BÀI 1. TỰ HÀO VỀ TRUYỀN THỐNG QUÊ HƯƠNG

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Quan sát các hình ảnh dưới đây và giải rút gọn câu hỏi:

a) Theo em, các hình ảnh trên nói về những truyền thống nào của quê hương?

b) Hãy chia sẻ hiểu biết của em về các truyền thống quê hương qua những bức ảnh trên.

Giải rút gọn:

a. Các hình ảnh trên nói về những truyền thống:

• Truyền thống yêu nước (ảnh 1)

• Trang phục truyền thống (ảnh 2)

• Điệu múa (nghệ thuật biểu diễn) truyền thống (ảnh 3)

• Văn hóa ẩm thực truyền thống (ảnh 4)

b. Chia sẻ hiểu biết của em về những truyền thống qua những bức ảnh trên:

- Bức ảnh 1: được đặt tại vườn hoa Vạn Xuân, phường Quán Thánh, quận Ba Đình. Bức tượng tôn vinh những chiến sĩ đã sẵn sàng hi sinh xương máu để giành và bảo vệ nền độc lập. 

- Bức ảnh 2: trong đó nổi bật nhất là chiếc khăn đội đầu màu đỏ, mang đến cảm giác rực rỡ, ấm áp.

- Bức ảnh 3: là điệu múa đội lu, mô phỏng cô gái Chăm lấy nước bên bờ suối hay dâng nước lên tháp.

- Bức ảnh 4: là loại bánh được làm từ bột gạo hoặc bột sắn, có nhân tôm, được nướng, khi ăn kèm với rau sống, ớt tươi và nước mắm pha ngọt.

1. Một số truyền thống của quê hương

Câu hỏi: Hãy đọc các thông tin dưới đây và giải rút gọn câu hỏi:

                 (Thông tin trang 6, 7 mục 1 sgk)

a) Những thông tin trên giới thiệu truyền thống nào của tỉnh Bắc Ninh và Bến Tre? Em có suy nghĩ gì về những truyền thống đó?

b) Hãy kể tên những truyền thống ở quê hương em và chia sẻ cảm nhận của em về những truyền thống đó.

c) Truyền thống của quê hương có ý nghĩa như thế nào đối với mỗi người?

Giải rút gọn:

a) 

- Thông tin số 1 giới thiệu về truyền thống hát dân ca quan họ của người Bắc Ninh.

- Thông tin số 2 giới thiệu về truyền thống yêu nước, đấu tranh chống giặc ngoại xâm của nhân dân Bến Tre.

=> Những truyền thống trên đều là những truyền thống tốt đẹp, đáng tự hào. 

b) Một số truyền thống ở quê hương Hà Nam như: Hội võ Liễu Đôi, Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn, Lễ hội đền Trần Phương, ...

c) Theo em, truyền thống quê hương giúp chúng ta có thêm kinh nghiệm, động lực để vượt qua những khó khăn, thử thách.

2. Giữ gìn và phát huy truyền thống của quê hương

Câu hỏi: Hãy đọc các trường hợp dưới đây và giải rút gọn câu hỏi:

(Trường hợp 1, 2, 3 trang 7, 8 mục 2 sgk)

a) Trong những trường hợp trên, các bạn đã có những hoạt động gì để giữ gìn và phát huy truyền thống của quê hương?

b) Theo em, học sinh cần làm gì để giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của quê hương?

Giải rút gọn:

a)

- TH1: Các bạn học sinh đã lập nhóm tìm hiểu lịch sử, phỏng vấn các nhân chứng lịch sử và chia sẻ lên cổng thông tin điện tử của trường;

- TH2: Bạn Hòa đã rủ mọi người cùng tham gia câu lạc bộ trang phục may, thêu truyền thống;

- TH3: Bình đã tham gia đội thanh niên tình nguyện nhắc nhở du khách giữ vệ sinh môi trường trong lễ hội chùa Hương.

b) Theo em, để giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của quê hương, học sinh cần: tôn trọng sự đa dạng văn hóa vùng miền, kính trọng biết ơn những người có công với đất nước, lên án, ngăn chặn những hành vi làm ảnh hưởng đến các truyền thống văn hóa dân tộc, ...

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em tán thành hay không tán thành với những quan điểm dưới đây? Vì sao?

a) Tự hào về truyền thống quê hương cũng chính là tự hào về nguồn gốc, dòng họ, tổ tiên của mình.

b) Nghề thủ công truyền thống không còn là niềm tự hào của quê hương vì không phù hợp với cuộc sống hiện đại.

c) Truyện dân gian và những làn điệu dân ca địa phương là một phần của truyền thống văn hoá quê hương.

