

=> Tác dụng của hình thức:

Hình thức thơ tự do giúp cho tác giả thể hiện được cảm xúc một cách tự nhiên, tuôn trào.

Từ ngữ giản dị, mộc mạc, gần gũi với đời sống thường nhật giúp cho bài thơ dễ đi vào lòng người.

Hình ảnh thơ giàu sức gợi tả, gợi cảm, thể hiện được sâu sắc nội dung bài thơ.

Biện pháp tu từ giúp cho bài thơ thêm sinh động, gợi cảm.

Vần, nhịp điệu hài hòa, uyển chuyển, phù hợp với nội dung và cảm xúc của bài thơ.

Câu 3: Phân tích hình ảnh con Sông Đáy được gợi tả trong bài thơ.

Giải rút gọn:

+ Sông Đáy: là quê hương, nơi nhà thơ sinh ra và lớn lên có dòng sông chảy qua. Hình ảnh sông thể hiện nỗi nhớ nhung khắc khoải khôn nguôi.

+ Sông Đáy như người mẹ hiền hòa cung cấp nước, phù sa nuôi sống cả 1 vùng thiên nhiên, con người. Cũng giống như người mẹ tần tảo làm lụng nuôi con => so sánh kì lạ

Câu 4: Phân tích tình cảm, cảm xúc của người viết khi viết về Sông Đáy. Bài thơ cho thấy mối liên hệ nào giữa Sông Đáy với mẹ và kí ức của người viết?

Giải rút gọn:

Hình ảnh "sông Đáy" được liên tưởng đến hình ảnh người mẹ tảo tần, hiền hậu. Sông Đáy đã chở che, nuôi dưỡng tác giả từ thuở ấu thơ. Tác giả nhớ về những buổi chiều mẹ gánh nặng lam lũ, nhớ về mái tóc mẹ thơm mùi mồ hôi.

Mối liên hệ: sông Đáy là biểu tượng cho quê hương, cho tuổi thơ và cho tình mẫu tử. Sông Đáy là dòng sông quê hương gắn liền với tuổi thơ của tác giả. Sông Đáy đã chứng kiến những kỉ niệm vui buồn của tác giả.  Kỉ niệm về mẹ, về quê hương, về những tháng ngày ấu thơ bên dòng sông.

Câu 5: Xác định chủ đề của văn bản và nêu một số căn cứ để xác định chủ đề.

Giải rút gọn:

Chủ đề: Quê hương

Căn cứ:

- Nhan đề: dòng sông quê hương

- Miêu tả về mẹ

- Ký ức tuổi thơ ở quê hương

Câu 6: Theo em, qua bài thơ, tác giả muốn gửi đến người đọc thông điệp gì?

Giải rút gọn:

Thông điệp: Tuổi thơ là quãng thời gian đẹp nhất trong cuộc đời mỗi người. Chúng ta nên trân trọng những kỉ niệm tuổi thơ đẹp đẽ ấy.

Câu 7: Từ sự gợi nhắc của hình ảnh Sông Đáy qua văn bản, hãy chia sẻ về hình ảnh một con sông (trong thực tế hoặc trong văn học) đã để lại cho em những ấn tượng khó quên.

Giải rút gọn:

(Hình ảnh sông Nho Quế - Hà Giang)