BÀI 1. TỰ HÀO VỀ TRUYỀN THỐNG QUÊ HƯƠNG

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Quan sát các hình ảnh dưới đây và trả lời câu hỏi:

a) Theo em, các hình ảnh trên nói về những truyền thống nào của quê hương?

b) Hãy chia sẻ hiểu biết của em về các truyền thống quê hương qua những bức ảnh trên.

Đáp án chuẩn:

a. 

- Truyền thống yêu nước (ảnh 1)

- Trang phục truyền thống (ảnh 2)

- Điệu múa (nghệ thuật biểu diễn) truyền thống (ảnh 3)

- Văn hóa ẩm thực truyền thống (ảnh 4)

b. 

Ảnh 1: Tượng đài Quyết tử - biểu tượng cho lòng yêu nước của nhân dân Hà Nội.

Ảnh 2: Trang phục người Dao Đỏ - thể hiện sự khéo léo, tinh tế trong văn hóa.

Ảnh 3: Múa Chăm - di sản văn hóa đặc trưng của người Chăm.

Ảnh 4: Bánh khọt - món ăn truyền thống Nam Bộ - hương vị độc đáo, hấp dẫn.

1. Một số truyền thống của quê hương

Câu hỏi: Hãy đọc các thông tin dưới đây và trả lời câu hỏi:

                 (Thông tin trang 6, 7 mục 1 sgk)

a) Những thông tin trên giới thiệu truyền thống nào của tỉnh Bắc Ninh và Bến Tre? Em có suy nghĩ gì về những truyền thống đó?

b) Hãy kể tên những truyền thống ở quê hương em và chia sẻ cảm nhận của em về những truyền thống đó.

c) Truyền thống của quê hương có ý nghĩa như thế nào đối với mỗi người?

Đáp án chuẩn:

a) Nhận xét:

- Thông tin 1: Lễ hội Lim (Bắc Ninh) - nét đẹp văn hóa truyền thống.

- Thông tin 2: Truyền thống yêu nước Bến Tre - tự hào về thế hệ ông cha.

b) Truyền thống quê hương em:

- Truyền thống: Yêu nước, văn hóa (hát dân ca, nhạc cụ, lễ hội), nghề truyền thống.

- Cảm nhận: Tự hào, trân trọng, học tập để giữ gìn và phát huy.

c) 

- Hình thành tư tưởng, đức tính, lối sống tốt đẹp.

- Giá trị văn hóa, lịch sử, tinh thần cao quý.

- Nền tảng để xây dựng giá trị và sự tự tin.

2. Giữ gìn và phát huy truyền thống của quê hương

Câu hỏi: Hãy đọc các trường hợp dưới đây và trả lời câu hỏi:

(Trường hợp 1, 2, 3 trang 7, 8 mục 2 sgk)

a) Trong những trường hợp trên, các bạn đã có những hoạt động gì để giữ gìn và phát huy truyền thống của quê hương?

b) Theo em, học sinh cần làm gì để giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của quê hương?

Đáp án chuẩn:

a) 

- Thanh: Sưu tầm và chia sẻ thông tin về lịch sử chống giặc ngoại xâm.

- Hòa: Trân trọng trang phục truyền thống, tham gia câu lạc bộ may thêu, mong muốn mặc trang phục truyền thống trong lễ tốt nghiệp THCS.

- Bình: Phê phán, phản đối hành động làm mất đi vẻ đẹp truyền thống lễ hội, nhắc nhở du khách giữ gìn vệ sinh, báo cáo hành vi tiêu cực.

b) 

- Tìm hiểu: Hỏi han, trò chuyện với ông bà, bố mẹ, nghệ nhân, người làm nghề truyền thống, cựu chiến binh.

- Tham gia: Tham gia và hỗ trợ hoạt động tổ chức lễ hội, sinh hoạt văn hóa địa phương.

- Phê phán: Phê phán những việc làm trái với truyền thống tốt đẹp.

