BÀI 7. PHÒNG, CHỐNG BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Hãy kể lại một hành vi bạo lực học đường mà em đã gặp phải hoặc chứng kiến. Em có suy nghĩ và cảm nhận gì về hành vi đó? 

Giải rút gọn:

Năm em lên lớp 6, bởi vì yêu cầu công việc của bố mẹ nên gia đình em đã chuyển từ quê ra thành phố sinh sống. Khi em đến ngôi trường mới, có một nhóm bạn trong lớp liên tục vây quanh chế giễu em và nói những lời xúc phạm em chỉ vì em không phải là người thành phố. Các bạn đó còn sai em đi mua đồ ăn vặt, làm trực nhật cho các bạn ấy nếu không các bạn sẽ đánh em.

Điều đó khiến cho em rất sợ hãi mỗi khi đến trường, trên lớp học không thể tập trung vào bài giảng vì lo lắng không biết các bạn sẽ bắt mình làm gì, thường xuyên mơ thấy ác mộng khiến cho cơ thể mệt mỏi.

1. Biểu hiện, nguyên nhân và tác hại của bạo lực học đường

Câu 1: Em hãy đọc các thông tin, trường hợp dưới đây và giải rút gọn câu hỏi: (trang 38, 39 phần 1 SGK)

a) Bạo lực học đường là gì? Hãy nêu các biểu hiện của bạo lực học đường trong các trường hợp trên. Theo em, còn có những biểu hiện nào khác của bạo lực học đường?

b) Hãy nêu những nguyên nhân của bạo lực học đường trong các trường hợp trên. Theo em, bạo lực học đường còn do những nguyên nhân nào khác?

c) Trong các trường hợp trên, các bạn C, H, Q, N đã phải chịu những hậu quả gì? Em hãy liệt kê những tác hại của bạo lực học đường theo gợi ý dưới đây:

Giải rút gọn:

a) 

- Bạo lực học đường là hành vi hành hạ, ngược đãi, đánh đập, xâm hại thân thể, sức khỏe, lăng mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm, cô lập, xua đuổi và các hành vi cố ý khác gây tổn hại về thể chất, tinh thần của người học xảy ra trong cơ sở giáo dục. 

- Biểu hiện của bạo lực học đường trong các trường hợp trên: 

+ Trường hợp 1: chặn đường đánh

+ Trường hợp 2: cô lập, nói xấu, ghép ảnh chế giễu

+ Trường hợp 3: đánh bạn học

- Một số biểu hiện của bạo lực học đường khác: 

+ Đặt điều, lan truyền thông tin không đúng sự thật về bạn. 

+ Lăng mạ, chửi bới.

b) 

- Những nguyên nhân của bạo lực học đường trong các trường hợp trên:

+ Trường hợp 1: Do sự thiếu quan tâm của gia đình, C chơi với các bạn xấu

+ Trường hợp 2: Mâu thuẫn xảy ra trên mạng xã hội

+ Trường hợp 3: Q nghĩ N cố tình làm mình xấu mặt nên đã đánh N

- Theo em, bạo lực học đường còn do những nguyên nhận khác như: 

+ Đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi học sinh

+ Môi trường xã hội không lành mạnh

+ Do sự thiếu quan tâm từ cơ sở giáo dục, gia đình, ….

c) 

- Các bạn C, H, Q, N đã phải chịu những hậu quả: 

+ Trường hợp 1: bạn học bị thương và C bị nhà trường kỉ luật

+ Trường hợp 2: H có dấu hiệu bị trầm cảm, khủng hoảng tâm lí

+ Trường hợp 3: Q và N bị nhà trường kỉ luật

2. Cách ứng phó với bạo lực học đường

Câu 1: Em hãy đọc các trường hợp dưới đây và giải rút gọn câu hỏi: (Trang 39 mục 2 sgk)

a) Trong những trường hợp trên, các bạn đã làm gì để phòng tránh bạo lực học đường?

b) Theo em, học sinh cần làm gì để phòng tránh bạo lực học đường? 

Giải rút gọn:

a) 

- Trường hợp 1: V chia sẻ với mẹ và được mẹ đưa đến gặp cô giáo chủ nhiệm nhờ giúp đỡ. 

- Trường hợp 2: Khi bị dọa đánh, Th nhận sai và xin lỗi bạn.

b) 

Theo em, để phòng tránh bạo lực học đường, học sinh cần: 

- Kết bạn với những người bạn tốt, trang bị kiến thức kĩ năng liên quan đến bạo lực học đường

- Thông báo cho giáo viên, người lớn khi có bạo lực học đường

- Tránh kết bạn với người xấu, tụ tập ở những nơi dễ xảy ra bạo lực học đường. 

