BÀI 9. PHÒNG, CHỐNG TỆ NẠN XÃ HỘI

1. Khái niệm và các loại tệ nạn xã hội phổ biến

Câu 1: Em hãy quan sát các tranh, đọc những trường hợp dưới đây và giải rút gọn câu hỏi: (trang 50, 51 phần 1 SGK)

a) Nhận xét về hành vi sai trái trong những bức tranh và trường hợp trên. Nêu hậu quả của những hành vi đó.

b) Theo em, tệ nạn xã hội là gì?

c) Hãy kể tên các loại tệ nạn xã hội phổ biến hiện nay.

Giải rút gọn:

a)

- Trong tranh 1, đây là một hành động nguy hiểm, các bạn dễ bị tai nạn giao thông cũng như dễ gây tại nạn giao thông. 

- Trong tranh 2, Hành vi này có thể gây nợ nần cho bản thân và gia đình, cũng như làm mất trật tự an toàn xã hội. 

- Trong tranh 3, Người nghiện rượu thường có xu hướng bạo lực nhiều hơn, ảnh hưởng đến người khác. 

- Trong trường hợp thứ nhất,  không làm chăm lo gia đình, dẫn đến ảnh hưởng đến gia đình và xã hội. 

- Trong trường hợp thứ hai,  Điều này làm ảnh hưởng đến tâm lí của mọi người. 

b) Tệ nạn xã hội là những hành vi sai trái, lệch chuẩn mực xã hội, vi phạm đạo đức và pháp luật.

c) Những tệ nạn xã hội phổ biến hiện nay là: ma túy, mại dâm, cờ bạc, …

2. Nguyên nhân và hậu quả của tệ nạn xã hội

Câu hỏi: Em hãy đọc các trường hợp dưới đây và giải rút gọn câu hỏi: (Trang 51, 52 mục 2 sgk)

a) Em hãy nêu nguyên nhân, hậu quả của những tệ nạn xã hội trong các trường hợp trên.

b) Kế thêm những hậu quả của tệ nạn xã hội mà em biết theo gợi ý dưới đây:

Giải rút gọn:

a)

Trường hợp 1: - Nguyên nhân: Do S tò mò, thiếu hiểu biết, bị ảnh hưởng từ những bạn bè xấu.

- Hậu quả: Có những hành vi kích động, liên tục la hét, cầm hung khí tấn công mọi người xung quanh nên đã bị cơ quan công an bắt giữ.

Trường hợp 2:

- Nguyên nhân: Do không có việc làm ổn định, lại lười biếng. 

- Hậu quả: Làm cho nhiều người tốn kém tiền bạc vào những việc thừa thãi không có kết quả, mất an ninh trật tự.

Trường hợp 3:

- Nguyên nhân: Do thiếu hiểu biết, tham lam.

- Hậu quả: Toàn bộ số tiền trong tài khoản bị chiếm đoạt.

b)

3. Một số quy định của pháp luật về phòng, chống tệ nạn xã hội

Câu hỏi: 

a) Em hãy cho biết hành vi tẩm ma tuý vào thuốc lào để hút của các học sinh ở thông tin 1 (mục 1) có vi phạm quy định của pháp luật về phòng, chống tệ nạn xã hội không. Vì sao?

b) Em hãy nêu một số quy định của pháp luật về phòng, chống tệ nạn xã hội.

Giải rút gọn:

a)

- Hành vi ở thông tin 1 (mục ) đã vi phạm quy định của pháp luật về phòng, chống tệ nạn xã hội. Vì các bạn học sinh đã vi phạm Điều 5, Luật phòng, chống ma túy năm 2021. 

b)  Pháp luật nghiêm cấm tham gia dưới mọi hình thức các tệ nạn xã hội ma túy, mại dâm, cờ bạc, mệ tín dị đoan,…

4. Trách nhiệm của học sinh trong phòng, chống tệ nạn xã hội

Câu hỏi: 

a) Trong các bức tranh trên, các bạn đã làm gì để phòng, chống tệ nạn xã hội?

b) Em hãy kể thêm những việc học sinh cần làm đề phòng, chống tệ nạn xã hội. 

Giải rút gọn:

a) Cách các bạn phòng, chống tệ nạn xã hội:

- Tranh 1: Lắng nghe các chú công an tuyên truyền về phòng chống ma túy

- Tranh 2: Vẽ tranh tuyên truyền tác hại của tệ nạn xã hội và kêu gọi phòng, chống tệ nạn xã hội

- Tranh 3: Tham gia đóng góp ý kiến vào hòm thư tố cáo tội phạm

- Tranh 4: Từ chối sử dụng thử chất kích thích.