- Tiếp nối: Chăm chỉ học tập, tham gia câu lạc bộ kỹ năng, kính trọng người lớn tuổi, trân trọng người lính, cựu chiến binh, thanh niên xung phong.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em tán thành hay không tán thành với những quan điểm dưới đây? Vì sao?

a) Tự hào về truyền thống quê hương cũng chính là tự hào về nguồn gốc, dòng họ, tổ tiên của mình.

b) Nghề thủ công truyền thống không còn là niềm tự hào của quê hương vì không phù hợp với cuộc sống hiện đại.

c) Truyện dân gian và những làn điệu dân ca địa phương là một phần của truyền thống văn hoá quê hương.

Đáp án chuẩn:

a) Đồng tình. 

b) Không đồng tình. 

c) Đồng tình. 

Câu 2: Em hãy liệt kê những việc nên làm, những việc không nên làm để giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của quê hương theo gợi ý dưới đây:

Đáp án chuẩn:

Nên làm:

- Tìm hiểu truyền thống quê hương.

- Tham gia lễ hội, sinh hoạt văn hóa địa phương.

- Phê phán hành vi trái với truyền thống.

Không nên làm:

- Chê bai giá trị truyền thống.

- Trêu chọc thương binh, liệt sĩ.

- Viết bậy lên di tích, bảo tàng.

Câu 3: Em đồng tình hay không đồng tình với những hành vi của các bạn dưới đây?

a) K cùng các bạn trong lớp lập nhóm tìm hiểu về truyền thống yêu nước, chống giặc ngoại xâm của thành phố nơi mình sinh sống.

b) Trong lễ hội đầu xuân, M theo một số anh chị đi chèo kéo khách mua đồ lưu niệm.

c) A vận động các bạn trong lớp tham gia hội thi "Tự hào truyền thống quê hương" do trường tố chức.

Đáp án chuẩn:

a) Đồng tình 

b) Không đồng tình 

c) Đồng tình 

Câu 4: Xử lí tình huống:

a) Phát huy truyền thống “Uống nước nhớ nguồn", trường của H tổ chức lễ dâng hương tại khu tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ. Sau lễ dâng hương, các bạn tập trung nghe kế về những tấm gương hi sinh anh dũng chống giặc ngoại xâm, bảo vệ Tổ quốc. Trong khi các bạn trật tự ngồi nghe thì H lại đùa nghịch, trêu chọc khiến các bạn xung quanh mất tập trung.

Em có đồng tình với hành động của H không? Nếu là bạn của H, em sẽ khuyên H điều gì?

b) Chào mừng ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3, trường của T tổ chức cuộc thi nấu ăn giữa các chi đội. Khi cả lớp thảo luận sẽ chọn nấu món gì, T đề xuất chọn các món ăn truyền thống của quê hương xứ Huế như bún bò, bánh bèo, nem lụi,... nhưng một số bạn lại cho rằng những món ăn bình dân như vậy không phù hợp để đi thi mà nên chọn những món ăn nước ngoài sẽ mới mẻ và hợp thời hơn.

Nếu là T, em sẽ thuyết phục các bạn trong lớp như thế nào?

Đáp án chuẩn:

a) Em không đồng ý với hành động của H.

b) Nếu là T, em nên thuyết phục các bạn rằng các món ăn nước ngoài cũng rất thú vị nhưng những món ăn truyền thống quê hương đã tồn tại và phát triển từ lâu đời, có các giá trị đặc biệt.

VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy tìm hiểu một truyền thống của quê hương và viết bài giới thiệu truyền thống đó cho mọi người.

Đáp án chuẩn:

Gợi ý: Quê em từ xa xưa đã có truyền thống yêu nước và chống giặc ngoại xâm. Ông cha và các chiến sĩ dũng cảm, sẵn sàng chiến đấu bảo vệ Tổ quốc. Em biết ơn ông cha và các chiến sĩ, muốn học tập tốt để noi gương, làm những điều tốt đẹp cho mọi người và Tổ quốc.