BÀI 8. QUẢN LÝ TIỀN

1. Ý nghĩa của việc quản lý tiền hiệu quả

Câu 1: Em hãy đọc trường hợp dưới đây và Đáp án chuẩn: câu hỏi: (trang 44 phần 1 SGK)

a) Em có nhận xét gì về việc quản lý tiền của Thúy?

b) Theo em, việc quản lý tiền hiệu quả có ý nghĩa gì trong cuộc sống?

Đáp án chuẩn:

a) 

- Lập kế hoạch chi tiêu hợp lý.

- Chỉ tiêu cho việc cần thiết.

- Tìm cách kiếm thêm tiền phù hợp.

b) 

- Rèn luyện thói quen chi tiêu hợp lý.

- Tiết kiệm tiền.

- Kiếm tiền phù hợp khả năng.

- Tạo dựng cuộc sống ổn định, tự chủ.

2. Một số nguyên tắc quản lý tiền hiệu quả

Câu 1: Em hãy quan sát các hình ảnh, đọc các trường hợp dưới đây và Đáp án chuẩn: câu hỏi: (Trang 45 mục 2 sgk)

a) Trong các sản phẩm trên, đâu là thứ em mong muốn có? Đâu là thứ em rất cần? Nếu chỉ có một số tiền có hạn không mua được tất cả những thứ em muốn thì em sẽ chọn mua những sản phẩm nào? Vì sao?

b) Nếu chi tiêu tùy tiện, vượt quá mức cho phép sẽ dẫn đến hậu quả gì? Theo em, có cách nào để tránh việc chi tiêu quá mức?

Đáp án chuẩn:

a) 

Thứ mong muốn có: ví dụ (5), (6), (8), (9), (11),...

Thứ rất cần (nếu chỉ có một số tiền có hạn): (1), (4), (8),... 

b) 

Chi tiêu quá mức dẫn đến:

- Thiếu tiền cho nhu cầu thiết yếu.

- Phát sinh hành vi xấu (ăn trộm, cướp giật,...).

Cách khắc phục:

- Cân nhắc kỹ trước khi mua.

- Chỉ mua đồ thật sự cần thiết.

Câu 2: Em hãy quan sát các hình ảnh, đọc các trường hợp dưới đây và Đáp án chuẩn: câu hỏi: (Trang 45 mục 2 sgk)

a) Vì sao H khó vay tiền của các bạn trong lớp?

b) Theo em, khi vay mượn tiền cần chú ý điều gì? Vì sao?

Đáp án chuẩn:

a) H không được vay tiền vì đã vay mà không trả.

b) Vay tiền cần:

- Đảm bảo khả năng trả.

- Trả đúng hẹn.

- Tránh làm mất uy tín.

Câu 3: Em hãy quan sát các hình ảnh, đọc các trường hợp dưới đây và Đáp án chuẩn: câu hỏi: (Trang 46 mục 2 sgk)

a) Trong đoạn hội thoại trên, chị Hà đã đặt ra mục tiêu tiết kiệm tiền và thực hiện mục tiêu đó như thế nào?

b) Em đã bao giờ đặt mục tiêu tiết kiệm tiền chưa? Nếu có, em đã thực hiện mục tiêu đó như thế nào?

c) Hãy nêu lợi ích của việc đặt mục tiêu tiết kiệm tiền. 

Đáp án chuẩn:

a) Hà đã xác định được thứ mà chị muốn mua chính là một chiếc áo len để tặng bà => Chị Hà đã lên kế hoạch tiết kiệm từ trước đó mấy tháng.

b) Có một lần, em cùng chị gái đi dạo phố. Đi qua một cửa hàng, ở đó bán một đôi giày mà chị gái em rất thích. Nhưng chị nói với em rằng, bố mẹ kiếm tiền rất vất vả, vì vậy chúng ta phải biết tiết kiệm, dù sao giày chị vẫn còn đi tốt nên không nên tiêu tiền hoang phí. Em biết rằng chị em rất thích đôi giày đó, hơn nữa, đôi giày của chị cũng đã rất cũ rồi, đi lại vào ngày mưa thường bị trơn. Vì mấy tháng nữa là tới sinh nhật chị, em đã quyết định sẽ tiết kiệm tiền để mua quà tặng bất ngờ cho chị. Bởi vì mỗi tháng mẹ luôn cho em một khoản tiền nhất định để mua dụng cụ học tập và đồ ăn sáng. 

c) Đặt mục tiêu tiết kiệm sẽ cho chúng ta động lực để không tiêu tiền hoang phí, biết lên kế hoạch để tiêu tiền một cách hợp lí, hơn nữa còn cho ta động lực để nghĩ ra cách kiếm thêm tiền phù hợp với lứa tuổi và khả năng.