Câu 2: Em hãy đọc các trường hợp dưới đây và giải rút gọn câu hỏi: (Trang 40 mục 2 sgk)

a) Em hãy nhận xét cách ứng phó của T và B trong các trường hợp trên.

b) Theo em, học sinh nên làm gì và không nên làm gì khi xảy ra bạo lực học đường? Liệt kê theo gợi ý dưới đây: 

Giải rút gọn:

a) 

Bạn T và B đã bình tĩnh để xử lí các tình huống bạo lực học đường. 

b)

Câu 3: Em hãy đọc các trường hợp dưới đây và giải rút gọn câu hỏi: (Trang 40, 41 mục 2 sgk)

a) Em hãy nhận xét cách ứng phó của các bạn trong những trường hợp trên.

b) Theo em, sau khi xảy ra bạo lực học đường, học sinh nên làm gì và không nên làm gì? Vì sao? 

Giải rút gọn:

a) 

- Việc làm của A là phù hợp bởi bạn không thể tự mình giải quyết nên cần nhờ đến sự giúp đỡ của giáo viên. 

- Việc làm của M là không nên, M nên nghe lời K và báo sự việc lên công an. 

b)

Theo em, sau khi xảy ra bạo lực học đường, học sinh nên thông báo sự việc cho bố mẹ, thầy cô, công an và nhờ sự hỗ trợ. Tránh giấu giếm, tự giải quyết bằng những cách tiêu cực. 

3. Một số quy định cơ bản của pháp luật về phòng, chống bạo lực học đường

Câu hỏi: Ở trường hợp 2 trong nội dung cách ứng phó sau khi xảy ra bạo lực học đường (mục 2), các học sinh nam đánh bạn M như vậy có vi phạm quy định của pháp luật về phòng, chống bạo lực học đường không? Vì sao?

b) Em hãy nêu một số quy định cơ bản của pháp luật về phòng, chống bạo lực học đường. 

Giải rút gọn:

a) Ở trường hợp 2 trong nội dung cách ứng phó sau khi xảy ra bạo lực học đường (mục 2), các học sinh nam đánh bạn M đã vi phạm quy định của pháp luật về phòng, chống bạo lực học đường. Vì theo Điều 6: Phòng, chống bạo lực học đường, các bạn đã có hành vi xâm hại đến người khác.

b) Một số quy định cơ bản của pháp luật về phòng, chống bạo lực học đường.

- Nghị đinh số 80/2017/NĐ – CP của Chính phủ

- Bộ luật Hình sự năm 2015

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em hãy cho biết các ý kiến dưới đây đúng hay sai? Vì sao?

a) Bạo lực học đường chỉ có một biểu hiện là đánh nhau.

b) Bạo lực học đường do nhiều nguyên nhân gây ra.

c) Bạo lực học đường chỉ gây ra tác hại về sức khỏe thể chất.

d) Việc phòng, chống bạo lực học đường là trách nhiệm riêng của ngành Giáo dục.

Giải rút gọn

- Ý kiến a) sai. Bạo lực học đường là hành vi hành hạ, ngược đãi, đánh đập, xâm hại thân thể, sức khỏe, lăng mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm, cô lập, xua đuổi và các hành vi cố ý khác gây tổn hại về thể chất, tinh thần của người học xảy ra trong cơ sở giáo dục. 

- Ý kiến b) đúng. Nguyên nhân xảy ra bạo lực học đường có thể là do: đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi học sinh, môi trường xã hội không lành mạnh, do sự thiếu quan tâm từ cơ sở giáo dục, gia đình, ….

- Ý kiến c) sai. Bạo lực học đường gây ảnh hưởng đến cả thể chất và tinh thần.

- Ý kiến d) sai. Việc phòng chống bạo lực học đường là trách nhiệm của các sơ sở giáo dục, gia đình và xã hội. 

Câu 2: Em có nhận xét gì về hành vi của các bạn dưới đây?

a) Một số bạn trong lớp thường xuyên trêu chọc, bắt nạt G vì G nhỏ bé và nhút nhát.

b) S kể với bố mẹ việc mình bị H trấn lột tiền dù H đe dọa không được kể với ai.

c) Thấy một bạn trong lớp bị đánh, Q vội lấy điện thoại ra quay phim để đăng lên mạng.

d) N muốn bỏ học vì bị nhiều bạn ở trường chế giễu. 

Giải rút gọn:

- Các bạn trong lớp đã có hành vi bạo lực học đường với G. Đây là một hành động sai trái và cần phải ngăn chặn. 

- Hành động của S là đúng, bạn đã nhờ sự giúp đỡ của người lớn. 

