BÀI 4. GIỮ CHỮ TÍN

1. Chữ tín và biểu hiện của giữ chữ tín

Câu 1: Em hãy đọc câu chuyện dưới đây và trả lời câu hỏi: (trang 18, 19 phần 1 SGK)

a) Việc cậu bé cố gắng tìm cách trả lại tiền cho vị đạo diễn đã thể hiện điều gì?

b) Theo em, thế nào là chữ tín?

Đáp án chuẩn:

a) Thể hiện cậu bé biết giữ lời hứa và cố gắng thực hiện lời hứa.

b) Chữ tín:

- Là niềm tin của con người dành cho nhau.

- Giữ chữ tín là giữ gìn niềm tin của người khác.

Câu 2: Em hãy quan sát các bức tranh dưới đây và trả lời câu hỏi:

a) Nêu những biểu hiện của việc giữ chữ tín và không giữ chữ tín trong các bức tranh trên.

b) Hãy kể thêm một số biểu hiện của việc giữ chữ tín và không giữ chữ tín.

Đáp án chuẩn:

a) 

- Bức tranh 1: Bố mẹ giữ lời hứa tặng xe đạp cho con đạt học sinh giỏi dù khó khăn.

- Bức tranh 2: Bạn nam giữ chữ tín, đến đúng hẹn dù trời mưa.

- Bức tranh 3: Bạn nam gian dối, không giữ lời hứa vì lợi ích cá nhân.

- Bức tranh 4: Bạn Thành giữ chữ tín, hoàn thành trách nhiệm, được mọi người tin tưởng.

b) 

Giữ chữ tín:

- Bạn A: Tự làm thiệp tặng em gái đúng sinh nhật.

- Bạn H: Mượn vở chép bài, ôn tập và trả đúng hẹn.

Không giữ chữ tín:

- Bạn C: Hứa làm bài xong mới đi chơi nhưng vẫn đi chơi trước.

- Bạn M: Vay tiền bạn nhưng không trả, tiếp tục vay người khác.

2. Ý nghĩa của giữ chữ tín

Câu hỏi: Em hãy đọc các trường hợp dưới đây và trả lời câu hỏi:

(Trường hợp 1, 2 trang 21 mục 2 sgk)

a) Việc giữ chữ tín đã đem lại điều gì cho công ty ở Nhật Bản?

b) Hãy nêu hậu quả của việc không giữ chữ tín. Vì sao chúng ta cần giữ chữ tín?

Đáp án chuẩn:

a) 

- Giữ chữ tín giúp công ty Nhật Bản được tin tưởng, hợp tác lâu dài với công ty Mỹ.

- Nhờ giữ chữ tín, công ty Nhật Bản thu lại nhiều hơn cả vốn đã bỏ ra.

b) 

- Mất chữ tín: Mất niềm tin, tôn trọng của mọi người.

- Ảnh hưởng xấu đến mối quan hệ, gây chia rẽ, mất đoàn kết.

- Không thể thành công, đạt được mục tiêu.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Tìm những câu ca dao, tục ngữ nói về việc giữ chữ tín. Chia sẻ hiểu biết của em về những câu ca dao, tục ngữ đã tìm được.

Đáp án chuẩn:

- Nói lời phải giữ lấy lời/ Đừng như con bướm đậu rồi lại bay

- Nói chín thì phải làm mười/ Nói mười làm chín, kẻ cười người chê

Câu 2: Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến nào dưới đây? Vì sao?

a) Giữ chữ tín là coi trọng niềm tin của tất cả mọi người đối với mình.

b) Làm tốt công việc như đã cam kết chính là giữ chữ tín.

c) Để giữ chữ tín, cần phải thực hiện lời hứa trong bất kì hoàn cảnh nào, với bất kì đối tượng nào.

d) Chỉ người lớn mới cần giữ chữ tín, trẻ con chưa cần phải giữ chữ tín.

e) Người thất tín có thể được lợi trước mắt nhưng chịu thiệt hại lâu dài.