Câu 4: Em hãy quan sát các hình ảnh, đọc các trường hợp dưới đây và Đáp án chuẩn: câu hỏi: (Trang 46 mục 2 sgk)

a) Vì sao tiết kiệm thức ăn, điện, nước,... lại giúp chúng ta tiết kiệm được tiền? Nêu ý nghĩa của việc tiết kiệm thức ăn, điện, nước,... trong cuộc sống?

b) Em hãy nêu cách tiết kiệm thức ăn, điện, nước,... mà em biết. 

Đáp án chuẩn:

a) 

- Tiết kiệm tiền.

- Bảo vệ môi trường.

b) 

Thức ăn:

- Mua vừa đủ.

- Ăn hết, không bỏ mứa.

- Bảo quản thức ăn thừa.

Câu 5: Em hãy quan sát các hình ảnh, đọc các trường hợp dưới đây và Đáp án chuẩn: câu hỏi: (Trang 47 mục 2 sgk)

a) Việc làm của Hằng đem lại lợi ích gì?

b) Em hãy kể thêm những vật khác có thể tái chế. 

Đáp án chuẩn:

a) Việc làm của Hằng vừa giúp bảo vệ môi trường, hạn chế rác thải; vừa giúp Hằng kiếm thêm tiền phụ giúp bố mẹ và giúp đỡ người khác.

b) Vật có thể tái chế:

- Quần áo cũ

- Bìa các-tông

- Giấy báo cũ

- Bao bì thực phẩm bằng nhựa, giấy

- Kim loại, thuỷ tinh, gỗ & nhựa

Câu 6: Em hãy quan sát các hình ảnh, đọc các trường hợp dưới đây và Đáp án chuẩn: câu hỏi: (Trang 47 mục 2 sgk)

a) Em hãy kể tên các sản phẩm học sinh có thể tranh thủ thời gian rảnh, tự làm để bán lấy tiền trong các trường hợp trên.

b) Em hãy giới thiệu thêm những mặt hàng khác mà học sinh ở địa phương em có thể làm để bán.

Đáp án chuẩn:

a) 

- Hình 1: Bánh ngọt

- Hình 2: Những đồ vặt được làm từ len

b) 

- Tranh tự vẽ

- Đồ ăn vặt (sữa chua, trà sữa, bánh mì...)

- Thiệp thủ công

Câu 7: Em hãy quan sát các hình ảnh, đọc các trường hợp dưới đây và Đáp án chuẩn: câu hỏi: (Trang 48 mục 2 sgk)

a) Các bạn trong tranh đã làm những việc gì để có thu nhập cá nhân?

b) Em hãy kể thêm những việc học sinh có thể làm phụ giúp bố mẹ vào thời gian rảnh rỗi để có tiền.

Đáp án chuẩn:

a) 

- Hình 1: Phụ giúp bố mẹ việc nhà bằng cách cho gà ăn.

- Hình 2: Phụ giúp bố đánh máy tài liệu.

b) 

- Phụ giúp việc nhà: lau dọn nhà cửa, rửa bát, giặt phơi quần áo,...

- Giúp mẹ đi chợ

- Phụ giúp bố mẹ bán hàng

Câu 8: Em hãy quan sát các hình ảnh, đọc các trường hợp dưới đây và Đáp án chuẩn: câu hỏi: (Trang 48 mục 2 sgk)

Theo em, gửi tiền vào ngân hàng mang lại lợi ích gì? 

Đáp án chuẩn:

Gửi tiền vào ngân hàng => hạn chế việc tiêu tiền một cách hoang phí.