Giải rút gọn:

- Em tán thành với ý kiến a vì truyền thống của quê hương, đất nước là những giá trị tốt đẹp về cả vật chất và tinh thần, những giá trị vật thể và phi vật thể…và chúng ta nên tự hào về những truyền thống ấy. 

- Em không tán thành với ý kiến vì nghề thủ công truyền thống cũng là một nét đẹp của quê hương, do cha ông ta truyền lại.

- Em tán thành với ý kiến vì truyền thống của quê hương, đất nước bao gồm cả những câu chuyện cổ dân gian, những làn điệu dân ca địa phương là một phần của truyền thống văn hóa quê hương.

Câu 2: Em hãy liệt kê những việc nên làm, những việc không nên làm để giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của quê hương theo gợi ý dưới đây:

Giải rút gọn:

Câu 3: Em đồng tình hay không đồng tình với những hành vi của các bạn dưới đây?

a) K cùng các bạn trong lớp lập nhóm tìm hiểu về truyền thống yêu nước, chống giặc ngoại xâm của thành phố nơi mình sinh sống.

b) Trong lễ hội đầu xuân, M theo một số anh chị đi chèo kéo khách mua đồ lưu niệm.

c) A vận động các bạn trong lớp tham gia hội thi "Tự hào truyền thống quê hương" do trường tố chức.

Giải rút gọn:

- Em đồng tình với việc làm của bạn K vì K đang góp phần giữ gìn và phát huy truyền thống dân tộc.

- Em không đồng tình với việc làm của M vì M đang làm ảnh hưởng xấu đến cảm nhận của du khách về lễ hội truyền thống.

- Em đồng tình với hành động của bạn A vì hành động của A giúp góp phần quảng bá truyền thống của quê hương. 

Câu 4: Xử lí tình huống:

a) Phát huy truyền thống “Uống nước nhớ nguồn", trường của H tổ chức lễ dâng hương tại khu tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ. Sau lễ dâng hương, các bạn tập trung nghe kế về những tấm gương hi sinh anh dũng chống giặc ngoại xâm, bảo vệ Tổ quốc. Trong khi các bạn trật tự ngồi nghe thì H lại đùa nghịch, trêu chọc khiến các bạn xung quanh mất tập trung.

Em có đồng tình với hành động của H không? Nếu là bạn của H, em sẽ khuyên H điều gì?

b) Chào mừng ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3, trường của T tổ chức cuộc thi nấu ăn giữa các chi đội. Khi cả lớp thảo luận sẽ chọn nấu món gì, T đề xuất chọn các món ăn truyền thống của quê hương xứ Huế như bún bò, bánh bèo, nem lụi,... nhưng một số bạn lại cho rằng những món ăn bình dân như vậy không phù hợp để đi thi mà nên chọn những món ăn nước ngoài sẽ mới mẻ và hợp thời hơn.

Nếu là T, em sẽ thuyết phục các bạn trong lớp như thế nào?

Giải rút gọn:

a, Em không đồng tình với hành động của H. Nếu là bạn của H, em sẽ khuyên bạn nên ngồi trật tự lắng nghe về truyền thống tốt đẹp của dân tộc. 

b, Nếu là T, em sẽ thuyết phục các bạn trong lớp như sau: những món ăn như: bún bò, bánh bèo, nem lụi… tuy là những món ăn phổ biến nhưng đó là những món mang đặc trưng của xứ Huế. 

VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy tìm hiểu một truyền thống của quê hương và viết bài giới thiệu truyền thống đó cho mọi người.

Giải rút gọn:

Ước gì anh lấy được nàng

Để anh mua gạch Bát Tràng về xây

- Làng gốm Bát Tràng nằm ở tả ngạn sông Hồng, thuộc xã Bát Tràng, Gia Lâm, Hà Nội, cách trung tâm Hà Nội hơn 10km về phía Đông Nam. Gốm Bát Tràng trải qua nhiều thăng trầm, phát triển cho đến ngày nay, đây là làng nghề truyền thống nổi tiếng về sản phẩm bằng gốm sứ.

- Gốm bát tràng được lưu hành trên khắp mọi miền đất nước và ra cả nước ngoài. Làng gốm Bát Tràng không chỉ là nơi làm nên thương hiệu sản phẩm mang tính quốc gia, góp phần gìn giữ giá trị văn hóa thủ đô mà còn là một trong những địa điểm du lịch ở Hà Nội được nhiều người biết đến.