Đáp án chuẩn:

a) Đồng tình

b) Đồng tình

c) Đồng tình

d) Không đồng tình

e) Đồng tình

Câu 3: Trong các trường hợp dưới đây, hành vi nào thể hiện giữ chữ tín, hành vi nào thể hiện không giữ chữ tín? Vì sao?

a) H hẹn đi xem xiếc cùng P nhưng do nhà có việc đột xuất nên không đi được. H gọi điện xin lỗi P và hẹn hôm khác sẽ đi.

b) V hứa sẽ giúp D học tốt môn Tiếng Anh. Tuy bận rộn nhưng V vẫn sắp xếp thời gian để học cùng và hướng dẫn D. Chỉ sau một thời gian ngắn, trình độ Tiếng Anh của D đã tiến bộ.

c) T mượn C quyển truyện và hứa sẽ trả bạn sau một tuần. Nhưng do bận tập văn nghệ để tham gia biểu diễn nên T chưa kịp đọc. T nghĩ "Chắc C đã đọc truyện rồi" nên bạn vẫn giữ lại, bao giờ đọc xong sẽ trả.

d) Bà X mở cửa hàng bán thực phẩm sạch. Mặc dù lợi nhuận thấp nhưng bà vẫn vui vì đã góp phần bảo vệ sức khỏe cho mọi người. Có người khuyên bà nhập thực phẩm không rõ nguồn gốc về bán với danh nghĩa thực phẩm sạch, lợi nhuận sẽ cao hơn rất nhiều nhưng bà nhất quyết không làm theo.

Đáp án chuẩn:

a) H:

- Hứa đi xem xiếc với P nhưng không đi được, đã xin lỗi P.

- Nên sắp xếp thời gian để đi xem xiếc với P sau.

b) V:

- Giữ lời hứa giúp D học Tiếng Anh dù bận.

- V là người bạn tốt, biết giữ lời hứa, được mọi người quý mến.

c) T:

- Hứa trả C quyển truyện sau một tuần nhưng chưa trả vì chưa đọc xong.

- Muốn mượn thêm cần xin phép C.

d) Bà X: Bán thực phẩm sạch dù lợi nhuận thấp vì muốn mọi người sử dụng thực phẩm sạch.

Câu 4: Em hãy đưa ra lời khuyên cho bạn trong các tình huống sau:

a) Ngày thứ Bảy, Y giúp mẹ bán rau. Có khách đến mua rau, họ đã trả tiền và nhờ Y nhặt rau giúp. Nhưng đã cuối ngày mà không thấy người khách quay lại.

b) Bố mẹ hứa sẽ mua đàn cho M nếu bạn đạt danh hiệu Học sinh Giỏi. M cố gắng học và đã đạt được danh hiệu đó. Nhưng do ảnh hưởng của dịch bệnh, công việc khó khăn, thu nhập giảm nên bố mẹ vẫn chưa mua đàn cho M.

Đáp án chuẩn:

a) Nếu là Y:

- Chờ thêm khách, vì họ có thể bận.

- Nếu khách không quay lại, giữ tiền để trả lại sau.

b) Nếu là M:

- Tâm sự với bố mẹ về việc muốn mua đàn.

- Hiểu lý do bố mẹ chưa mua đàn vì dịch bệnh.

VẬN DỤNG

Câu 1: Viết một đoạn văn bày tỏ suy nghĩ của em về lời khuyên "Hãy tiết kiệm lời hứa".

Tham khảo:

Bài tham khảo 1:

Trong cuộc sống, mỗi chúng ta đều sẽ có rất nhiều lời hứa dành cho người khác và nhiều lời hứa người khác dành cho mình. Tuy rằng lời hứa vốn dĩ chỉ là một câu nói, và ai cũng có thể dễ dàng nói ra lời hứa. Nhưng lời hứa lại không hề giống những câu nói bình thường khác. Một khi lời hứa được nói ra, nó đã gieo vào lòng người nghe niềm hi vọng và sự tin tưởng. Bởi vậy, khi lời hứa không được thực hiện, mỗi người đều sẽ cảm thấy rất buồn, và niềm tin dành cho nhau sẽ dần dần không còn nữa. Lời hứa tuy không phải tiền, nhưng nó còn quý giá hơn cả tiền, và mỗi chúng ta đều không nên tùy tiện nói ra lời hứa. Vì thế lời hứa cũng cần phải tiết kiệm, mỗi người đều chỉ nên nói ra lời hứa khi bản thân có thể làm được và phải cố gắng hết sức để thực hiện được lời hứa đó.

Câu 2: Cùng các bạn trong nhóm xây dựng và biểu diễn một tiểu phẩm về chủ đề “giữ chữ tín trong học sinh” (ví dụ: giữ lời hứa, trung thực trong thi cử…).

Tham khảo:

Học sinh trình bày quan điểm của bản thân. Các em có thể tham khảo bài tiểu phẩm “Trung thực”.