- Tranh 5: Tổ chức các buổi sinh hoạt lớp chia sẻ kiến thức phòng chống tệ nạn xã hội

b) Trách nhiệm của học sinh trong phòng, chống tệ nạn xã hội: Chăm chỉ học tập, rèn luyện, nâng cao nhận thức, tuân thủ pháp luật, phê phán, tố cáo các hành vi vi phạm quy định của pháp luật về phòng, chống tệ nạn xã hội.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến nào dưới đây? Vì sao?

a) Những người mắc tệ nạn xã hội đều là người xấu.

b) Trẻ em mắc vào tệ nạn xã hội sẽ ảnh hưởng không tốt đến tương lai của bản thân.

c) Phòng, chống tệ nạn xã hội là trách nhiệm của riêng cơ quan công an.

Giải rút gọn

a) Không đồng tình vì có những người mắc phải tệ nạn xã hội là do bị dụ dỗ, lôi kéo, do hoàn cảnh bắt buộc.

b) Đồng tình vì hậu quả mà tệ nạn xã hội đem lại rất nghiêm trọng. 

c) Không đồng tình vì tất cả mọi người đều phải có trách nhiệm phòng, chống tệ nạn xã hội.

Câu 2: Em đồng tình hay không đồng tình với hành vi nào dưới đây? Vì sao?

a) L rủ các bạn trong lớp cả cược bóng đá, ai thua thì sẽ phải bỏ tiền mua đồ ăn sáng cho những người thắng.

b) Bà N dùng bánh kẹo để dụ dỗ trẻ em vận chuyển ma túy hộ mình.

c) H kiên quyết từ chối khi được các bạn cùng lớp rủ đi xem bói.

Giải rút gọn:

a) Không đồng tình vì hành vi của L là đang cổ xúy cho tệ nạn cờ. 

b) Không đồng tình vì bà N đang vi phạm quy định của pháp luật về việc buôn bán, vận chuyển ma túy.

c) Đồng tình vì không tham gia vào tệ nạn mê tín dị đoan là hành vi đúng đắn.

Câu 3: Xử lí tình huống:

a) Thời gian gần đây, trong bản của A có một số trẻ nhỏ bị sốt và nổi ban đồ trên cơ thể nên người dân vô cùng lo lắng. Thầy mo bảo rằng trong bản đang bị nhiều ma quỷ quấy rối và yêu cầu mọi người đóng tiền để làm lễ cúng trừ tà.

b) Gần đây, M thấy anh trai gieo trồng một giống cây lạ trong vườn và chăm sóc rất cẩn thận. M tò mò muốn biết anh trồng cây gì nên nhiều lần gặng hỏi nhưng anh không giải rút gọn, anh chỉ nói rằng những cây đó bán được rất nhiều tiền. Cảm thấy nghi ngờ, M đã lên internet tìm hiểu và phát hiện những cây mà anh trai đang trồng rất giống cây cần sa - một loại cây dùng để điều chế ma tuý.

c) Mồng Hai Tết, S được anh trai dẫn qua nhà một người bạn chơi. Khi đến nơi, S thấy một số người đang tụ tập đánh bài ăn tiền. Anh trai S không mang tiền nên ngỏ ý muốn mượn tiền mừng tuổi của S để chơi cùng mọi người. Anh còn hứa sẽ cho S tất cả số tiền thắng được.

Nếu là A, M, S trong các tình huống trên, em sẽ xử lí thế nào?

Giải rút gọn:

a) Nếu là A, em sẽ tuyên truyền với mọi người trong bản về kiến thức của việc phòng tránh tệ nạn mê tín dị đoan và thuyết phục mọi người không nên tin và làm theo lời thầy mo. 

b) Nếu là M, em sẽ khuyên nhủ anh trai dừng ngay việc chăm bón, nuôi trồng cây cần sa.

c) Nếu là S, em sẽ từ chối cho anh trai mượn tiền và khuyên anh trai đừng tham gia vào hành vi chơi cờ bạc, vì như vậy là vi phạm pháp luật. 

Câu 4: Em hãy chia sẻ những việc bản thân đã làm để phòng, chống tệ nạn xã hội.

Giải rút gọn:

Trách nhiệm của học sinh trong phòng, chống tệ nạn xã hội: Chăm chỉ học tập, rèn luyện, nâng cao nhận thức, tuân thủ pháp luật, phê phán, tố cáo các hành vi vi phạm quy định của pháp luật về phòng, chống tệ nạn xã hội.