Ngoài ra, giúp tiền không bị mất giá, vì ta có khoản tiền lãi hàng tháng.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến nào dưới đây? Vì sao?

a) Học sinh nên tập trung vào học hành, không nên quan tâm đến tiền bạc.

b) Học sinh không nên giữ tiền vì không giữ được tiền cẩn thận và hay chi vào những việc không cần thiết.

c) Tiết kiệm tiền thường chỉ dành cho người chi tiêu quá nhiều.

d) Biết quản lý tiền sẽ có một cuộc sống đủ đầy.

Đáp án chuẩn:

a) Không đồng ý.

b) Không đồng ý.

c) Không đồng ý.

d) Đồng ý.

Câu 2: Em có nhận xét gì về hành vi của các bạn dưới đây?

a) Cả tuần vừa rồi K đều nhịn ăn sáng để dành tiền mua cuốn truyện yêu thích.

b) Ngay tuần đầu tiên, H đã dùng hết số tiền mẹ cho để chi tiêu trong cả tháng. Bạn hỏi xin thêm nhưng mẹ từ chối.

c) Tháng nào, Q cũng đặt ra mục tiêu tiết kiệm một khoản tiền nhất định.

d) B có thói quen ghi ra giấy những thứ cần mua trước khi đi chợ. 

Đáp án chuẩn::

a) K tiết kiệm tiền sai cách: Nhịn ăn sáng ảnh hưởng sức khỏe.

b) H không biết quản lý tiền: Chi tiêu không hợp lý, thiếu tiết kiệm.

c) Q biết quản lý tiền: Có kế hoạch tiết kiệm tiền mỗi tháng.

d) B biết quản lý tiền: Ghi chép danh sách mua sắm để chi tiêu hợp lý.

Câu 3: Xử lý tình huống:

a) M muốn mua một quả bóng đá giá 100 000 đồng nhưng chỉ có 40.000 đồng. M hỏi vay Q 60 000 đồng và hứa sẽ trả khi được mẹ cho tiền và sẽ cho Q chơi cùng.

Nếu em là Q, em sẽ xử lý thế nào? Vì sao?

b) N vui mừng khoe với các bạn rằng mình vừa được thưởng 200 000 đồng vì thành tích học tập và tích cực phụ giúp mẹ ở xưởng may tuần vừa rồi. Thấy vậy, các bạn muốn N mua kem khao cả nhóm. N lúng túng vì muốn dùng tiền để mua quà tặng bà ngoại và truyện tranh cho em gái.

Theo em, N nên xử sự thế nào?

Đáp án chuẩn::

a) Q cho M vay tiền:

- M giữ chữ tín: Cho vay.

- M hay tiêu xài: Không cho vay, khuyên tiết kiệm.

b) N không khao bạn ăn kem:

- Đã có kế hoạch chi tiêu tiền.

- Tiền do N tự kiếm.

- Lần sau sẽ khao nếu cùng tiến bộ.

Câu 4: Mẹ cho em 150.000 đồng để tổ chức sinh nhật cùng 3 người bạn thân. Em sẽ sử dụng số tiền đó như thế nào để có buổi sinh nhật thật vui vẻ và tiết kiệm. 

Đáp án chuẩn::

Em sẽ cùng các bạn mua đồ về tự làm bánh, làm nước trái cây, như vậy vừa tiết kiệm vừa có những kỉ niệm đẹp giữa các bạn.

VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy lập kế hoạch thực hiện mục tiêu tiết kiệm một khoản tiền trong một thời gian nhất định theo gợi ý dưới đây và chia sẻ với bố mẹ và các bạn:…

Tham khảo:

- Phân công chuẩn bị:

- Dự trù kinh phí thực hiện:

- Dự kiến giá bán sản phẩm:

+ Nước ép dưa hấu – 20.000/ ly.

+ Nước ép dứa – 30.000/ ly

+ Nước ép cam – 20.000/ ly.

Câu 2: Em hãy lập kế hoạch thực hiện mục tiêu tiết kiệm một khoản tiền trong một thời gian nhất định theo gợi ý dưới đây và chia sẻ với bố mẹ và các bạn:…

Tham khảo:

Mục tiêu: Tiết kiệm 1 triệu đồng trong 3 tháng.

Cách thực hiện:

- Tiết kiệm tiền tiêu vặt.

- Viết bài cộng tác viên.

- Thu gom phế liệu.