- Em không đồng tình với hành động của Q. Bạn nên can ngăn hành động bạo lực. Việc quay đăng lên mạng vô hình chung khiến hành động bạo lực được nhiều người biết đến hơn. 

- Hành động của các bạn ở trường là sai, đó là hành vi bạo lực học đường. N nên chia sẻ với người thân hoặc giáo viên chủ nhiệm. 

Câu 3: Hãy đề xuất các biện pháp phù hợp để phòng tránh bạo lực học đường khi xuất hiện những tình huống sau:

a) Em nhận được tin nhắn hoặc thư đe dọa từ người khác.

b) Một người bạn đang có mâu thuẫn với em hẹn ở lại trường nói chuyện riêng sau buổi học.

c) Một nhóm học sinh cùng trường yêu cầu em tới chỗ vắng với thái độ khó chịu, đe dọa.

d) Em vô tình nghe thấy nhóm bạn nam cùng lớp bàn kế hoạch cuối buổi học chặn đường đánh một bạn lớp bên cạnh.

Giải rút gọn:

Tình huống a) Em báo với bố mẹ, thầy cô và nhờ sự giúp đỡ.  

Tình huống b), c), d) Em báo với giáo viên chủ nhiệm và nhờ sự giúp đỡ từ cô. 

Câu 4: Đóng vai xử lí các tình huống dưới đây:

a) Giờ ra chơi, V nhìn thấy trong cặp sách của N có một cuốn nhật kí nên đã giật lấy. N đuổi theo yêu cầu V trả lại nhưng bạn không đồng ý mà còn mở cuốn nhật kí và đọc vài câu cho các bạn khác cùng nghe để trêu chọc N. N rất tức giận với hành vi của V nhưng không biết nên làm gì.

Nếu em là N, em sẽ xử lí tình huống này như thế nào? Vì sao?

b) Biết tin Đ bị S bắt nạt nhiều lần, bạn thân của Đ là T vô cùng tức giận. T bày tỏ ý định sẽ rủ thêm bạn chặn đường dạy cho S một bài học.

Nếu biết sự việc đó, em sẽ nói gì với Đ và T?

c) Nhiều lần bị một số bạn trong trường trấn lột tiền ăn sáng nhưng D giấu không kể lại với gia đình.

Nếu là bạn thân của D, em sẽ nói gì với D? 

Giải rút gọn:

a) N nên nhẹ nhàng giải thích với V việc tự ý xem nhật kí là xâm phạm quyền riêng tư của người khác và yêu cầu V trả lại. Hoặc N trực tiếp đi gặp giáo viên chủ nhiệm nhờ can thiệp.

b) Em giải thích cho Đ và T hiểu việc chặn đường S để trả thù là hành vi sai trái và có thể dẫn đến những hậu quả xấu. Khuyên Đ nên kể lại sự việc mình bị S bắt nạt với bố mẹ hoặc giáo viên chủ nhiệm để được giúp đỡ.

c) Em giải thích cho D hiểu hành vi trấn lột tiền ăn sáng của các bạn là hành vi bạo lực học đường, nếu không ngăn chặn thì các bạn sẽ tiếp tục lặp lại hành vi đó với D. Khuyên D nên kể lại sự việc với bố mẹ, giáo viên chủ nhiệm để được giúp đỡ.

Câu 5: Hãy chia sẻ những việc em đã làm để phòng chống bạo lực học đường. Giải rút gọn:

Những việc em đã làm để phòng chống bạo lực học đường:

+ Kết bạn với bạn tốt, trang bị kiến thức kĩ năng liên quan đến bạo lực học đường.

+ Thông báo cho giáo viên, người lớn khi có bạo lực học đường

VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy tham gia các hoạt động tuyên truyền về phòng, chống bạo lực học đường do nhà trường, địa phương tổ chức và ghi lại cảm xúc, cách phòng chống bạo lực học đường mà em rút ra qua các hoạt động đó.

Tham khảo:

Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Các em có thể tham khảo bài mẫu dưới đây

- Em cảm thấy vui vì mình đã đóng góp một phần sức lực nhỏ bé khi tham gia vào các hoạt động tuyên truyền phòng chống bạo lực học đường.

- Cách phòng tránh bạo lực học đường mà em rút ra:

+ Kết bạn với những người bạn tốt, trang bị kiến thức kĩ năng liên quan đến bạo lực học đường.

+ Thông báo cho giáo viên, người lớn khi có bạo lực học đường.

Câu 2: Em hãy thiết kế một khẩu hiệu hoặc vẽ một bức tranh để tuyên truyền về phòng, chống bạo lực học đường và thuyết minh về sản phẩm đó.

Tham khảo:

Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Các em có thể tham khảo bài mẫu dưới đây

- Tranh tuyên truyền về phòng, chống bạo lực học đường